امكان تغيير اخلاقيات
از مجموع اين مطالب چنين نتيجه مىگيريم كه تفاوتهاى اخلاقىاى كه در بين كودكان مشاهده مىشود، مىتواند در اثر اختلاف امزجه آنها باشد كه اين تفاوت نيز از اختلاف طبايع پدر و مادر نشأت مىگيرد. اگر بعضى كودكان عصبانى و تندخو و بعضى خونسرد، بعضى لجوج و بعضى آرام، و مانند آن هستند، ممكن است اين صفات معلول كيفيت مزاجى و بنيه جسمانى آنها باشد.
ليكن لازمه سخن اين نيست كه صفات و اخلاقيات مذكور قابل تغيير نباشند، بلكه مزاج مخصوص، بيش از استعداد و آمادگىِ بيشتر براى ظهور و بروز اين صفات را نتيجه نمىدهد. بدين معنا كه بعضى كودكان داراى مزاج مخصوص و اعصاب ويژه اى هستند كه با سرعت عصبانى و متأثر مىشوند و كنترل اعصاب خود را از دست مىدهند.
چنين افرادى از جهت قابليت تأثر، در يك مرتبه نيستند، بلكه داراى درجاتى متفاوتاند. قابليت تغيير اخلاق آنها نيز با همين نسبت متفاوت و در بعض مراتب بسيار دشوار خواهد بود؛ ولى به هر حال، امكانپذير است. البته اگر تغيير و اصلاح كلى امكانپذير نباشد حداقل قابل تعديل و تخفيف خواهد بود و مربى هيچگاه نبايد مأيوس شود.
اوليا و مربيان بايد كودكان مورد تربيت را به خوبى شناسايى كنند، استعدادهاى مزاجى و اخلاقى تك تك آنها را خوب بسنجند و با توجه به آن، در تعليم و تربيت و اصلاح اخلاقى آنان كوشش و جديت نمايند. چنان كه كودكان از لحاظ استعدادهاى مزاجى و اخلاقى طبيعى متفاوت هستند، راه اصلاح آنها نيز متفاوت خواهد بود. مربى نبايد توقع داشته باشد كه همه كودكان در اصلاحپذيرى يكسان باشند. استعداد مزاجى بعض كودكان، نسبت به برخى از اخلاقيات، آن چنان قوى است كه تغيير يا تعديل آن نياز به اطلاعات كافى و صبر و جديت فراوان دارد. مراجعه به روانپزشك و پزشك اعصاب نيز گاهى مفيد و در برخى موارد ضرورت دارد.