صندوق مشترک وجوهات
مرحوم شهید مطهری که به استقلال کامل روحانیت میاندیشید، بهترین راه دریافت سهم امام (علیه‌السلام) را ایجاد صندوق مشترک می‌دانست. خلاصه نظر ایشان، با توضیح مختصری از بنده، از این قرار است: علمای بزرگ و فقهایی که در مظان مرجعیت تقلید هستند، با بحث و تبادل‌نظر، به منظور تمرکز وجوهات شرعیه، ایجاد یک صندوق(حساب بانکی) مشترک را به اتفاق آرا یا اکثریت، به تصویب میرسانند. برای نگهداری این وجوهات شرعیه و هزینه‌کردن آنها در مصارف مورد تصویب یک شخص یا یک هیئت امنای مورد اعتماد را تعیین و انتخاب می‌کنند. شخص مذکور مسئول امور مالی روحانیت نامیده می‌شود و برای انجام صحیح مسئولیت خودش تشکیلات لازم را به‌وجود میآورد. آنگاه با وسایل ارتباط و اطلاع‌رسانی عمومی ایجاد چنین صندوق (حساب بانکی) مشترک به اطلاع عموم مؤمنین میرسد و از آنها خواسته می‌شود سهم امام خود را به این حساب واریز نمایند و قبض رسید همان وجوهات توسط همان صندوق‌دار برایش ارسال خواهد شد.
از وکلای مراجع و علمای بلاد نیز خواسته می‌شود وجوهات دریافت شده را به همین حساب مشترک واریز نمایند. اگر وجوهاتی به‌طور مستقیم خدمت مراجع فرستاده شد، آنها را به همان صندوق مشترک ارسال میدارند. در چنین فرضی همه‌ی روحانیون در هر بلدی که زندگی کنند و در هر پست و مقامی که انجام وظیفه نمایند، جزء خانواده‌ی بزرگ روحانیت محسوب میشوند و حقوق‌بگیر نظام روحانیت خواهند بود. مسئول امور مالی روحانیت وظیفه دارد با رعایت عدل و انصاف و ضوابطی که برای تنظیم حقوق و مزایایی که برای تعیین حقوق افراد در نظر گرفته شده، به‌طور مرتب حقوق واجب آنها را بپردازد.
در چنین فرضی مراجع تقلید نیز در تأمین زندگی شخصی خودشان و اداره‌ی امور بیت و دفترشان به مقداری که امر فرمودند از همین صندوق استفاده خواهند کرد. در چنین فرضی روحانیت در طلاب و اساتید حوزههای علمیه خلاصه نمی‌شود، بلکه آنان نیز مانند سایر علما در تأمین زندگی خود از همین بودجه‌ی مشترک استفاده خواهند کرد. این را هم اضافه کنم که مسئول امور مالی روحانیت در پایان هر سال آمار دقیق وجوهات دریافت شده و موارد هزینه شده و احیاناً موجودی و بدهکاریها را از دفترهای منظم استخراج و به‌وسیله‌ی رسانهها در اختیار مؤمنین قرار میدهند.
اجرای چنین برنامه ای چند فایده‌ی مهم در بردارد:
1 ـ اعتماد مؤمنین به روحانیت بیشتر و در پرداخت وجوهات و تأمین هزینههای دینی و جبران کمبودها بیشتر و بهتر احساس وظیفه مینمایند.
2 ـ چون روحانیون همه‌ی بلاد خود را عضو نظام مقدس روحانیت میدانند و از لحاظ تأمین معاش احساس آرامش مینمایند، در انجام وظایف مقرره جدیتر خواهند بود.
3 ـ با تمرکز وجوهات از حیف و میلها و زیاده طلبیها تا حد زیادی جلوگیری خواهد شد.
4 ـ با تمرکز وجوهات، کمبودها تا حدود زیادی برطرف خواهد شد و در صورت نیاز بیشتر می‌توانند از اهل خیر کمک بگیرند.
این بود چکیده‌ی آنچه شهید مطهری در آن جلسات دوستانه در موضوع طرح ایجاد صندوق مشترک بیان می‌کرد و شدیداً از آن دفاع می‌نمود. برخی دوستان از این طرح حمایت می‌کردند و برخی دیگر اظهار مخالفت مینمودند. مخالفان دلیلی جز عدم امکان، آن هم در شرایط آن زمان نداشتند. البته پیشنهاد بلندپروازانهای بود که نه‌تنها در آن زمان مورد عمل واقع نشد، بلکه هنوز هم بعد از گذشت سالیان دراز باز هم در افکار روحانیت قابل پذیرش نیست. وقتی این پیشنهاد به خارج جلسه سرایت کرد، با مخالفت برخی روحانیون مواجه شده یکی از آقازادههای روشنفکر با متلک می‌گفت: «لابد مؤمنین بعد از پرداختن وجوهات خود باید از روی تبرک قفل صندوق مطهری را ببوسند». ولی شخص آقای مطهری این عمل را برای تنظیم امور روحانیت ضروری می‌دانست و در جلسهای بعد از ارتحال آیت‌الله بروجردی آن را مطرح ساخت و بعداً هم به‌صورت مکتوب انتشار یافت، متأسفانه بعد از گذشت سالیان دراز و تحول عظیمی که در افکار جهانیان و جهان اسلام و به‌ویژه در ایران اسلامی به‌وجود آمده، هنوز هم از اصلاح روحانیت و طرح افکار بلند و روشنگر آن شهید بزرگوار خبری نیست. ای‌کاش حداقل در برخی مجالس مورد بحث قرار می‌گرفت.