هوشيار: آيا در علم طب وزيست شناسى براى عمر انسان حدى معين شده كه تجاوز از آن حد امكان نداشته باشد؟
دكتر نفيسي: براى مدت زندگى انسان، حدى كه تجاوز از آن محال باشد تعيين نشده است، ولى طويلترين مدت حيات افراد انسان، به حسب معمول، كمى بيشتر از صد سال ميباشد وبه نظرنمى رسد كه در اعصارى كه تاريخ مدونى دارد خيلى فرق كرده باشد.
اما حد متوسط عمر، برحسب اقليم وآب وهوا ونژاد وارث ونوع زندگى متفاوت است ودر اعصار مختلف تفاوت دارد. چنانكه در قرن اخير، نسبت به سابق تغيير قابل توجهى نموده است. مثلاً در انگلستان در سال1838 ـ1854 اين حد متوسط، در مردها91/39 ودر زنها 85/41 سال بوده است.اما درسال 1937در مردها 18/60 ودرزنها 40/64 سال بوده است.
در آمريكا در سال 1901 عمر متوسط مردها 23/48 سال وزنها 80/51 سال بوده است. درحالى كه سال 1944 عمر متوسط مردها به50/63 سال وزنها به 95/68 سال افزايش يافته است. اين افزايش بيشتر شامل دوران كودكى است كه آن نيز مديون بهبودى وضع درمان وپيشگيرى بيماريها مخصوصاً بيماريهاى واگيردار است، اما بيمارى هاى پيرى كه بنام بيماريهاى استحاله اى ناميده مى شوند، مانند تصلب شرائين وغيره چندان بهبودى حاصل نكرده اند.
هوشيار: آيا براى تعيين مدت حيات موجودات جاندار، قاعده كلى ومعيارى وجود دارد؟
دكتر نفيسي: عقيده عموم بر آنست كه بين حجم بدن ومدت عمر نسبت مستقيمى برقرار است. مثلاً زندگى زودگذر يك پروانه يا پشه وزندگى يك لاك پشت كه ممكن است دو قرن زندگى كند،قابل توجه است لكن بايد دانست كه اين نسبت هميشه ثابت نيست، زيرا طوطى وكلاغ وغاز اكثراً، بيش از پرندگان بزرگتر از خود وحتى بيشتر از بسيارى از پستانداران زندگى مى كنند. بعضى ماهيها مانند:(سالمون) تا صدسال و(كراپ) تا صدوپنجاه سال و(پيك) تا دويست سال زندگى مى كنند. در مقابل، اسب بيش از30 سال زندگى نمى كند.
از زمان ارسطو عقيده داشتند كه، طول مدت زندگى هرموجودى ضريبى از دوره نمو آن موجود است. اين ضريب را(فرانسيس بيكن) درحيوانات هشت برابر و(فلورنس) پنج برابر مدتى كه براى بلوغ آن حيوان لازم است حساب كرده اند.
درباره انسان (بوفن) و(فلورنس) صدسال را دوره طبيعى زندگى شمرده اند واكنون نيز عقيده عموم برهمين پايه است، لكن داود پيغمبرعمر طبيعى را هفتاد سال دانسته است.
در اين زمانها، عده قابل توجهى از معمرين را گزارش داده اند كه بيش از صد سال عمر داشته اند.
گرچه تعيين واندازه گيرى اين عمرها شايد خالى از اغراق ومبالغه نباشد.
از جمله آنان(هانرى جنكينز)169 سال عمرداشته، (تماس پار) 207 سال، (كاترين كنتس دسموند) 140 سال عمرداشته اند وگروه ديگرى كه اسامى آنان در كتب ومجلات ايران وخارج ديده مى شود.