مسجد، پایگاه مهم اقامه شعائر دینى و اصلى ترین مکان براى تعلیم و تربیت و هدایت و ارشاد است.[1] این مکان با عظمت، نخستین خانه توحید[2] و خانه خدا در زمین است. امام صادق علیهالسلام مىفرماید:
در تورات نوشته است که خانه من در زمین مساجدند.[3]
دین اسلام به ساختن اماکن فرهنگى و عبادى به ویژه مسجد، عنایت خاص دارد. نخستین آیاتى که بر پیامبر صلى الله علیه وآله نازل شده درباره دانش و ابزار فراگیرى آن است که زیربناى تمدن و فرهنگ اسلامى بوده است. اولین گامى که پیامبر صلى الله علیه وآله در آماده سازى زیر ساخت مدینه نبوى برداشت، تأسیس مسجد بهعنوان پایگاه ارتباط خدا و خلق و مرکز رسیدگى به امور دنیا و آخرت مردم بود. از همین رو، آیات قرآن و روایات معصومان علیهم السلام، مسلمانان را به ایجاد پایگاههاى فرهنگى و ساختن مراکز عبادى و تعمیر و نگهدارى آنها، ترغیب کرده و به بیان آداب بهره گیرى از مسجد و برکات و آثار سازنده دنیوى و اخروى آن پرداخته‌اند.
[1]. نور، آیه 36.
[2]. آلعمران، آیه 96.
[3]. شیخ صدوق، ثواب الاعمال، ص27: «مکتوب فی التوراة أنّ بیوتی فی الأرض المساجد».