فصل دوازدهم
دستاوردهای روزه
1. انسان در ماه روزه باورش میشود که میتواند افسار نفس خویش را در دست بگیرد و گناه نکند؛ چون انسانی که از حلالهای خدا پرهیز میکند، یقیناً دوری از حرام برایش آسانتر است.
2. شیرینی رفتن به مساجد و در جماعت شرکتکردن و در کنار مؤمنین و برادران دینی بودن را میچشد و با آشنایی با برنامه های مساجد و کارهای خیری که در آن انجام میگیرد و گرههایی که درآن به وسیله نمازخوانهای خیِّر باز میشود، در این وادی قرار گرفته و اگر خود مشکلی دارد، متوجه میشود به کجا مراجعه کند و اگر دست خیری دارد زمینه آن را مییابد. پیامبر گرامی اسلام(ص) و امیرمؤمنان(ع) قضاوت، فراهمآوردن نیروهای جنگهایشان، جمعآوری بیتالمالشان، قرضدادنها و سایر اموری که مربوط به حکومت بود در مساجد انجام میدادند. پس یکی از دستاوردهای روزه و ماه مبارک زندهکردن مساجد است. کلاسهای قرآن و معارف نیز در همین مساجد برگزار میگردد.
3. هجرت علما و طلاب در این ماه به اقصا نقاط کشور بلکه دنیا، برای رساندن آنچه از معارف فرا گرفتهاند و بزرگترین مصداق آیه کریمه که میفرماید: همه مؤمنان لازم نیست که کوچ کنند، بلکه از میان همه مؤمنان گروهی باشند که کوچ کنند و فقه بیاموزند و برگردند و قومشان را انذار کنند. شاید پرهیز کنند![114] با کوچ طلاب در ماه مبارک این برکات تحقق مییابد؛ زندگی و صفا همهجا گسترده شده و دلهای مرده زنده میشوند. مساجد رونق میگیرد. قرآن از مهجوریت بیرون میآید. احکام الهی گفته میشود و ثمرات دیگری که خود شاهد آن بودهایم و هستیم، با این هجرت صورت میگیرد. اگر این هجرت به اقصا نقاط کشور نبود، این انقلاب بزرگ صورت نمیگرفت و مردم امام بزرگوار را نمیشناختند و این تحول عظیم را در جهان شاهد نبودیم.
4. به یاد فقرا افتادن و غنی و فقیر در کنار یک سفره نشستن و از تکخوری دوریکردن و لذت باهمخوردن و دیگران را در نعمتهایی که خدا به ما داده شریککردن. اینکه پیامبر رحمت به افطاریدادن سفارش میکند وَلو به دانهای خرما یا شربتی آب و...، این یک آموزش است برای همه ماهها نهتنها ماه مبارک رمضان. انسانها در ماه رمضان آنگونه کنار هم قرار میگیرند که گویی حب مال را فراموش کرده و سفره من و تو ندارد و آنچه بیشتر جلب توجه میکند، صفا و صمیمیت است؛ این همراهی و صفا مخصوص یک کشور و یک مذهب نیست؛ بلکه هر کجا چند مسلمان باشد در هر کشور و شهر و روستایی ظهور لطف و مهر خدایی را در سایه ماه مبارک رمضان و روزه میتوان دید. واقعاً انسان با چشم خود میبیند که چگونه مسلمانان سر سفره الهی در این مهمانی عظیم از نظر مادی و معنوی پذیرایی میشوند.
5. رفتار مردم با همدیگر در خانه و کوچه و بازار بسیار نیکو میشود و کسی نیست که زیبایی آن را حس نکند. گذشت و خوشاخلاقی و مهربانی که وظیفه همیشگی مؤمنان است تا حدودی پایدار میماند؛ چرا که رمز آن در کنترل خواستههای نفسانی است. جدال و جرّوبحث کمتر به چشم میآید و سایه پربرکت این ماه و صفای روزه، خانهها و محلهها و خیابانها و کارگاهها و در و دیوار را گرفته و بوی خوش نفسکشیدنهای روزهداران فضا را عطرآگین و مشام همه را نوازش میدهد.
6. براساس سخن پیامبر خدا(ص) کسی که در ماه مبارک رمضان، روزهایش را روزه بگیرد و شبهایش را به عبادت بگذراند و شکم و زیر شکم و زبانش را نگه دارد (از محرمات دوری گزیند و حریم الهی را حفظ کند) همانطوری که از ماه رمضان خارج میشود، از گناهان هم خارج میشود.[115]
[114]. «وَ ما کانَ الْمُؤْمِنُونَ لِیَنْفِرُوا کَافَّةً فَلَوْ لا نَفَرَ مِنْ کُلِّ ِفرْقَةٍ مِنْ هُمْطائِفَةٌ لِیَتَفَقَّهُوا فِیالدِّینِ وَ لِیُنْذِرُوا قَوْمَهُمْ إِذا رَجَعُوا إِلَیْهِمْ لَعَلَّهُمْ یَحْذَرُونَ» (توبه، آیه122).
[115]. کافی، ج 4، ص87، ح 2.