اوضاع آشفته واسفناک جهان، مردم را به وحشت انداخته،جنگهاى سرد وگرم ومسابقهء تسلیحاتى وصف آرائى شرق وغرب وبحرانهاى موحش، اعصاب جهانیان را خسته وفرسوده نموده است. تولید وتکثیر سلاحهاى جنگى، نسل بشر را بنابودى تهدید مى کند. خودسرى وطغیان غارتگران جهانى، ملل عقب نگاهداشته شده را از تمام شئون حیاتى ساقط ساخته است. محرومیت روزافزون طبقهء ضعیف واستمداد واستغاثهء گرسنگان ومریضان جهان وتوسعهء فقرو بیکارى، وجدانهاى زنده ودلهاى حساس را پریشان نموده است. تنزل اخلاق انسانیت وبى رغبتى نسبت به اموردینى واعراض از قوانین الهى وافراط در مادیگرى وترقى ورونق مظاهر فساد وشهوت پرستى، روشنفکران جهان را مضطرب نموده است.
این اوضاع وصدها مانند اینهاست که خیرخواهان بشرو عاقبت اندیشان واصلاح طلبان را سرگردان نموده وزنگ خطر سقوط انسانیت، درگوششان طنین انداز است. آنان براى حل مشکلات بشرورفع بحرانهاى جهانى، تلاش وکوشش مى نمایند وبدین منظور، هردرى را مى کوبند، اما هرچه بیشتر کوشش کنند مأیوس تر مى گردند. گاهى بطورى ناامید مى شوند که دراصل قابلیت اصلاح بشرتردید مى نمایند وبه اوضاع آیندهء جهان بدبین مى شوند واز عواقب وخیم وسرنوشت خطرناک آن، بخود مى لرزند وازحل مشکلات جهان انسانیت اظهار عجز مى کند، بالاترازاین، گاهى ازشدت عصبانیت واستیصال، ترقیات بشر را نادیده گرفته علوم وصنایع را به باد انتقاد مى گیرند، درصورتیکه حتى خودشان هم درحال عادى، اعتراف دارند که علم وصنعت گناهى ندارد، بلکه بشرخودخواه وسرکش است که از آن نعمت بزرگ، سوء استفاده مى کند وازمسیر صلاح بسوى فسادش مى کشد.
آیندهء جهان از نظر شیعه
اما شیعیان، دیویأس وناامیدى را از خویش رانده اند وبه عاقبت وسرنوشت بشر خوشبین هستند، مردم نیک وشایستهء جهان را پیروز مى دانند لکن احکام وقوانین بشرى را براى اصلاح وادارهء جهان کافى نمى دانند. آنان مى گویند (وباثبات هم رسانده اند) که این همه برنامه هاى رنگارنگ ومسلک هاى دلفریب مجعول بشر قدرت ندارند بشر را از گرداب بدبختى نجات دهند وبحرانهاى خطرناک جهانى را علاج کنند، بلکه فقط قوانین ودستورات جامع ومتین اسلام را که از منبع وحى سرچشمه گرفته، براى تأمین سعادت بشر صالح مى دانند.آنان عصردرخشانى را پیش بینى مى کنند که بشر به حد کمال رسیده وزمام ادارهء جهان را به دست تواناى امام معصومى مى بینند که ازهرگونه خطا واشتباه وخودخواهى وغرض رانى منزه ودرامانست. بطور کلى شیعیان از موهبت بزرگ امیدوارى برخوردارند ودرهمین عصر تاریک، عصر درخشان حکومت توحید را درمغز خویش مجسم نموده، درانتظارش بسر مى برند وخودشان را براى چنین انقلاب جهانى آمادهمى سازند.
انتظار فرج وعلت عقب افتادگى
یکى از موضوعاتى که دستاویز دشمنان شیعه شده بدان وسیله برآنها تاخته اند، موضوع انتظار فرج وایمان به مهدى موعود است. مى گویند: یکى از عوامل عقب ماندگى شیعیان ایمان به مصلح غیبى است. همین عقیده است که شیعیان را تنبل ولاابالى بارآورده، از جدیت وکوششهاى اجتماعى بازشان داشته، فکر اصلاحات عمومى وترقیات علمى را ازآنان سلب نموده است ودرمقابل بیگانگان به ذلت وخوارى تسلیم شده، اصلاح امور اجتماعى را از مهدى اسلام انتظار دارند.
ما اکنون مجال آن را نداریم که درعوامل واسرار انحطاط مسلمین وشیعیان بحث وکنجکاوى کنیم، لیکن این موضوع به طور اجمال، مسلم است که احکام وعقائد اسلام منشاء عقب ماندگى مسلمین نشده بلکه عوامل وعلل خارجى است که جهان اسلام را به این روز سیاه انداخته است. به طور قطع مى توان گفت: هیچیک از ادیان آسمانى، به قدر اسلام، راجع بامور اجتماعى وترقى وعظمت ملت، سفارش ننموده است. اسلام مبارزهء با فساد وبیدادگرى ونهى ازمنکر را از وظائف حتمى پیروانش قرارداده واصلاحات اجتماعى ودادخواهى وامر به معروف رادررأس واجبات دینى دانسته است. موضوع امربه معروف ونهى ازمنکر را به قدرى اهمیت داده که برتمام مسلمین واجب نموده است، تا گروهى رابدان منظور آماده ومجهز سازند.
خداوند متعال درقرآن کریم مى فرماید: (گروهى از شما باید همیشه آماده باشند ومردم را به سوى خوبى دعوت نمایند وبکارهاى نیک وادار کنند واز افعال زشت بازدارند، چنین افرادى سعادتمند مى گردند).(1)
بلکه این دو وظیفهء بزرگ را از امتیازات وافتخارات مسلمین محسوب داشته مى فرماید: (شما بهترین جمعیت وملت جهان هستید زیرا امربه معروف ونهى ازمنکر مى کنید).(2)
پیغمبراکرم (صلى الله علیه وآله وسلم) کوشش دراصلاح امور مسلمین را از ارکان اسلام وعلائم مسلمین شمرده مى فرماید: هرکس درامور اجتماعى جهان اسلام لاابالى باشد واهتمام نورزد وکوشش نکند، اصلا مسلمان نیست.
قرآن شریف به مسلمین دستور مى دهد همیشه درمقابل دشمنان مجهز ومسلح باشید. (اى مسلمین تا سرحد قدرت به کوشید وخودتان را درمقابل دشمنان مسلح سازید وبراى تهدید آنان نیروى جنگى خویش را تقویت کنید).(3)
اکنون از شما سؤال مى کنم: با وجود این قبیل آیات وصدها روایت، که دراین موضوع وارد شده است، اسلام کى اجازه مى دهد مسلمین ترقیات علمى وصنایع جهان را نادیده بگیرند وخطراتى را که متوجه جهان اسلام است کوچک شمارند ودست برروى دست بگذارند وحمایت از اسلام ومسلمین را از مهدى موعود انتظار داشته باشند؟! درمقابل ضربه هائى که برپیکر جهان اسلام وارد مى شود سکوت نمایند وبا گفتن یک جملهء کوتاه که(خدا فرج امام زمان را نزدیک کند) اززیربار مسئولیت هاى سنگین شانه خالى کنند!!
ما درطول کتاب نوشته ایم که: انتظار فرج یکى ازبزرگترین راههاى موفقیت مى باشد وهرگروهى که چراغ امید دردلشان خاموش گشت ودیو یأس وناامیدى خانهء قلبشان را اشغال نمود، هرگز روى سعادت وموفقیت را نخواهند دید. لیکن افرادى که درانتظارموفقیت هستند، باید تا سرحد قدرت بکوشند وراههاى رسیدن به هدف را هموارسازند وبراى بهره بردارى از مقصد، خودشان را آماده سازند.
حضرت صادق (علیه السلام) فرمود: حکومت آل محمد مسلماً تأسیس خواهد شد پس هرکس علاقه مند است که ازاصحاب ویاران قائم ما باشد، باید کاملا مراقبت کند، تقوى وپرهیزکارى را شیوهء خویش گرداند، خودش را به اخلاق نیک انسانیت مزین سازد وبعداً درانتظار فرج قائم آل محمد باشد. هرکس براى ظهور قائم ما، این چنین آمادگى وانتظار داشت لیکن توفیق نصیبش نگشت وقبل از ظهور آن حضرت، اجلش فرارسید، به اجرو ثواب یاران آن جناب نائل خواهد شد.سپس فرمود: کوشش وجدیت کنید وامیدوار فرج وموفقیت باشید. اى گروهى که مورد توجه خداهستید، موفقیت وپیروزى گوارایتان باد.(4)
اسلام آنقدر به موضوع آمادگى مسلمین اهمیت داده که امام صادق (علیه السلام) فرمود: خودتان را برای ظهور قائم مهیا وآماده سازید ولوبه ذخیره نمودن یک تیر باشد.(5)
خداوند مقرر فرموده است که اوضاع آشفتهء جهان به وسیلهء مسلمانان اصلاح شود، دستگاه ظلم وستم برچیده شود، کفر ومادى گرى ریشه کن گردد، دین مقدس اسلام همگانى شود وهیچ شخص بااطلاعى دراین جهت تردید نمى کند که یک چنین انقلاب بزرگ جهانى صلاحیت وشایستگى لازم داشته، بدون تهیه مقدمات امکان وقوع ندارد.
قرآن کریم نیز همین مطلب را تصدیق نموده شایستگى را براى به دست آوردن قدرت زمین لازم مى شمارد. خداوند درقرآن کریم مى فرماید: ما این مطلب را مسجل نمودیم که بندگان شایسته وصلاحیتدار ما وارث زمین گردند.(6) با توجه به مطالب مذکور آیا مى توان گفت مسلمانان که باید پرچمدار آن انقلاب فوق العاده جهانى باشند نسبت به تهیهء مقدمات واسباب آن هیچ گونه مسئولیتى ندارند؟! گمان نمى کنم هیچ عاقلى چنین مطلبى را باور کند.
پیامى به مسلمین
اى مسلمانان غیور! دوران غفلت سپرى شده است از خواب غفلت بیدار شوید، ازاختلاف وتشتت احتراز کنید. همه تحت پرچم نیرومند توحید مجتمع گردید.اختیار خود را به شرق وغرب ندهید وهمه جا پیشرو وطلایه دار کاروان تمدن بشر باشید. کاخ عظمت واستقلال وتمدن خویش را بر پایه هاى محکم اسلام استوار سازید. ازروح قرآن مجید الهام بگیرید، درراه عزت وسربلندى اسلام گام بردارید، افکار شوم وخطرناک شرق وغرب را مهار کنید، قافلهء تمدن بشرى را رهبرى نمائید. شما شخصیت وبزرگى وحریّت خویش را به دست آورید. با جهل وبیسوادى وجمود افکارو خرافات مبارزه کنید. جوانان خود را باحقائق اسلام آشنا سازید تا دیو استعماراز شما مأیوس گردد وازمرزو بومتان فرار کند.
اى مسلمانان عزیز! عزت وبزرگى واقتدار مخصوص رجال شایسته وصلاحیت دار است، شما شایستگى خویش را به اثبات رسانید، منابع گرانبهاى علوم اجتماعى واقتصادى واخلاقى قرآن را استخراج کنید، برنامه هاى اصلاحى متین اسلام را به جهانیان عرضه بدارید وعملاً به آنان به فهمانید که دین اسلام نیامده تا درمعابد گوشه نشین گردد یا دردرون دلها لانه بسازد، بلکه آمده است تا سعادت وترقى بشر را تأمین کند. شما خیراندیشان جهان را امیدوار سازید ودراین پیکار مقدس به همکارى دعوتشان نمائید وقافلهء تمدن وخیرخواهى جهان انسانیت را رهبرى کنید.
اى جوانان رشیداسلام! شما دراین پیکار مقدس وهدف بزرگ انسانیت مسؤلیت وسهم بیشترى دارید، باید بجوشید وبکوشید وبراى عظمت اسلام وترقى مسلمین وپیشبرد هدف مقدس امام زمان جدیت نمایید. شما باید ازاصحاب ویاران مهدى دادگستر باشید که امیر المؤمنین (علیه السلام) فرمود: (اصحاب ویاران مهدى موعود همه جوان مى باشند وافراد پیردربین آنها کمیاب است).(7)
ومن الله التوفیق.
ابراهیم امینى ـ قم حوزهء علمیه
فروردین ماه 1346
بسم الله الرحمن الّرحیم
درمجلس جشنى که دریکى از دبیرستانها تشکیل یافته بود شرکت کردم. آن جشن باشکوه، درشب پانزدهم شعبان، به مناسبت تولد امام زمان (علیه السلام) منعقد شده بود. مجلسى بود مزین وآراسته وازتمام طبقات درآن شرکت جسته بودند، لیکن اکثریت آن را طبقهء تحصیل کرده وجوان تشکیل مى داد وبرنامهء آن، توسط انجمن اسلامى آن دبیرستان اداره مى شد.
درآغاز برنامه، دانش آموز خردسالى با خواندن آیاتى چند از کلام الله مجید، مجلس را رونق وصفا بخشید. سپس دانش آموز دیگر، اشعار نغزى را که درباره امام غائب(علیه السلام) سروده بود قرائت نمود. بعدازآن، مقالهء بسیار جالب وسودمندى که توسط یکى از دانشجویان تهیه شده بود خوانده شد. درپایان برنامه، دانشمند محترم جناب آقاى هوشیار دبیرهمان دبیرستان سخنرانى جالب وسودمندى پیرامون امام زمان(علیه السلام) ایرادنمود. سپس پایان برنامه اعلام وحضار به صرف شیرینى دعوت شدند.
برنامهء مذکور تمام حاضرین را شیفته وجذب کرده بود ولى شاید من از تمام آنان بیشتر مجذوب آن کانون انس شده بودم. آنچه مرا شیفته بود تجملات ووسائل پذیرایى نبود بلکه روح پاک وبى آلایش جوانان ودانش آموزان عزیز بود که با جمع کردن دین ودانش، درنشر حقایق ومعارف وتنویر افکار عمومى کوشش واظهار علاقه مى کردند. صفاى روح ودل پاک وهمت عالى آن غنچه هاى اجتماع ازدرو دیوار مجلس نمایان بود. آن نونهالان محبوب با گرمى وشوق از شرکت کنندگان پذیرایى مى نمودند.
دماغ پرشور وافکار روشن آن جوانان، مرا به آیندهء درخشان مسلمین امیدوار نمود. پرچم تمدن وترقى ملت را بردوش آنان دیدم واشک شوق دردیدگانم حلقه زد واز صمیم قلب به انجمن اسلامى آن دبیرستان وبنیان گذاران این نهضت مقدس دانشجوئى وهمت عالى آنان، صدها آفرین گفتم وموفقیت آنان را ازخداى بزرگ خواستار شدم.
درهمانوقت، مهندس مدنى که درکنارآقاى هوشیار نشسته بود اظهار داشت: شما واقعاً بوجود امام غائب (عجل الله فرجه الشریف) ایمان دارید وعقیدهء شما از روى تحقیق است یا اینکه ازروى تعصب از آن دفاع مى کنید؟
هوشیار: ایمان من کورکورانه وازروى تقلید نیست بلکه با تحقیق ومطالعه آن عقیده را پذیرفته ام. ولى درعین حال، حاضرم بازهم مطلب را مورد بررسى وتجدید نظر قراردهم.
مهندس: چون موضوع امام زمان (عجل الله فرجه الشریف) براى من خوب روشن نیست وهنوز نتوانسته ام خودم را قانع سازم، علاقمندم آن را مورد بحث قراردهم واز مطالعات جنابعالى بهره مند گردم.
دکترامامى وفهیمی: اگر چنین جلسه اى تشکیل شد ماهم میل داریم درآن شرکت جوییم.
هوشیار: هروقتى را تعیین بفرمائید با کمال افتخار حاضرمى شوم.
سرانجام شب شنبه را براى مناظره تعیین کردندو بدینوسیله جلسه ختم به خیر شد.
شب شنبه جلسه درمنزل آقاى مهندس تشکیل شد، پس از تعارفات رسمى وصرف چاى ومیوه ساعت هشت رسمیت جلسه اعلام گشت.
(1)سوره آل عمران،آیه 104.
(2)سوره آل عمران، آیه 110.
(3)سوره انفال آیه 60.
(4)غیبت نعمانى، ص 106.
(5)بحار الأنوار ج 52 ص 366.
(6)سورهء انبیاء آیه 105.
(7)بحار الأنوار ج 52 ص333.