پرورش و تکامل اخلاق؛ هدف بعثت انبیاء
مسائل اخلاقی، بزرگترین بخش دین اسلام را تشکیل میدهند و چنان نیست که مسائل اخلاقی در اسلام در درجه دو و جزو مسائل تَبَعی باشند؛ بلکه اساس اسلام را تعلیم و تزکیه و تربیت افراد تشکیل میدهد و هدف بزرگ پیامبران همانا پرورش نفوس انسانی و تزکیه افراد بوده است. به ویژه از سوی پیامبر گرامی اسلام صلیاللهعلیهوآله که خود فرمود:
به شما سفارش میکنم درباره اخلاق نیک، زیرا خدای متعال، مرا به همین منظور فرستاده است.[27]
از صریح این روایت و روایات مشابه و همچنین آیات قرآن کریم استفاده میشود که یکی از اهداف بزرگ پیامبران، پرورش نفوس انسانی و تکامل اخلاق در جامعه بوده است. پیامبران آمدند تا انسانها را برای خودسازی، یاری و راهنمایی کنند و مکارم اخلاق را در اختیار جویندگان آن قرار دهند. ازاینرو، میتوان گفت که بزرگترین هدف پیامبران، انسان سازی، تزکیه و پرورش نفوس بوده است. درست است که هدف پیامبران انسان سازی بوده است، اما اکنون این سؤال پیش میآید که: انسان چیست؟ اینکه پیامبران میآیند تا انسانسازی کنند یا اگر میگوییم: پیامبران آمدهاند تا راه خودسازی را به انسان نشان دهند، این انسان، به چه معناست؟ اساساً ما اگر خود را نشناسیم، چگونه میخواهیم این خود را بسازیم. نمیدانیم از چه صفاتی اجتناب کنیم و چه اعمالی را برای رشد خود انجام دهیم.
[27]. «عَلَیکم بِمَکارِمِ الاَخْلاقِ، فاِنّ رَبّی بَعَثَنی بِها» حرّ عاملی، وسائلالشّیعه، ج 12، ص 174، ح 15998.