زن و توقعات بی‌جا
امکانات مالی و درآمد همه افراد، یک‌سان نیست و همه نمی‌توانند در یک سطح زندگی کنند. هر خانواده‌ای باید حساب دخل و خرج خودشان را بکنند و برطبق درآمدشان خرج کنند. انسان در هر شرایطی می‌تواند زندگی کند. از این رو، عاقلانه نیست که برای تهیه امور غیرضروری دست به قرض و نسیه بزند.
خانم محترم! تو کدبانوی خانه هستی، عاقل و فهمیده باش، حساب خرج و دخل زندگی را بکن و ببین چگونه می‌توانید خرج کنید تا آبروی‌تان محفوظ بماند. عاقبت‌اندیش باش و چشم و هم چشمی‌های بی‌جا را کنار بگذار. اگر فلان مد لباس را در تن خانمی دیدی، اما وضع اقتصادی شما اقتضای خرید آن را ندارد، همسرت را به تهیه آن وادار نکن. اگر جنس غیر ضروری و قشنگی را در منزل همسایه مشاهده کردی، به همسرت اصرار نکن که آن را تهیه کند. اگر فلان دوست یا خویش و قوم شما خانه‌اش را با فرش‌های زیبا و گران‌قیمت و اسباب لوکس تزیین کرده، لازم نیست خودتان را به‌سختی بیندازید و از او تقلید کنید. تو که می‌دانی توان اقتصادی و در آمد شما اقتضای چنین مخارجی را ندارد، چرا شوهرت را به وام گرفتن و نسیه و قسطی خرید کردن وادارمی‌کنی؟
آیا بهتر نیست قدری صبر کنید تا توان اقتصادی شما بهتر شود؟ آیا بهتر نیست هر ماه مقداری از در آمدتان را پس انداز کنید و زمانی که وضع اقتصادی شما خوب شد و توانستید جنس مورد نظرتان را تهیه نمایید، با پول نقد آن را خریداری کنید؟
بیش‌ترِ این رقابت‌ها و ول‌خرجی‌ها از خانم‌های نادان و خودخواه سرمی‌زند.
بادیدن وسیله‌ای لوکس، بی‌درنگ به هوس افتاده و با نق‌نق و پافشاری بسیار، همسرخود را وادار می‌کنند که یا وام بگیرد و یا آن را قسطی بخرد و خودش را بیچاره‌کند و همیشه بدهکار باشد. گاهی نیز ناچار می‌شود زندگی زناشویی را برهم‌بزند و زنِ خود خواهش را طلاق بدهد تا از شر تقاضاهای بی‌جا و سرزنش‌ها و زخم زبان‌های او خلاص شود و یا خودکشی کند تا از این زندگی پر از ایراد و بهانه‌گیری نجات یابد.
از باب نمونه به داستان‌های زیر توجه فرمایید:
مردی که اقدام به خودکشی کرده بود وقتی به هوش آمد، گفت: من شاگرد راننده‌ام، سه سال است که ازدواج کرده‌ام. زنم توقعات بسیاری دارد، چون نمی‌توانم توقعاتش را برآورده کنم، مرتباً مرا سرزنش می‌کند. سرانجام، سرزنش‌های او مرا به‌ستوه آورد و تصمیم به خودکشی گرفتم.[1]
زنی به شوهرش می‌گوید: یا سیگار خارجی بکش و یا طلاقم بده.[2]
چنین زن‌هایی معنا و هدف ازدواج را نشناخته‌اند و زناشویی را نوعی برده‌گیری تصور کرده‌اند. از این رو، ازدواج کرده‌اند تا به خواسته‌ها و هوس‌های کودکانه خویش جامه عمل بپوشند. اینان شوهری را می‌خواهند که مانند نوکری بی‌اجر و مزد، بلکه مانند اسیر برایشان زحمت بکشد و حاصل دست رنج خویش را دو دستی تقدیم خانم کند تا در راه بلند پروازی‌ها و هوس‌های خام خویش به مصرف برساند.
کاش به این مقدار بسنده می‌کردند و توقعات بیش از اندازه نداشتند. گاهی توقعاتشان به قدری زیاد است که همه در آمد شوهر، برای پاسخ‌گویی به آن‌ها کافی نیست. اینان اصلًا کاری با در آمد شوهر ندارند. آن‌چه را هوس کردند حتماً باید تهیه شود، گرچه شوهر ورشکست شود و یا دست به کارهای غیر مشروع بزند.
یکی از عوامل بزرگ ورشکست شدن برخی مردها همین توقعات بی‌جای خانم‌ها و چشم و هم چشمی‌هاست. سرزنش‌ها و نق‌نق‌های زن است که مرد را به کارهای غیرمشروع وادار می‌کند. این گونه زن‌های از خود راضی و خودخواه ننگ بانوان به‌شمار می‌روند. گیرم که به خاطر این توقعات و ایراد گرفتن‌ها طلاق گرفتی آیا بااین‌کار، به‌هدف خود می‌رسی؟ هرگز، مطمئن باش که به آرزوهایت نخواهی رسید، می‌روی در خانه پدر و مادرت و سربار آنان خواهی شد و تا آخر عمر باید از نعمت انس و محبت و بچه‌داری محروم باشی. گمان می‌کنی که مردها برای خواستگاری از تو صف کشیده‌اند؟ نه، چنین نیست، زن‌هایی که طلاق می‌گیرند، کم‌تر شانس ازدواج دارند. بر فرض که همسر دیگری پیدا کردی، از کجا معلوم است که او بهتر از همسر اوّلت باشد؟
آیا بهتر نیست عاقبت اندیش باشی؟ حساب دخل و خرجتان را بکنید و به مقدار در آمدتان خرج کنید؟ مگر خوشی و آسایش، تنها با کفش و لباس و امثال آن فراهم می‌شود؟ به جای این بلند پروازی‌ها و هوس‌های خام به زندگی و خانه‌داری و شوهرداری بیندیش. با اظهار مهر و محبت، محیط خانه را باصفا و نورانی کن. بازندگی دیگران کاری نداشته باش و از نعمت انس و محبت لذت ببر. در مخارج روزانه صرفه‌جویی کن تا وضعیت مالی شما بهتر شود و زندگی آبرومندی پیدا کنید. حتی اگر شوهرت ول خرج است و بیش از توانایی خویش خرج می‌کند، او را از این کار بازدار و اجازه نده که برای خریدهای غیر ضروری وام بگیرد. زندگی شما مشترک است، هر چه او داشته باشد در واقع مال شما است، به جای خرید اشیای تجملی و غیرلازم وسایل ضروری منزل را تهیه کنید و برای حوادث و پیش‌آمدهایی که خواه ناخواه برای همه اتفاق می‌افتد، پس انداز داشته باشید.
پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله می‌فرماید:
هر زنی که با شوهرش سازگار نباشد و او را بر چیزهایی که فوق توانایی اوست وادار کند، اعمالش مورد قبول خدا واقع نمی‌شود و در قیامت، مورد غضب پروردگار جهان قرار می‌گیرد.[3]
و در روایتی دیگر می‌فرماید:
هر زنی که با شوهرش ناسازگاری کند و به آن چه از جانب خدا رسیده، قناعت ننماید و بر شوهرش سخت گیری کند و بیش از حدِ توانایی او خواهش کند، اعمالش قبول نمی‌شود و
خدا بر او خشمناک خواهد بود.[4]
و نیز می‌فرماید:
بعد از ایمان به خدا نعمتی بالاتر از همسر موافق و سازگار نیست.[5]
[1]. روزنامه اطلاعات، 26 مرداد 1349
[2]. همان، 26 اسفند 1350
[3]. بحارالأنوار، ج 103، ص 244
[4]. همان، ج 76، ص 367
[5]. مستدرک الوسائل، ج 2، ص 532