چنانکه از احادیث اهل بیت پیش بینى مى شود، درآیندهء نزدیک روحانیت مقدس شیعه، بیش از پیش، به ارزش ومتانت عقائد واحکام مذهب تشیع وقوف یافته اوضاع آشفتهء خود را سروسامان ونظمى خواهد داد باوسائل تبلیغات روزمجهز مى شود وحقایق نورانى واحکام محکم قرآن را که سعادت انسانیت درآنها تضمین شده است، به جهانیان معرفى مى نماید واسباب عظمت وپیشرفت اسلام وظهور حضرت ولى عصر را فراهم خواهد کرد ــ بامید آنروزـ.
حضرت صادق(علیه السلام) فرمود: به زودى کوفه از مؤمنین خالى مى گردد. علم ودانش مانند مارى که درسوراخ خویش مخفى شود، ازآن شهر رخت بربسته اثرى از آن دیده نمى شود. بعداً درشهر قم ظاهر مى شود، آن شهر معدن علم وفضل مى گردد ــ وازآنجا به سائر بلاد پخش مى شود به طوریکه نادانى درزمین باقى نمى ماند. حتى زنها.
این قضیه، نزدیک ظهور قائم ما به وقوع خواهد پیوست پس خدا قم واهلش را به منزلهء حجت قرار مى دهد، واگر چنین نبود زمین اهلش را فرومى برد وحجتى باقى نمى ماند. علم ودانش از شهرقم به تمام بلاد شرق وغرب پخش مى شود وحجت برجهانیان تمام مى گردد، به طوریکه درتمام زمین فردى پیدا نمى شود که علم ودین به گوشش نرسیده باشد. بعداز آن، قائم ما ظهور مى کند واسباب عذاب وغضب خدا مهیا مى گردد، زیرا خدا موقعى از بندگانش انتقام مى کشد که حجت اورا انکار نمایند.(1)
امام صادق(علیه السلام) فرمود: خداوند متعال به شهر کوفه وساکنینش برسائر بلاد واهالى آنها احتجاج نمود شهرقم را نیزبربلاد دیگر حجت قرار مى دهد وبه واسطهء اهالى آن شهر، برجمیع مردم مشرق ومغرب ــ ازجن وانس ـ احتجاج خواهد کرد خدا قم واهلش را زبون وذلیل نمى کند بلکه توفیقات وتأییدات خداوندى همواره شامل حالشان خواهدبود. سپس فرمود: دین ومتدینین قم، کم ارج بوده مورد توجه واقع نخواهند شد، اگر جز این بود قم خراب واهلش نابود مى شدند، حجتى برسائر بلاد باقى نمى ماند وآسمان قرار نمى گرفت ولحظه اى به جهانیان مهلت داده نمى شد. قم واهلش از تمام حوادث ناگوار محفوظ خواهند ماند. زمانى خواهد آمد که شهر قم وساکنینش، برتمام مردم حجت گردند وآن در زمان غیبت قائم ما است تا وقت ظهورش. اگر چنین نبود زمین اهلش را فرو مى برد. فرشتگان خدا تمام بلیه ها را از قم وساکنینش دفع مى کنند، هرستمکارى که به آنشهر قصد تجاوز وتعدى نماید، هلاک کنندهء ستمکاران کمرش را مى شکند وبه پیش آمد سخت یا مصیبت دردناک یا دشمن مقتدرى مشغولش مى سازد. خداوند متعال توجه به قم واهالى آن را از یاد ستمکاران مى برد چنانکه ذکرخدا را فراموش کرده اند.(2)
امیر المؤمنین علیه السلام فرمود: مردى از قم مردم را به سوى حق دعوت مى کند، گروهى دعوتش را مى پذیرند ودراطرافش گرد مى آیند که مانند پاره هاى آهن مى باشند وبادهاى تند نمى تواند آنها را از جاى برکند. از جنگ خسته نمى شوند وترس ندارند. فقط برخداوند توکل دارند وسرانجام پیروزى از آن پرهیزکاران خواهد بود.(3)
جلالی: شما پیش بینى کردید که درآینده، اسلام ومسلمین اکثریت پیدا مى کنند، حدس شما با بعضى از احادیث سازش ندارد، مثلاً:
پیغمبر فرمود: زمانى خواهد آمد که از قرآن جز اثرى وازاسلام جزنامى باقى نمى ماند، مسلمان نامیده مى شوند اما از تمام مردم، از اسلام دورترند. مساجدشان تعمیر ولى ازهدایت خالى است.(4)
هوشیار :پیغمبر دراین قبیل احادیث بیش از این نفرموده که روزى خواهدآمد که حقیقت وواقعیت اسلام از بین مى رود وبیش از صورتى ازآن باقى نمى ماند وبا اینکه مسلمانند از حقیقت اسلام فرسنگها دورند. ولى این موضوع با اکثریت داشتن مسلمین نیز سازش دارد، زیرا ممکن است درعین حالیکه مسلمانند ازحقیقت ونورانیت اسلام کم بهره باشند، غبار اندراس وکهنگى برپیکر مقدس اسلام نشسته باشد وبه واسطهء وجود مقدس ولی عصر آثار کهنگى زدوده شود وبناى دین تجدید گردد. چنانکه پیغمبراکرم فرمود: قسم به کسى که جانم به دست اوست، اسلام ومسلمین همواره درتزاید مى باشند وشرک ومشرکین درتناقص خواهند بود. سپس فرمود: سوگند به کسى که جانم به دست اوست به هر کجا که شب مى رسد این دین نیز خواهد رسید.(5)
سخن راکوتاه کنم اولاً پیش بینى مى شود که قبل از ظهور حضرت صاحب الامر مسلمین اکثریت یابند. ثانیاً وقتى آن حضرت ظاهر شد، بسیارى از جهانیان مسلمان مى گردند زیرا سطح علوم واستعداد بشر ترقى نموده وبراى پذیرفتن حق آمادگى یافته اند چنانکه در روایات وارد شده است:
حضرت باقر(علیه السلام) فرمود: وقتى قائم ما قیام نمود خدا دست لطفش را برسربندگان مى نهد وحواسشان را جمع وعقولشان را کامل مى گرداند.(6)
على (علیه السلام) فرمود: دردورهء آخرالزمان ودوران سختى ونادانى مردم، خداوند مردى را برانگیزد وبه واسطهء ملائکه خویش یاریش کند ویارانش را نگهدارى نماید وبه وسیلهء آیات وعلامات نصرتش دهد وبرتمام اهل زمین پیروزش گرداند، تا خواه وناخواه به دین حق درآیند. زمین را از عدل وداد ونور وبرهان پرمى کند. عرض وطول شهرها برایش خاضع مى شوند، به طوریکه هیچ کافرى نماند جزاینکه ایمان آورد وناشایسته اى نماند جز اینکه صالح گردد.(7)
1) عن الصادق علیه السلام انه ذکر کوفة وقال: ستخلو کوفة من المؤمنین ویأزرعنها العلم کما تأزرالحیة فى حجرها. ثم یظهرالعلم ببلدة یقال لها: قم. وتصیر معدناً للعلم والفضل حتى لایبقى فى الارض مستضعف فى الدین حتى المخدرات فى الحجال. وذالک عند قرب ظهور قائمنا، فیجعل الله قم واهله قائمین مقام الحجة ولولا ذلک لساخت الارض باهلها ولم یبق فى الارض حجة، فیفیض العلم منه الى سائرالبلاد فى المشرق والمغرب فیتم حجة الله على الخلق حتى لایبقى احد على الارض لم یبلغ الیه الدین والعلم، ثم یظهرالقائم ویصیر سبباً لنقمة الله ولسخطه على العباد لان الله لا ینتقم من العباد الا بعد انکارهم حجة. سفینة البحار: قم.
2) کتاب سفینة البحار:قم.
3) عن ابى الحسن الاول علیه السلام قال: رجل من اهل قم یدعواالناس الى الحق یجتمع معه قوم کزبوالحدید، لاتزلهم الریاح العواصف، ولایملّون من الحرب ولایجبنون وعلى الله یتوکلون، والعاقبة للمتقین ـ بحار الأنوار ج 60 ص 216.
4) قال رسول الله سیأتى زمان على امتى لایبقى من القرآن الارسمه ولا من الاسلام الا اسمه یسمون به وهم ابعدالناس منه، مساجدهم عامرة وهى خراب من الهدى ـ بحار الأنوار ج 52 ص 190.
5) قال النبیصلى الله علیه وآله وسلم) والذى نفسى بیده لا یزال الله یزید الاسلام واهله وینقص الشرک واهله ــ الى ان قال ــ والذى نفسى بیده لیبلغن هذا الدین ما بلغ اللیل ــ تاریخ ابن عساکرط شام سال 1329ج 1ص 87.
6) قال ابو جعفر علیه السلام اذا قام قائمنا وضع الله یده على رؤس العباد فجمع بها عقولهم وکملت به احلامهم ــ بحار الأنوار ج 52 ص 328.
7) اثبات الهداة ج 7 ص 49.