اصناف برزخی‌ها
برزخی‌ها چند گروه‌اند:
گروه اول کافران و ستم‌کاران هستند که در دنیا به خدا وپیامبر و معاد ایمان نداشته‌اند، خود را آزاد می‌پنداشته و طبق دل‌خواهشان عمل کرده‌اند و از ارتکاب هیچ عمل زشتی روگردان نبوده‌اند. اینان در برزخ زندگی بسیار سختی خواهند داشت و به انواع عذاب‌ها معذب خواهند شد. ولی همه این عذاب‌ها در برابر عذاب‌های دوزخی ناچیز است.
گروه دوم کسانی هستند که به خدا و پیامبر و معاد ایمان داشته‌اند و طبق وظایف دینی خود عمل کرده‌اند واجبات را انجام داده و از محرمات
اجتناب کرده‌اند. اینان در برزخ زندگی خوش و زیبایی دارند و از نمونه‌هایی از نعمت‌های بهشتی برخوردار می‌گردند.
گروه سوم کسانی که به خدا و پیامبر و معاد ایمان دارند و به وظایف دینی خود عمل کرده‌اند ولی گاهی از روی غفلت واجبی را ترک یا حرامی را مرتکب شده‌اند، اما قبل از مرگ واقعاً توبه کرده و گناهان خود را جبران نموده‌اند. اینان نیز دربرزخ عذابی ندارند.
گروه چهارم کسانی که ایمان دارند و به انجام وظایف دینی مقید بوده ولی گه گاه از روی غفلت واجبی را ترک و حرامی را مرتکب شده‌اند، اما بدون توبه و جبران مافات از دنیا رفته‌اند. اینان در برزخ به مقدار گناهانشان کیفر می‌بینند. و بدین وسیله پاک می‌شوند. و در قیامت مشمول شفاعت پیامبراکرم و اولیای معصومین می‌گردند و پس از محاسبه اعمال به بهشت می‌روند.
عمربن یزید می‌گوید: «به امام صادق علیه السلام عرض کردم! شنیده‌ام که شما فرموده‌اید: همه شیعیان و پیروان ما هر چه باشند داخل بهشت خواهند شد؟ فرمود: آری همین‌گونه است. به خدا سوگند همه داخل بهشت خواهند شد.
راوی عرض کرد! فدایت شوم بسیاری از گناهان کبیره هستند؟! فرمود:
اما در قیامت همه شما به وسیله شفاعت پیامبر یا وصیّ او داخل بهشت می‌شوید، ولی ترس من از برزخ شماست. راوی عرض کرد! برزخ چیست؟ فرمود: از هنگام مرگ و دخول در قبر تا قیامت.»[84]
* امینى، ابراهیم، معاد در قرآن، 1جلد، بوستان کتاب (انتشارات دفتر تبلیغات اسلامى حوزه علمیه قم) - قم، چاپ: سوم، 1390.
[84]. همان، ج 6، ص 267: عمرو بن یزید قال: قلت لأبیعبداللّه علیه السلام: إنّی سمعتُک و أنت تقول:« کلُّ شیعتنا فی الجنّة على ما کان فیهم»، قال:« صدقتک، کلّهم واللّه! فی الجنّة»، قال قلت:- جعلت فداک- إنّ الذنوب کثیرةً کبائرُ؟ فقال:« أمّا فی القیامة فکلّکم فی الجنّة بشفاعة النبیّ المطاع، أو وصیّ النبیّ. و لکنَّی و اللهِ! أتخوّفُ علیکم فی البرزخ». قلت: و ما البرزخ؟ قال:« القبر منذحین موتِه إلى یوم القیامة»