نماز جمعه حضرت آیت الله ابراهیم امينی. قم - 88/06/13

خطبه اول

بسم‌ الله‌ الرحمن‌ الرحيم‌

«الحمد لله الذي لا يبلغ مدحته القائلون و لا يحصي نعمائه العادون و لا يؤدي حقه المجتهدون. فطر الخلائق بقدرته و نشر الرياح برحمته و الصلوه و السلام علي اشرف الانبياء و المرسلين حبيب اله العالمين ابي القاسم محمد و علي آله الطيبين الطاهرين المعصومين. يا ايها الذين آمنوا اتقوا الله و لتنظر نفس ما قدمت لغد و اتقوا الله ان الله خبير بما تعملون..»

برادران و خواهران و نمازگزاران خودم و شما را به رعايت تقواي الهي دعوت مي‌کنم. همه ما بايد مراقب باشيم که در اين ايام چه چيزهايي را براي جهان آخرتمان مي فرستيم. چون هر عملي را که ما انجام بدهيم در نامه اعمال ما ثبت و ضبط مي شود و در قيامت همه آنها را نتيجه آنها را بلکه عين آنها را در قيامت مشاهده خواهيم کرد و بايد بدانيم که خداوند متعال عالم به همه اعمال ما است و هيچ چيزي از او مخفي نيست.

در خطبه گذشته در رابطه با فضيلت نماز جماعت سخناني عرض شد که تکرار نمي کنيم. روي هم رفته اين بود که اسلام تاکيد فراوان دارد که مسلمين و مومنين مادامي که مي توانند نماز را به جماعت بخوانند، نماز را فرادي ادا نکنند. مقيد باشند به نماز جماعت.

امروز به يکي از آيات قران اشاره مي کنم که تعمير مساجد و عمران و آبادي مساجد را از نشانه‌هاي ايمان معرفي کرده است. در قرآن دارد که انما يعمر مساجد الله من آمن بالله و اليوم الاخر و اقام الصلوه و اتي الزکوه . خداوند متعال در اين آيه مي فرمايد که مساجد خدا را کساني تعمير و آباد مي کنند که ايمان به خدا و روز قيامت داشته باشند و نماز را اقامه کنند و زکات را بپردازند.

در اين آيه اولا اين تعبير جالب است که انما يعمر مساجد الله. در اين آيه خداوند متعال مساجد را به خودش نسبت مي دهد، مي فرمايد مساجد خدا. همه چيز براي خداست مگر چيزي هست که از غير خدا باشد. اما در عين حال مساجد را به نام خدا ناميده است. اين براي شرافت مسجد است.

خواسته شرافت مسجد را ذکر کند. از اين جهت گفته است مساجد خدا و گفته آن کساني مساجد را آباد مي کنند که ايمان به خدا و قيامت داشته باشند و نماز جماعت بر پا کنند و زکات هم بدهند. در اين آيه اين طور تعبير کرده است.

در حديثي هست که ابوذر غفاري از رسول خدا سوال کرد که تعمير مساجد چگونه است. آيا تعمير مساجد به اين است که آنها را با زر و زيور دنيوي آباد کنيم. فرش هاي کذايي، تعمير و زيبايي آنها. آيا اين است معناي تعمير و عمران و آبادي مساجد که بنابر اين هرچه مساجد جالب تر و زيباتر و مهم تر باشد اين ارزش بيشتري دارد. آيا اين را خواسته است. ابوذر سوال کرد از پيغمبر که مراد از عمران مساجد چيست و چگونه مي توان مساجد را آباد کرد.

حضرت فرمودند که لا ترفع فيها الاصوات. عمران مسجد اين است که سر و صدا در مسجد راه نياندازند. هياهو و سر و صدا و داد و قال در مسجد نباشد. و لا يخاض فيها بالباطل. در کارهاي باطل يعني گناهان و بحث هاي بيهوده و سخناني که نتيجه ندارد و بي فايده است در مسجد انجام نگيرد.

کساني که در مسجد هستند ننشينند در مسائلي صحبت کنند که هر چه باشد. بي فائده است. فرمودند که لا يخاض فيها بالباطل. کار باطل يعني گناه يا کار بي فايده انجام ندهند.

و لا يشتري فيه و لايباع. در مسجد خريد و فروش هم نکنند. يعني کار دنيوي انجام ندهند در مسجد. و اترک اللغو ما دمت فيها. ما دامي که در مسجد هستي کار لغو و بيهوده نکن. مسجد جاي عبادت و انس با خداست. جاي ذکر است جاي قران خواندن است جاي توجه کردن به خداست انس با خداست. اين را به کارهاي ديگر صرف نکن. لغويات يعني کارهاي بي فايده.

فان لم تفعل فلا تلومن يوم القيامه الا نفسک. اگر اين کار را نکردي در مسجد سر و صدا راه انداختيد. بحثهاي بيهوده و باطل، دارد که در قيامت لا تلومن الا نفسک. غير نفس خودت را ملامت نکن. چون خودت اين کار را کردي. لا تلومن الا نفسک. براي اينکه انسان در قيامت مي بيند که اگر در مسجد استفاده کرده بود چقدر مي توانست از مسجد معنويت کسب کند.اما عمل را به اين صورت گذراند. دارد که لا تلومن الا نفسک . آن وقت پشيماني دارد و فقط خودش باعث آنها شده است.

از احاديث استفاده مي شود که مسجد پايگاه معنويت است. جايگاهي است که جاي معنويت. تذکيه و تهذيب نفس. انس با خدا . دعا و ذکر و مناجات و نماز. مسجد جاي اين هاست و از مسلمان ها خواستارند ائمه اطهار و پيغمبر که مسجد را به سخنان بيهوده آلوده نکنند. در مسجد بمانند و به ياد خدا باشند و در اين جهت حديثي هست.

قال الصادق عليه السلام عليکم باتيان المساجد. من به شما توصيه مي کنم خيلي به مسجد برويد. نه فقط براي نماز . خيلي مسجد برويد. فانها بيوت الله في الارض. مساجد خانه هاي خدا هستند در زمين. خدا که خانه ندارد. خانه نمي خواهد. جسمي نيست که خانه بخواهد. اين كه خانه خودش قرار داده تشريفات است. خواسته شرافت به اين مکان بدهد. حالا اين بيت الله، همه مساجد بيت الله است. البته بيت الله الحرام مسجد است. مساجد ديگر هم همين طور.

اين تفاوت مي کند در جهت مقدار ارزش آنها. عليکم باتيان المساجد فانها بيوت الله في الارض. انسان وقتي در مسجد مي‌رود بايد فکر کند در خانه خدا آمده است. خوب در خانه خدا چه بايد کرد. بايد انسان به فکر خدا باشد. دعا بخواند و ذکر بگويد. و غير اين کار انجام ندهد و بعد دارد که و من اتاها متطهرا، هر کسي که برود در مساجد در حالتي که طاهر باشد. وضو مي گيرد غسل مي کند تميز است لباس خوب مي پوشد که در روايات هم تاکيد شده . خودش را نظيف مي کند پاک مي کند و مي رود در مسجد. و من اتاها متطهرا طهره الله من ذنوبه. خدا او را از گناهانش پاک مي کند. همين طهارت ظاهري و همين آمادگي براي حضور در مسجد سبب مي شود که خداوند متعال گناهانش را مورد عفو قرار مي دهد و کتب من زواره و اين از زوار خدا حساب مي شود. در نامه عملش دارد که اين رفته به زيارت خداوند متعال.

خدا در همه جا حضور دارد. اما اين جا را عنايت خاصي دارد. فاکثروا فيها من الصلوه و الدعا. در مساجد خيلي ذکر بگوييد و دعا کنيد و قرآن بخوانيد. مسجد را جاي اين قرار بدهيد. جوري نباشد وقتي که در مسجد مي رويد هر چه زودتر نمازتان را فرادا يا جماعت بخوانيد و فوري کفش هايتان را برداريد و از در مسجد فرار کنيد. کما اينکه داب ما اينجوري است. هرچه انسان فرصت دارد. امکان دارد. خوب است در مسجد بنشيند. ذکر بگويد، نماز بخواند نماز مستحبي بخواند. نماز واجب بخواند و حال تزکيه و تهذيب نفس پيدا کند. بدون شک محيط مسجد يک معنويت خاصي دارد. همه تجربه کرده ايد. انسان دعا را همه جاي مي تواند بخواند اما دعايي را که در مسجد مي خواند يک حال ديگري دارد. انسان همه جا مي تواند قرآن بخواند ولي قرآني را که در مسجد مي خواند يک حال ديگري دارد. حال و هواي خاصي است. محيط خاصي است. همه شما تجربه کرده ايد. حرم ائمه اطهار هم همين طور است. انسان دعايي را که در زيارت حضرت رضا يا ائمه ديگر مي خواند يا حضرت معصومه در آنجا تفاوت دارد با جاهاي ديگر. عمده اين است که اين حال براي انسان حاصل شود.

لقلقه زبان تنها کافي نيست. هر چه انسان در دعا حال پيدا کند، توجه پيدا کند به همان مقدار ارزش اين عمل بيشتر است. و توصيه شده است که هر چه مي توانيد در مسجد بمانيد و اين حال را داشته باشيد. و چه خوب است افرادي که اين ها حليف مسجد بودند هميشه علاقه به مسجد داشتند. نماز شبشان را در مسجد مي خواندند. دعا و قرآنشان را در مسجد مي خوانند. و بعضي ها هم الان اين حالت را دارند که متاسفانه در بين ما کمتر اين طور هست و اين نقصي است در ايمان ما. سعي کنيم که هرچه بيشتر از مسجد استفاده کنيم و لذا نماز در مسجد حتي نماز مستحبي در مسجد هم ثوابش بيشتر از نماز جاهاي ديگر است. نماز نافله در مسجد ثوابش بيشتر است. و البته مساجد هم در اينجا تفاوت مي کند. برخي مساجد ثوابشان خيلي زيادتر است و برخي کمتر است که از همه مساجد مهمتر مسجد پيغمبر و مسجد الحرام است که در روايت رسول خدا فرمود که نماز در مسجد من ثوابش هزار برابر در جاهاي ديگر است. حالا نماز واجب باشد. نماز مستحب باشد. دارد که اين نمازش ثوابش بيشتر از هزار نماز در جاهاي ديگر است.

الا مسجد الحرام که فرمود ثواب آن هزار برابر مسجد من است. يعني کسي که در مسجد الحرام نماز بخواند. خداوند متعال در برابر آن نماز يک مليون ثواب به او مي‌دهد. حالا ببينيد که ما اگر انشا الله خدا نصيبمان کرد و مشرف شديم مسجد پيغمبر يا مسجد الحرام بايد ببينيم که چقدر عنايت داريم که از اين استفاده بکنيم. بهترين کارها در مسجد الحرام همين نماز خواندن است. و بهترين کارها نماز خواندن در مسجد پيغمبر است.
پروردگارا ما را براي آمادگي استفاده هر چه بيشتر از مساجد توفيق عنايت بفرما.
پروردگارا زيارت خانه خودت را نصيب و روزي ما بفرما.
حال تنبه و بيداري به همه ما مرحمت بفرما.

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ

قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ ﴿١﴾

اللَّهُ الصَّمَدُ ﴿٢﴾

لَمْ يَلِدْ وَلَمْ يُولَدْ ﴿٣﴾

وَلَمْ يَكُن لَّهُ كُفُوًا أَحَدٌ ﴿٤﴾
پايان خطبه اول

خطبه دوم

بسم‌ الله‌ الرحمن‌ الرحيم‌

«ا الحمد لله الذي لا يبلغ مدحته القائلون و لا يحصي نعمائه العادون و لا يؤدي حقه المجتهدون. فطر الخلائق بقدرته و نشر الرياح برحمته و الصلوه و السلام علي اشرف الانبياء و المرسلين حبيب اله العالمين ابي القاسم محمد و علي آله الطيبين الطاهرين المعصومين. اللهم صل و سلم علي علي امير المومنين و علي فاطمه الزهرا سيده نساء العالمين و علي الحسن و الحسين سيدي شباب اهل الجنه و علي علي بن الحسين و محمد بن علي و جعفر بن محمد و موسي بن جعفر و علي بن موسي و محمد بن علي و علي بن محمد و الحسن بن علي و الخلف القائم المهدي حججک علي عبادک و امنائک في بلادک. اللهم اغفر للمومنين و المومنات و المسلمين و المسلمات الاحياء منهم و الاموات. اوصيکم عباد الله و نفسي بتقوي الله و اتباع امره و نهيه.»

در اين خطبه هم خودم و شما را به تقواي الهي ترک گناهان انجام وظايف ديني و انجام روزه به آن گونه که خدا خواسته و پيغمبر خواسته توصيه مي کنم.

بزرگترين مناسبت اين هفته ميلاد مسعود امام حسن مجتبي سلام الله عليه را داريم. من اين ميلاد بزرگ را به عموم شيعيان و شما نمازگزاران تبريک عرض مي کنم به همين مناسبت هفته اطعام نيازمندان و اکرام ايتام را داريم.

مي دانيد که يک هفته در همين ايام به عنوان اطعام نيازمندان و اکرام يتيمان ناميده شده. البته اطعام نيازمندان هميشه خوب است و مستحب موکد است. مخصوصا در ماه رمضان که بيشتر است. ولي اين هفته را قرار دادند براي اينکه تنبه بدهند. متوجه شوند مردم که بيشتر کمک کنند به فقرا و ايتام و درماندگان. مخصوصا در اين شرايط حساسي که کشور ما دارد که قشر وسيعي از مردم ما در زير خط فقر زندگي مي کنند. محتاج اند خيلي هم هستند. افراد آبرومند افرادي که دست تکدي ندارند ولي فقيرند و محتاجند . چه خوب است که انسان در اين ايام به مقدار توان و قدرت خودش به اين خانواده ها کمک کند. يا کمک نقدي کند يا کمک جنسي کند يا دعوت کند آنها را به مهماني و افطاري و امثال اينها. چقدر خوب است که انسان در اين ايام اين کارها را بکند. حالا خودش مستقيما مي تواند اين عمل را انجام دهد و مي تواند آن را به کميته امداد تحويل دهد که آنها بگيرند و در راه هاي معين صرف کنند.

کار بسيار خوبي است و مخصوصا ايتام. خيلي هستند افرادي که از دنيا رفتند. اگر فرزندانشان سرپرستي ندارند. امکاناتي ندارند. چقدر خوب است افرادي که قدرت دارند اين ايتام را زير نظر خودشان قرار دهند. زندگي اين ها را تامين کنند تا اين ها بزرگ شوند. در روايات خيلي تعريف شده از اين قسمت. من حديثي را مي خوانم خدمتتان. قال رسول الله صلي الله عليه و آله و سلم: من عال يتيما حتي يستغني عنه اوجب الله له بذلک الجنه.

پيغمبر اکرم فرمود هر کسي که يتيمي را تحت سرپرستي خودش قرار دهد. حالا يا در خانه خودش زندگي او را تامين کند يا اگر کسي را ندارد بيارد در عايله خودش يتيمي را تحت سرپرستي خودش قرار دهد و زندگي اش را اداره کند خوراکش دهد لباسش دهد و مدرسه ببردش تا وقتي که او از اين بي نياز شود . دارد که خداوند متعال بهشت را براي چنين شخصي واجب کرده است. و در يک روايتي است که اگر کسي اين کار را بکند در بهشت يک خانه اي به او مي‌دهند که پيغمبر مي فرمايد خانه اش مجاور خانه من است. چقدر خوب است کساني که قدرت مالي دارند و مي توانند اين کارها را بکنند، انجام بدهند. اين مال ها مي ماند براي ورثه. ما داريم افراد فراواني که قدرت اداره تکفل يک يا دو يتيم را دارند. ما انتظار داريم که انشا الله اين کار خير را آقايان انجام بدهند.

و اما سومين مناسبت در اين هفته شهادت آيه الله قدوسي را داريم. دادستان انقلاب اسلامي. در سالهاي اول پيروزي انقلاب که شهادت ايشان واقعا ضايعه اي بود. و يک شخصيت اينچنيني جدي و مخلص و فعال کمتر داشتيم. مخصوصا در آن زمان. خدا انشا الله روح ايشان را شاد کند و من به خانواده ايشان تسليت عرض مي کنم.

و اما چهارمين مناسبت در اين هفته گذشته ارتحال عالم مجاهد حضرت حجه الاسلام و المسلمين سيد عبدالعزيز حکيم را داشتيم. ايشان در اين دوراني که دوران انقلاب عراق بود نقش بالايي داشتند. بسيار انسان فعالي بودند انسان بي هوايي بودند. و بيش از همه ارزش اين که وحدت را حمايت مي کردند. تسليم حضرت آيه الله العظمي سيستاني بودند و توانستند در آن زمان خيلي کار کنند در راس مجلس اعلاي انقلاب اسلامي. خدا انشا الله ايشان را رحمت کند و واقعا فوت ايشان يک ضايعه براي مردم شريف عراق بود. من ارتحال ايشان را به همه مردم عراق و مخصوصا خانواده حکيم تسليت عرض مي کنم.

خوشبختانه مجلس اعلا در حد اقل فرصت فرزند ايشان حضرت حجه الاسلام و المسلين آ?قاي سيد عمار را به جاي ايشان برگزيدند و اين خلأ را پر کردند و اميدواريم انشا الله ايشان هم مثل پدر بزرگوارش در خدمت اسلام و انقلاب جديت و تلاش بکنند و موفق باشند انشاالله.

يکي از مناسبت هاي اين هفته. ما در اين هفته راي اعتماد مجلس شوراي اسلامي را داشتيم به وزراي پيشنهادي رئيس جمهور. همه شاهد بوديد در آن صحنه هاي مجلس الحمد لله با درايت کامل با عنايتي که مخصوصا رياست محترم مجلس به خرج دادند. راي اعتماد حاصل شد براي دولت. البته حالا الحمدلله اين مشکل حل شد. ولي اميدواريم که در آينده هم بين دولت، مجلس و نهادهاي ديگر همکاري و تعاون هرچه بيشتر انجام بگيرد و مشکلاتي که الان دامنگير کشور ماست مخصوصا مشکلات فرهنگي مشکل بيکاري مشکلات اقتصادي مشکلات فراواني که الان دامانگير ماست با همکاري و تعامل مجلس و ساير نهادها و دولت با بهره گيري از رهنمودهاي مقام معظم رهبري انشاالله به خوبي مشکلات حل خواهد شد.

و اما ششمين مناسبت شب نوزدهم ماه رمضان را داريم که اولين شب قدر است اميدواريم که از اين شب قدر حداکثر استفاده را ببريم شب قدر شب خودسازي و تزکيه و تهذيب نفس و توجه به خدا و توبه و انابه به درگاه خداست انشا الله از اين ها استفاده کامل ببريم.

آخرين مناسبت در همين ايام آينده که شب نوزدهم ماه رمضان است ضربت خوردن مولي الموحدين اميرالمومنين علي بن ابي طالب عليه السلام را داريم و واقعا ضربت خوردن اميرالمومنين در آن زمان ضايعه بسيار اسفناکي بود براي امت آن زمان و زمان هاي بعدي.

من در اين جا به مناسبت اينکه سخني از اميرالمومنين عرض کرده باشيم به چند فراز از يک وصيت نامه مکتوبي که اميرالمومنين بعد از ضربت خوردن اين وصيت نامه را نوشته اشاره مي کنم بعد از ضربت خوردن اميرالمومنين يک وصيتي دارد به امام حسن و امام حسين.

وصيت نامه بسيار آموزنده و مفيدي است . من چند جمله از آن را عرض مي کنم و ترجمه مي کنم. اولا خيلي مهم است که اميرالمومنين که ضربت خورده و در بستر بيماري افتاده در اين حال يک چنين وصيتي را مي کند بسيار جالب و مهم است.

خطاب به امام حسن و امام حسين: اوصيکما بتقوي الله. حسن و حسينم من شما را به تقواي الهي دعوت مي کنم. مي دانيم که امام حسن و امام حسين عليهما السلام معصوم از گناه اند و جانشين حضرت علي هستند اما در عين حال آنها را به تقوي دعوت مي کند. آنها را به تقوي دعوت مي کند که همه بفهميم تقواي چقدر مهم است.

اگر تقوا نباشد خيلي مشکلات زياد است. و ان لا تبغيا الدنيا و ان بغتکما. من توصيه مي کنم حسنم و حسينم به شما که دنبال دنيا نباشيد گر چه دنيا به سوي شما بيايد. اما شما دنبال دنيا نباشيد. دنبال دنيا نباشيد معنايش اين نيست که دنبال کسب و کار نرويد و مقام نپذيريد. بلکه دنيا عبارت است از آن حالت نفساني انسان. دنيا اين است که اگر انسان کسب و کار را جمع مال را ثروت اندوزي را هدف خودش قرار دهد و تمام روز تلاش کند براي آن.

حرامي را رعايت نکند. حلالي را رعايت نکند. از هر طريقي که شد مالي را جمع کند. حقوق واجب آنها را ندهد و حتي هزينه خودش و خانواده اش هم نکند اين مي شود دنيا.

دنيا يعني همين کارها اما نه از طريق مشروع. اما همين کارها اگر از طريق مشروع شد يعني کسي دنبال کسب و کار مي رود . براي اينکه روزي اهل و عيالش را تامين کند براي اينکه احسان به فقرا کند براي اينکه آبروي خودش را حفظ کند. در اين صورت اين دنيا نيست .

آخرت است آنچه در مسير خداست آخرت است و دنيا نيست. خود کسب و کار هم مي تواند عبادت باشد و خود کسب و کار اگر جوري باشد که شخص شيفته آنها باشد و حلال و حرام را رعايت نکند مي تواند معصيت باشد و دنيا باشد. و ان بغتکما گر چه دنيا به دنبال شما بيايد.

مثلا رياست يکي از چيزهايي است که مي تواند از امور دنيوي باشد و مي تواند از امور اخروي باشد. اگر کسي رياست مي خواهد براي صرف رياست، اين مي شود امر دنيوي حالا اين رياست را از هر طريقي به دست بياورد. به هر وسيله اي به دست بياورد به هر جوري بتواند اين رياست را به دست بياورد . اين مي شود دنيا و اميرالمومنين به فرزندش نصيحت مي کند که شما اينطور نباشيد.

اما اگر همين را براي خدا براي انجام وظايف براي کار باشد مي شود عين عبادت و هيچ مشکلي هم ندارد . و لا تأسفا علي شيء رزوي عنکما. خيلي تاسف نخوريد از اين کارهاي دنيوي که شما محروم از آن مي شويد. اگر نتوانستي مالي پيدا کني خيلي غصه نخور تمام مي‌شود. اگر نتوانستي به مقامي برسي اين مقام ها هم به جايي نمي رسد. اين ها همه زودگذر است و تمام مي شود. خيلي شيفته اينها نباشيد. به امام حسن و امام حسين عليهما السلام مي فرمايد که اگر نرسيديد غصه نخوريد. حالا اگر آمدند و حکومت را هم غصب کردند، غصه نخوريد براي اين قسمت.

بعد دارد که و قولا للحق و اعملا للاجر. شما هميشه حق را بگوييد در شهادتتان در گفتارتان در کردارتان. هميشه حق را بگوييد چيزهاي خلاف حق را ازش اجتناب کنيد و نگوييد. کارهايي را که انجام مي دهيد براي اجر و پاداش اخروي انجام دهيد.

بعد دارد کونوا للظالم خصما و للمظلوم عونا. به امام حسن و امام حسين توصيه مي کند که شما هميشه خصم دشمن و مدافع مظلوم باشيد و خصم براي ظالم باشيد. با ظالم ستيزه کنيد. دشمن او باشيد. دفاع از مظلوم برنامه شما باشد. البته خصم بودن اختصاص ندارد به اينکه حالا ظالم کي باشد در چه قسمتي باشد وظيفه همه است. به هر حال در دنيا ظالم هست. يک کسي ظلم به همسرش مي کند. کسي ظلم به همسايه اش مي کند. يکي به فرزندش مي کند يکي به همکارش مي کند ظالم فراوان است. ظلم فقط اين نيست که توسري بزند. به هر حال ظالم در دنيا هست اما اميرالمومنين وصيت مي کند به امام حسن و امام حسين عليهما السلام که شما خصم ظالم ها باشيد يعني در برابر آنها مقاومت کنيد. احقاق حق مظلوم کنيد. دنبال اين برويد. اگر ديديد کسي مظلوم واقع شده. کسي ظلم مي کند به هرطريقي در هر جايي که هستي اگر يه پست اداري داري سعي کن که حل اين مشکل را بکني.

اگر مظلومي به تو مراجعه کرد سعي کني که ظلم اين مظلوم را برطرف کني. اگر در دستگاه قضايي هستي اگر در دستگاه اداري هستي اگر در بين مردم هستي به هر حال توصيه مي کند امير المومنين به امام حسن و امام حسين عليهما السلام که اين برنامه شما باشد که کونوا للظالم خصما و للمظلوم عونا.

اگر جلوي ظالم را نگيري او ظلم مي کند. اما گر در برابرش بايستي ظلم او کم مي شود و مظلوم هم همين طور. اين وظيفه ايست که بر عهده همه نهاده شده مخصوصا دستگاه هاي اداري و اجرايي و مخصوصا دستگاه قضايي. اميدواريم خداوند متعال به برادران ما که در اين مقامات هستند توفيق عنايت کند که هر چه بيشتر به داد مظلومين برسند به طور کوتاه عرض کنم که ما مظلوم خيلي داريم که دستشان به جايي نمي رسد. اين طرف مي زند آن طرف مي زند و دادرس و فرياد رسي ندارد. فراوان ما داريم انشا الله برادران سعي کنند که در اين پست و مقام خدمت کنند.

در اينجا حديثي از پيغمبر خدمتتان مي خوانم که فرمودند. قال رسول الله من اخذ للمظلوم کان معي في الجنه مصاحبا. هر کسي که به مظلومي کمک کند و ظلم ظالم را برطرف کند اين شخص در بهشت مصاحب من است. و اين مقام بالايي است قدر اين قدرت ها را بدانيد. از اين قدرتها استفاده کنيد و سعي کنيد که رد ظلمي از مظلومي را انجام دهيد انشا الله.

البته خود اميرالمومني هم برنامه اش همين بود که فرصت ذکر آنها نيست.

بسم الله الرحمن الرحيم

انا اعطيناک الکوثر
فصل لربک و انحر
ان شانئک هو الابتر.

پايان خطبه دوم