روز «جمعه» برای همه با برکت و شادی‌انگیز است و هر کسی از ظن خود با آن، همراه می‌شود؛ کودکان برای تعطیلی و بازی، بعضی برای استراحت، گروهی برای رفتن به مسافرت و گردش در طبیعت و دسته‌ای برای نظافت و بودن در کنار خانواده و عده‌ای برای سرکشی به اقوام و آشنایان و صله ارحام. همگی این‌ها خوب است، اما برخی «جمعه» را به سبب عظمتی که این روز در نزد خدا دارد و عبادت در آن دارای ارزش است، دوست دارند.
مؤمنان در این روز، به نظافت و استراحت و عبادت می‌پردازند و حاجت‌های خود را از خدا می‌طلبند. جمعه، روز خداست؛ چنان‌که پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله‌علیه‌وآلهفرمود:
همانا خداوند، از میان روزها، «جمعه» را برگزید.[1]
جمعه، روز خدا و روز نیایش و دعاست و به سبب شرافت و عظمت جمعه و استجابت خواسته بندگان در این روز، انبیا و اولیای الهی سعی می‌کردند در روز یا شب جمعه از خداوند، حاجت بخواهند. امام صادق علیه‌السلام در مورد سخن حضرت یعقوب علیه‌السلام به فرزندانش که گفت: «براى شما از پروردگار، طلب مغفرت مىکنم»، فرمود:
حضرت یعقوب، دعا برای ایشان را تا سحر شب جمعه به تأخیر انداخت.[2]
از آن‌جا که «جمعه» روز خدا و سیّد ایام است، اعمال انسان‌ها نیز در این روز، ارزش بیشتری می‌یابد. امام صادق علیه‌السلام به مردی که قصد انجام عمل نیکی همانند دادن صدقه و گرفتن روزه و مثل آن را داشت فرمود:
مستحب است در روز جمعه باشد. همانا ثواب عمل در روز جمعه، دو برابر می‌شود.[3]
امام باقر علیه‌السلام نیز فرمود:
ثواب خیر و عقاب شرّ در روز جمعه، دو برابر می‌شود.[4]
این روز، روز حضور پر شکوه مردم و گردهمایی مؤمنان است. نماز جمعه، باعث می‌شود که مردم در این روز، همانند حلقه‌های زنجیر به یکدیکر بپیوندند و از مشکلات فردی و اجتماعی، همدیگر باخبر شوند. از همین روست که امام رضا علیه‌السلامفرمود:
همانا جمعه، جمعه قرار داده شده به سبب این‌که روز حضور [و اجتماع] مردم است.[5]
به پاس فضیلتی که روز جمعه در پیشگاه ذات مقدس الهی دارد، روز آزادی بندگان از آتش جهنم نیز هست. پیامبر خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله می‌فرماید:
روز جمعه، روزی است که خداوند، افراد بیشتری را از آتش جهنم، رها و آزاد می‌کند.[6]
جمعه، روز پر عظمتی است که به دلیل فضیلت آن، در منابع دینی از قول پیشوایان معصوم علیهم‌السلام با زیباترین تعابیر، از آن نام برده شده است.
[1]. حر عاملى، وسائل الشیعه، ج5 ، ص67، ح19: «إنّ اللّه عزّوجلّ اختار من الأیّام الجمعة...».
[2]. همان، ص73، ح2: «فی قول یعقوب لبنیه «سوف أستغفرلکم ربّى» قال: أخّرهم إلى السحر لیلة الجمعة».
[3]. محمدباقرمجلسى، بحارالانوار، ج86 ، ص347، ح17: «عن أبی عبداللّه علیه‌السلام فی الرجل یرید أن یعمل شیئاً من الخیر مثل الصدقة و الصوم، و نحو هذا قال: یستحبّ أن یکون ذلک یوم الجمعة، فإنّ العمل یوم الجمعة یضاعف».
[4]. حر عاملى، وسائل الشیعه، ج7، ص380، ح15: «الخیر و الشرّ یضاعف فی یوم الجمعة».
[5]. همان، ص344: «إنّما جعلت الخطبة یوم الجمعة لأنّ الجمعة مشهد عامّ».
[6]. همان، ج5 ، ص63، ح4: «... و هو یوم المزید للّه عتقاً و طلقاً من النار».