دكتر: خانوادهء پيغمبر وائمهء اطهار(عليه السلام) در موضوع مهدى چه عقيده اى داشتند؟
هوشيار: بعد از رحلت رسول اكرم (صلى الله عليه وآله وسلم) نيز موضوع مهدويت، در بين مسلمين واصحاب ائمه اطهار شايع ومورد بحث بود.اهل بيت پيغمبر وحاملين علوم واسرار نبوت، كه از همه كس، به اخبار واحاديث پيغمبر آشناتر بودند، دربارهء مهدى سخن مى گفتند وبه سؤالات مردم پاسخ مى دادند از باب نمونه:
على بن ابيطالب از مهدى خبر داده
على بن ابيطالب(عليه السلام) فرمود: مهدى موعود از ما به وجود خواهد آمد ودر آخرالزمان ظهور مى نمايد.در بين هيچ ملتي، مهدى منتظرى جز او وجود ندارد.(1)
در اين زمينه پنجاه حديث ديگر نيز از آنحضرت نقل شده است.(2)
فاطمه عليها السلام از مهدى خبر داده
فاطمه عليها السلام به حسين فرمود: هنگامى كه ترا بزادم، رسول خدا برمن وارد شد- تو را در بغل گرفت ــ سپس فرمود: اى فاطمه! حسينت را بگير وبدانكه او پدر نه امام است واز نسلش امامهاى صالحى به وجود خواهند آمد كه نهمى آنان قائم است(3)... وسه حديث ديگر.
حسن بن على از مهدى خبر داده
حسن بن علي(عليه السلام) فرمود: امامهاى بعد از رسول خدا دوازده نفرند. نه نفرشان از نسل برادرم حسين به وجود مى آيند ومهدى اين امت از ايشان است(4)... وچهار حديث ديگر.
حسين بن على از مهدى خبر داده
حسين بن على (عليه السلام) فرمود: دوازده امام از ما هستند، على بن ابيطالب اول آنان وآخرشان نهمين فرزند من وقائم به حق مى باشد. خدا به بركت وجود وى زمين مرده را زنده وآباد مى كند ودين حق را برتمام اديان پيروز مى گرداند، اگر چه مشركين كراهت داشته باشند. مهدي، مدتى از نظرها غائب مى گردد. در زمان غيبت گروهى از دين خارج مى شوند اما گروهى ديگر ثابت قدم خواهند ماند واز اين راه اذيتها خواهند ديد. از باب سرزنش به آنان گفته مى شود: اگر عقيدهء شما صحيح است، پس امام موعود شما كى نهضت مى كند؟ ولى بدانيد كه هركس در ايام غيبت، آزار وتكذيب دشمنان را تحمل كند مانند كسى است كه دركنار رسول خدا با شمشير جنگ نموده است(5).. وسيزده حديث ديگر.
على بن الحسين از مهدى خبر داده
على بن الحسين (عليه السلام) فرمود: ولادت قائم ما بر مردم مخفى مى ماند بطورى كه خواهند گفت: اصلا متولد نشده است. علت مخفى شدن آن جناب اينست كه وقتى نهضت خود را شروع نمود بيعت كسى در گردنش نباشد(6)... وده حديث ديگر.
حضرت باقر از مهدى خبر داده
حضرت باقر (عليه السلام) به ابان بن تغلب فرمود: بخدا سوگند! امامت عهدى است كه از رسول خدا به ما رسيده است. امام هاى بعد از پيغمبر دوازده نفرند كه نه نفرشان از نسل حسين مى باشند. مهدى نيز از ما بوجود مى آيد ودر آخر الزمان دين را نگهدارى مى كند(7)... وشصت ودو حديث ديگر.
امام صادق از مهدى خبرداده
حضرت صادق (عليه السلام) فرمود: هركس به تمام امامان اقرار كند اما وجود مهدى را منكر شود مانند كسى است كه به همهء پيغمبران عقيده مند باشد ليكن نبوت محمد(صلى الله عليه وآله وسلم) را انكارنمايد. به آنحضرت عرض شد: يابن الرسول الله! مهدى از فرزندان كيست؟ فرمود: پنجمين فرزند امام هفتم (موسى بن جعفر) مهدى ميباشد اما خودش غائب مى شود ونام بردنش برايتان جائز نيست(8).. ويكصد وبيست وسه حديث ديگر.
موسى بن جعفر از مهدى خبر داده
موسى بن جعفر(عليه السلام) در پاسخ يونس بن عبدالرحمان، كه سؤال نموده بود: آيا تو قائم به حق هستى؟ فرمود: من قائم به حق هستم ليكن آن قائميكه زمين را از وجود دشمنان خدا پاك مى نمايد واز عدل وداد پر مى كند، پنجمين فرزند من است. چون برجان خويش ترسان است، مدتى طولانى غائب مى گردد. در عصر غيبت، گروهى از دين خارج مى شوند ولى عده اى هم در عقيدهء خويش پايدار مى مانند. سپس فرمود: خوشا به حال شيعيانى كه درزمان غيبت امام زمان، به ولايت ما چنگ زنند وبردوستى ما وبيزارى از دشمنانمان ثابت قدم بمانند، آنان از ما هستند وما از آنهاييم، آنان به امامت ما راضى شده اند، ما نيز از تشيع آنها خوشنوديم. پس خوشا به حالشان، به خدا سوگند! در درجات بهشت با ما خواهند بود(9)... وپنج حديث ديگر.
امام رضا از مهدى خبر داده
حضرت رضا(عليه السلام)، در پاسخ ريان بن صلت كه پرسيده بود: تو صاحب الامر هستى؟ فرمود: من صاحب الامر هستم اما آن صاحب الامرى كه زمين را از عدل وداد پر مى كند من نيستم. با وجود ناتوانى وضعفى كه در من مشاهده مى كنى چگونه امكان دارد من همان صاحب الامر باشم؟! قائم معهود كسى است كه در سن پيران ولى بصورت جوانان ظاهر ميشود، بقدرى نيرومند وقوى است كه اگر به بزرگترين درخت روى زمين دست دراز كند آنرا از ريشه مى كند واگر در ميان كوهها فرياد زند سنگهاى سخت آنها متلاشى مى گردند.عصاى موسى وانگشتر سليمان نزد اوست. آنجناب چهارمين فرزند من مى باشد، خدا تا هروقت بخواهد او را از ديده ها غائب نگه مى دارد، بعد از آن ظاهرش مى نمايد وزمين را بتوسط او از عدل وداد پر مى كند، چنانكه از ظلم وستم پرشده است(10)... وهيجده حديث ديگر.
امام محمد تقى از مهدى خبر داده
امام محمد تقى (عليه السلام) به عبدالعظيم حسنى فرمود: قائم ما همان مهدى موعودى است كه درزمان غيبت بايد در انتظارش بود ودر زمان ظهور بايد اطاعتش نمود واو سومين فرزند من مى باشد. به آن خدايى كه محمد(صلى الله عليه وآله وسلم) را به پيغمبرى فرستاد وما را به امامت مخصوص داشت سوگند، كه اگر از عمر دنيا يك روز هم بيش باقى نمانده باشد خدا آنروز را طولانى مى گرداند تا مهدى ظاهر شود وزمين را از عدل وداد پر كند چنانكه از ظلم وستم پرشده است.خداوند متعال، كارش را شبى اصلاح مينمايد چنانكه امر كليم خود موسى را در شبى اصلاح فرمود، موسى رفت تا براى همسرش آتش بياورد اما با منصب پيمبرى ورسالت برگشت.سپس فرمود: انتظار فرج، بهترين عمل شيعيان ماست(11)... وپنج حديث ديگر.
امام على نقى از مهدى خبر داده
امام على نقي(عليه السلام) فرمود: بعد از من فرزندم حسن امام است وبعد از حسن، فرزندش همان قائمى است كه عدل ودادش تمام زمين را فرا ميگيرد(12)... وپنج حديث ديگر.
امام حسن عسكرى از مهدى خبر داده
امام حسن عسكري(عليه السلام) به موسى بن جعفر بغدادى فرمود: گويا شما را مى بينم كه در جانشين من اختلاف نموده ايد ولى آگاه باشيد هر كس به امام هاى بعد از پيغمبر ايمان داشته باشد، اما امامت فرزند مرامنكر شود مانندكسى است كه نبوت تمام پيغمبران را قبول كند ولى پيمبرى محمد رسول خدا(صلى الله عليه وآله وسلم) را انكار نمايد،در صورتى كه منكر آنحضرت مثل كسى است كه تمام پيمبران را انكار كند، زيرا اطاعت آخرين امام ما مثل اطاعت اولين امام ماست. پس هركس آخرين فرد ما را منكر شود مانندكسى است كه اولين امام را انكار نموده باشد. بدانيد كه غيبت فرزندم به قدرى طولانى مى شود كه مردم در شك واقع مى شوند مگر افرادى كه خدا ايمانشان را نگهدارى كند(13)... وبيست ويك حديث ديگر.
آيا احاديث مهدى صحيح است؟
مهندس: در صورتى مى توانيد به اين احاديث تمسك نماييد كه صحيح ومعتبر باشند آيا همهء احاديث مهدى را صحيح مى دانيد؟
هوشيار: من ادعا نمى كنم كه تمام احاديث مربوط به مهدى صحيح اعلا وتمام روايت كنندگان آنها عادل وموثق هستند. ليكن در بين آنها مقدار قابل توجهى حديث صحيح وجود دارد. البته اين احاديث مانند ساير احاديث هم صحيح دارند هم حسن، هم موثق، هم ضعيف، ليكن احتياجى نيست كه دربارهء يك يك آنها واحوال رواتشان بحث وتحقيق نماييم، زيرا چنانكه ملاحظه نموديد احاديث به قدرى زيادند كه هر شخص بى غرض وبا انصافى كه بدانها مراجعه نمايد اطمينان پيدا مى كند كه مدلول مشترك آنها كه عبارتست از اصل وجود مهدى از موضوعات مسلم اسلام بوده كه پيغمبر اكرم (صلى الله عليه وآله وسلم) بذر آنرا افشانده وائمه اطهار عليهم السلام آنرا آبيارى نموده اند. بطور قطع مى توان گفت:كمتر موضوعى در اسلام يافت مى شود كه باندازهء وجود مهدى درباره اش حديث وارد شده باشد.
باز هم توضيحاً عرض مى كنم: پيغمبر اسلام از آغاز بعثت تا حجةالوداع صدها دفعه دربارهء مهدى سخن گفته. على بن ابيطالب از او خبر داده، فاطمه زهرا خبرداده، خانوادهء پيغمبر وحاملين اسرار نبوت، مانند امام حسن وامام حسين وامام سجاد وامام محمد باقر وامام جعفر صادق وامام موسى كاظم وامام رضا وامام محمد تقى وامام على نقى وامام حسن عسكرى عليهم السلام همه از وجود چنين فرد برگزيده اى خبر داده اند. مردم زمان پيغمبر در انتظارش بودند بعد از رحلت رسول اكرم (صلى الله عليه وآله وسلم) مردم در انتظار ظهورش روز شمارى مى كردند حتى گاه گاهى افرادى را اشتباهاً مصداق واقعى آن مى پنداشتند. احاديث او را سنى نقل كرده، شيعى نقل كرده، اشعرى نقل كرده، معتزلى نقل كرده، در بين روات آنها عرب هست، عجم هست مكى هست، مدنى هست، كوفى وبغدادى وبصرى وقمى وكرخى وخراسانى ونيشابورى و... هست آيا با وجود اين همه احاديث كه مسلما از هزار متجاوز خواهد بودهيچ شخص با انصافى مى تواند در امر مهدى موعود تشكيك نموده بگويد: اين احاديث را شيعيان متعصب جعل نموده به پيغمبر نسبت داده اند؟!!
مدتى از شب گذشته وديگر وقتى براى ادامه مذاكرات نمانده بود، لذا قرار شد بقيه صحبت براى جلسه بعد بماند ودوستان شب شنبه آينده درمنزل آقاى فهيمى گردهم آيند.
1) الصبغ عن على عليه السلام فى حديث قال: والمهدى منافى اخرالزمان، لم يكن فى امة من الامم مهدى ينتظر غيره، اثبات الهداة ج 7ص 148.
2) اين آمار وشماره ها از روى احاديث موجود در كتاب منتخب الاثر تهيه شده اگر از كتب مفصل تر تهيه مى شد ناچار عدد اخبار از اين مقدار تجاوز مى كرد.
3) اثبات الهداة ج 2 ص 552.
4) اثبات الهداةج 2 ص 555.
5)ب حار الأنوار ج 51 ص 133، اثبات الهداة ج 2 ص 333و 399.
6) بحار الأنوار ج 51 ص 135.
7) اثبات الهداة ج 2 ص 559.
8) بحار الأنوار ج 51 ص 143 اثبات الهداة ج 6 ص 404.
9) بحار الأنوار ج 51 ص 151، اثبات الهداة ج 6 ص 417.
10) ريان بن الصلت قال، قلت للرضا عليه السلام: انت صاحب هذا الامر؟ فقال: انا صاحب هذاالامر، ولكنى لست با لذى املاءها عدلا كما ملئت جورا وكيف اكون ذلك على ما ترى من ضعف بدنى؟ وان القائم هو الذى اذا خرج كان فى سن الشيوخ ومنظر الشبان، قوياً فى بدنه حتى لومديده الى اعظم شجرة على وجه الارض لقلعها ولو صاح بين الجبال لتد كد كت صخورها، يكون معه عصا موسى وخاتم سليمان. ذلك الرابع من ولدى يغيبه الله فى ستره ماشاءالله ثم يظهره فيملاء به الارض قسطاً وعدلا كما ملئت جورا وظلما، بحار الأنوار ج 52 ص 322، اثبات الهداة ج6 ص419.
11) بحار الأنوار ج 51 ص 156. اثبات الهداة ج 6 ص 420.
12) اثبات الهداة ج 6 ص 275.
13) موسى بن جعفر البغدادى قال سمعت ابا محمد الحسن بن على عليه السلام يقول: كأنى بكم وقد اختلفتم بعدى فى الخلف منى، اما ان المقر بالائمةبعد رسول الله المنكر لولدى كمن اقر بجميع انبياءالله ورسله ثم انكر نبوة محمد رسول الله (صلى الله عليه وآله وسلم) والمنكر لرسول الله(صلى الله عليه وآله وسلم) كمن انكر جميع الانبياء لان طاعة آخرنا كطاعة اولنا والمنكر لاخرنا كاالمنكر لاولنا اما ان لولدى غيبة يرتاب فيها الناس الا من عصمه الله، بحار الأنوار ج 51 ص 160. اثبات الهداة ج 6 ص 427.