در دین مبین اسلام، علاوه بر نمازهاى واجب و فرایض یومیه، نمازهاى مستحبى فراوانى وجود دارد که هر یک به نوبه خود داراى اهمیت زیاد و تأثیر مناسب است. این نمازها دو رکعتى هستند به جز نماز «وتر» که در پایان نماز شب بر خواندن آن تأکید شده است. نمازهاى مستحبى را در یک نگاه کلى مىتوان به چند دسته تقسیم کرد:
1. نوافل یومیه که قبل یا بعد از نمازهاى واجب خوانده مىشوند، وسیلهاى براى پذیرش و رفع کاستى هاى آنهاست. این نمازها در مجموع 34 رکعت است که بسیار تأکید شده در طول شبانه روز به جا آورده شوند و حتى در روایتى به جا آوردن آنها یکى از نشانههاى ایمان بر شمرده شده است.
2. نمازهایى که به نام معصومین علیهمالسلام وارد شده است. این نمازها را آن بزرگواران انجام مىدادند، لذا به نام آنها مشهور شده است؛ مثل نماز امام زمان(عج)، استغاثه فاطمه زهرا علیهاالسلام و... .
3. نمازهایى که به نام بعضى از اصحاب و یاران پیامبر صلى الله علیه وآله و ائمه معصومین علیهم السلام مشهور شده است. معصومین این نوع نمازها را با اهداف خاصى به آنان تعلیم مىدادند و سپس به نام این اصحاب و یاران شهرت یافته است؛ مثل نماز جعفر طیّار.
4. نمازهایى که به زمانهاى خاصى، اختصاص دارند؛ مثل نماز ایام هفته یا نماز اول ماه.
5 . نمازهایى که مربوط به مکانهاى خاصى است که به سبب فضیلت آن مکانها خواندن آنها توصیه شده است؛ مثل نماز تحیت مسجد.
6. نمازهایى که براى حل مشکلات روحى یا مادى و برآورده شدن حاجات و رفع گرفتارىها از سوى معصومین علیهمالسلام توصیه شده است؛ مانند نمازهاى حاجت، نماز باران، نماز براى زیاد شدن رزق و... . در روایتى آمده است:
إنّ رسولَ اللّه صلى الله علیه وآله کان إذا حَزَنَه أمرٌ فزَعَ إلى الصلاة؛[1]
هرگاه چیزى رسول خدا را دچار اندوه مىکرد به نماز پناه مىبرد.
نکته مهم در مورد به جا آوردن نمازهاى مستحب ـ هر چند به نامهاى خاصى مشهور شده باشند ـ این است که باید به قصد قربت و توجه به ذات پروردگار انجام شوند، ولو نتیجه نهایى، رسیدن به حاجتهاى دنیوى بوده باشد. همچنین نمازهایى که به نام معصومین علیهم السلام است، نمازهایى است که به درگاه پروردگار انجام مىشود، ولى چون آن بزرگواران انجام مىدادند به نام آنها مشهور شده که به یقین داراى ارزش بسیارى است.
[1]. محمدباقر مجلسى، بحارالانوار، ج79، ص192.