اهل دنیا
اما کسی که دنیا را آن‌چنان‌که هست نشناخت، طوری به دنیا و زندگی دنیا
مشغول و سرگرم شد که گویا هدف اصلی آفرینش همین بوده و حساب و کتاب و زندگی واپسینی در کار نیست، اسیر و دلباخته مال‌ومنال و زن و فرزند و جاه و مقام شد، زندگی دنیا را محکم گرفت و بدان شدیدا دل بست و زندگی اخروی و خدا را فراموش کرد، از ارزشهای معنوی چشم پوشید و تأمین خواسته‌های حیوانی و حداکثر بهره‌گیری از لذائذ دنیوی را وجهه همت خویش قرار داد، چنین فردی اهل دنیا محسوب می‌شود. گرچه فقیر و تهیدست و گوشه‌گیر باشد، یا از پذیرفتن هرگونه مسؤولیت اجتماعی اجتناب نماید.
خدای متعال در قرآن می‌فرماید: «آنها ظاهر حيات دنيا را مىبينند ليكن از آخرت غافل هستند»[118].
و می‌فرماید: «اينان كسانى هستند كه زندگى دنيا را در عوض زندگى آخرت خريدار شدند»[119].
و می‌فرماید: «آيا شما به حيات دنيا رضايت داديد؟ در صورتىكه متاع اندكى بيش نيست»[120].
و می‌فرماید: «آنانكه به لقاء ما اميد ندارند و به زندگى دنيا دل بسته و دلخوشند و آنهايى كه از آيات ما غافلند، همينها هستند كه جايگاهشان آتش دوزخ خواهد بود، بواسطه آنچه در اين دنيا كسب كردهاند»[121].
حضرت صادق علیه السّلام فرمود: «دورترين حالات انسان به خدا هنگامى است كه جز تأمين خواستههاى شكم و عورت هدفى نداشته باشد»[122].
حضرت علی علیه السّلام فرمود: «بر قلبى كه شيفته دنيا باشد حرام است كه تقوا در آن جايگزين گردد»[123].
باز هم امیر المؤمنین علیه السّلام فرمود: «بسيار بد تجارتى است كه دنيا را ثمن (وجه معامله) نفس خود بدانى و دنيا را در عوض آنچه نزد خداست معامله كنى»[124].
اگر از دنیا مذمت شده برای این است که متاع غرور و فریبنده و مشغول‌کننده است. خودش را زیبا و شیرین جلوه می‌دهد، انسان را سرگرم می‌سازد و او را از یاد خدا و تحصیل توشه برای جهان آخرت بازمی‌دارد. از دنیا مذمت شده و نسبت به آن افشاگری بعمل آمده تا انسانها هوشیار باشند و فریب نیرنگهایش را نخورند و خودشان را اسیر و برده و دلباخته نسازند. آنچه مذموم است گرایش به دنیا و فراموش کردن هدف آفرینش و غفلت از حیات جاویدان آخرت است نه نعمتهای خدا.
[118]- يَعْلَمُونَ ظاهِراً مِنَ الْحَياةِ الدُّنْيا وَ هُمْ عَنِ الْآخِرَةِ هُمْ غافِلُونَ- روم/ 7.
[119]- أُولئِكَ الَّذِينَ اشْتَرَوُا الْحَياةَ الدُّنْيا بِالْآخِرَةِ- بقره/ 86.
[120]- أَ رَضِيتُمْ بِالْحَياةِ الدُّنْيا مِنَ الْآخِرَةِ فَما مَتاعُ الْحَياةِ الدُّنْيا فِي الْآخِرَةِ إِلَّا قَلِيلٌ- توبه/ 38.
[121]- إِنَّ الَّذِينَ لا يَرْجُونَ لِقاءَنا وَ رَضُوا بِالْحَياةِ الدُّنْيا وَ اطْمَأَنُّوا بِها وَ الَّذِينَ هُمْ عَنْ آياتِنا غافِلُونَ.
أُولئِكَ مَأْواهُمُ النَّارُ بِما كانُوا يَكْسِبُونَ- يونس/ 8.
[122]- عن ابيعبد اللّه عليه السّلام قال: ابعد ما يكون العبد من اللّه اذا لم يهمّه الّا بطنه و فرجه- بحار/ ج 73 ص 18.
[123]- قال على( ع): حرام على كل قلب متولّه بالدنيا ان يسكنه التقوى- غرر الحكم/ ص 383.
[124]- قال على عليه السّلام: و لبئس المتجر ان ترى الدنيا لنفسك ثمنا و ممالك عند اللّه عوضأ- نهج البلاغه/ خطبه 32.
*امينى، ابراهيم، خودسازى (تزكيه و تهذيب نفس)، 1جلد، شفق - قم، چاپ: هشتم.