على گنجينه علوم نبوت
از احاديث وسيره پيغمبر (صلى الله عليه وآله وسلم) به خوبى استفاده مى شود كه آن جناب چون ملاحظه مى فرمود كه: همه اصحاب قابليت واستعداد تحمل علوم نبوت را ندارند واوضاع روز هم چندان مساعد نيست. ليكن مسلمين خواهى نخواهى روزى به آنها نيازمند مى گردند لذا على بن ابيطالب(عليه السلام) را بدين منظور برگزيد واثقال علوم نبوت ومعارف اسلام را نزدش وديعه گذاشت وشب وروز در تعليم وتربيتش كوشش مينمود. در اينجا لازم است احاديثى در اين باره، نقل شود تا حقيقت روشن گردد.
على (عليه السلام) در دامن پيغمبر تربيت شد وهميشه باوى بود.(1)
پيغمبر به علي(عليه السلام) مى فرمود: خدا به من دستور داده كه ترا به خويش نزديك گردانم وعلومم را تعليم تو نمايم. تو هم بايد در حفظ وضبط آنها كوشش كنى وبر خدا لازم است كه ترا تأييد كند.(2)
علي (عليه السلام) مى فرمود: هرچه را از رسول خدا شنيدم فراموش نكردم.(3)
علي (عليه السلام) مى فرمود: پيغمبر (صلى الله عليه وآله وسلم) ساعتى را در شب وساعتى را در روز به من اختصاص داده بود كه خدمتش مشرف مى شدم.(4)
به علي(عليه السلام) عرض شد: چرا شما از بقيه اصحاب بيشتر حديث داريد؟ پاسخ داد: من هر وقت چيزى از پيغمبر سؤال مى كردم جواب مى داد وهروقت ساكت مى شدم خودش،ابتدا بسخن مى كرد.(5)
علي (عليه السلام) مى فرمايد: رسول خدا(صلى الله عليه وآله وسلم) به من فرمود: سخنان مرا بنويس. عرض كردم: يارسول الله! مى ترسى فراموش كنم؟ پاسخ داد: نه، زيرا از خدا خواسته ام كه ترا حافظ وضبط كننده قرار دهد. ليكن بايد مطالب را براى شركاى خودت وامام هاى از اولادت ضبط كنى. به بركت وجود امامان است كه باران برمردم نازل مى شود ودعايشان مستجاب مى گردد وبلاها از سرشان رفع مى شود ورحمت از آسمان نازل مى گردد. سپس به حسن(عليه السلام) اشاره نموده فرمود:اين اولين امام بعد از تواست. سپس به حسين(عليه السلام) اشاره نموده فرمود: اين دومين آنها است بعداً فرمود: ائمه از اولاد حسين خواهند بود.(6)
كتاب علي
آرى على بن ابيطالب (عليه السلام) با استعداد ذاتى وتوفيقات خداوندى وسعى وجديت پيغمبراكرم(صلى الله عليه وآله وسلم) علوم ومعارف رسول خدا را فرا مى گرفت ودر كتابى ثبت مى نمود.آن كتاب جامع را باوصياى خويش تحويل داد تا در مواقع ضرورت، مردم از آن بهره مند گردند.اين موضوع در احاديث اهلبيت(عليه السلام) منصوص است از باب نمونه:
حضرت صادق(عليه السلام) فرمود: نزد ما چيزى موجود است كه احتياج به مردم نداريم ولى مردم به ما نيازمند مى باشند،زيرا در نزد ما كتابى وجود دارد كه املاى رسول خداست وبا خط علي(عليه السلام) نوشته شده است. آن كتاب جامعى است كه تمام حلال وحرامها در آن ثبت شده است.(7)
حضرت ابوجعفر(عليه السلام) به جابر فرمود: يا جابر! ما اگر از عقيده وآرا خودمان براى شما حديث مى كرديم به هلاكت مى افتاديم ليكن احاديثى را براى شما مى گوييم كه از رسول خدا ذخيره نموده ايم چنانكه مردم طلاو نقره را ذخيره مى كنند.(8)
عبدالله سنان مى گويد:از حضرت صادق(عليه السلام) شنيدم كه مى فرمود: در نزد ما جلدى موجود است بطول هفتاد ذراع كه رسول خدا(صلى الله عليه وآله وسلم) مطالبش را املا نموده وعلى (عليه السلام) به دست مباركش آنها را نوشته است. تمام احتياجات علمى مردم، در آن موجود است حتى ارش خراش وخدشه اى كه به بدن وارد شود.(9)
1) اعيان الشيعه ط 1 ج 3 ص11.
2) ينابيع الموده ج 1 ص 104.
3) اعيان الشيعه ج 3.
4) ينابيع الموده ج 1 ص 77.
5) ينابيع المودة ج 2 ص 36 الطبقات الكبير تأليف محمد بن سعد كاتب واقدى ط (ليدن) ج2بخش دوم ص 101.
6) عن امير المؤمنين عليه السلام قال قال رسول الله (صلى الله عليه وآله وسلم): يا على اكتب ما املى عليك. قلت يا رسول الله اتخاف على النسيان؟ قال:لا، وقد دعوت الله عزوجل ان يجعلك حافظاً ولكن اكتب لشركائك،الائمة من ولدك. بهم تسقى امتى الغيث وبهم يستجاب دعائهم وبهم يصرف الله عن الناس البلا وبهم تنزل الرحمة من السما وهذا اولهم واشارالى الحسن.ثم قال: وهذا ثانيهم واشار الى الحسين.ثم قال:والائمة من ولده ينابيع الموده ج 1 ص 17.
7) بكر بن كرب الصيرفى قال سمعت اباعبدالله (عليه السلام) يقول: ان عندنا مالانحتاج معه الى الناس وان الناس ليحتاجون الينا، وان عندنا كتاباً املا رسول الله (صلى الله عليه وآله وسلم) وخط على عليه السلام؛ صحيفة فيها كل حلال وحرام ــ جامع احاديث الشيعه ج 1مقدمه.
8) جابرعن ابى جعفر(عليه السلام) قال: يا جابر انالوكنا نحدثكم برأينا لكنا من الهالكين ولكنا نحدثكم باحاديث نكنزها عن رسول الله كما يكنز هؤلا ذهبهم وفضتهم، جامع احاديث الشيعه ج 1.
9) جامع احاديث الشيعه ج1.
