هزینههای خانواده
تمام هزینههای زندگی خانواده شرعاً و قانوناً بر عهده مرد است. تأمین هزینههای زندگی و پرداخت نفقه، از احکام قطعیه اسلام و از حقوق واجبهای است که زن برگردن شوهر دارد. مرد وظیفه دارد کلیه مایحتاج زندگی حتی پول دکتر و داروی همسرش را برطبق متعارف زمان و عرف محل زندگی و شئون خانواده بپردازد. و چنان چه به هردلیلی از پرداخت نفقه امتناع ورزد، به صورت دین بر ذمّهاش باقی خواهد ماند و زن شرعاً و قانوناً حق مطالبه آن را دارد.
اگر مرد از پرداخت نفقه امتناع کرد، زن میتواند به دادگاه مراجعه کند و حق خود را مطالبه نماید. و دادگاه مرد را ملزم به پرداخت نفقه میکند و در صورت امتناع از پرداخت، میتواند حکم طلاق را صادر کند.
امام محمد باقر علیه السلام در این باره فرمود:
مردی که از تأمین نفقه همسرش امتناع مینماید، امام (حاکم شرعی) وظیفه دارد با حکم طلاق، آنها را جدا سازد.[1]
وجوب نفقه، مشروط به فقر زن نیست، بلکه حتی در صورت غنای او هم، باید نفقات او داده شود.
بنابراین، اگر زن مالک اموالی باشد یا در اثر اشتغال، اموالی را بهدست آورد، مال خود اوست و مرد حق ندارد او را ملزم سازد که در راه زندگی مصرف کند.
لازم به یادآوری است که آن چه گفته شد حکم شرعی و قانونی است، ولی اشتراک در زندگی و صفای خانوادگی، اقتضای دیگری دارد. لازمه صفای خانوادگی این است که اموال و درآمد زن و شوهر به خانواده تعلق داشته باشد. اگر زن به شوهرش اعتماد دارد، خوب است از خرج کردن اموال خود در بهبود زندگی مشترک دریغ نورزد، بهویژه در صورتی که شوهر گرفتار و نیازمند باشد. اگر مرد شدیداً گرفتار است راه و چارهای ندارد، از همسرش انتظار دارد در حل مشکل به او کمک کند، و البته انتظارِ بجایی هم هست. رسم وفا این نیست که همسر در چنین موقع حساسی، از کمک به او امتناع نماید.
البته توصیه من این است که اگر همسری فداکاری کرد و اموال خود را در اختیار شوهر قرار داد، بهتر آن است که شوهر هم این اقدام همسرش را که در تهیه مسکن یا تهیه وسیله نقلیه بوده، سند بخشی از همان ملک یا وسیله نقلیه را رسماً به نام همسرش بکند، و اگر در راه ضرورتهای دیگر به مصرف رسیده، به صورت وام قرضالحسنه بهحساب آورد و در نخستین زمان ممکن به او بپردازد. و بدین وسیله آرامش خاطری برای همسر خوب و فداکارش به وجود آورد، و زندگی باصفاتری را دارا شوند.
معمولًا خانمها از آینده خود بیمناکند. احتمال پیری، بیماری، درماندگی و بیپرستاری میدهند. به فرزندان هم اعتماد چندانی نیست. لذا بهتر آن که مرد چنان که به فکر حوادث آینده و روزهای مبادای خویشتن است، به فکر آینده همسرش نیز باشد.
[1]. وسائل الشیعه، ج 15، ص 223