مورخانی که سرگذشت فلاسفه مسلمان را نوشته‌اند یکی از حالت‌های فیلسوف بزرگ اسلامی؛ یعنی صدرالدین شیرازی (معروف به ملاصدرا) را این‌گونه نقل کرده‌اند که ایشان به نماز و نافله و عبادت و تهجد، بسیار پای‌بند بود. وی در زمان صفویه، زندگی می‌کرد و به امر حاکمان و دسیسه حاسدان از شیراز به روستایی دورافتاده به نام «کهک» در اطراف قم تبعید شد.
ملاصدرا در این روستا به تفکر و تألیف و تهجد و ریاضت مشغول بود. هرگاه برای ایشان مشکل علمی پیش می‌آمد و یا در حلّ یک قاعده فلسفی فرو می‌ماند از کهک به قم می‌آمد و برای حل مشکلات علمی، دو رکعت نماز می‌خواند و از روح مقدس حضرت معصومه علیهاالسلام استمداد می‌جست.
مرحوم محدث قمی در این باره می‌نویسد:
وقتی «ارسطو» در شهر «اسطاغیرا» از دنیا رفت. اهل آن‌جا استخوان‌های او را جمع کردند و در ظرفی از مس گذاشتند. سپس آن را در جایی دفن کردند و آن مکان را مجمع خود قرار دادند و برای مشورت در کارها و امور مردم در آن‌جا جمع می‌شدند و هرگاه مشکلی علمی و فلسفی برای آنان پیش می‌آمد، عازم مدفن او می‌شدند و بر سر قبر او مشغول مناظره و مباحثه می‌شدند و اعتقاد داشتندکه آمدن بر سر قبر ارسطو بر عقل و ذکای آنان می‌افزاید و اذهانشان را پاکیزه و تلطیف می‌کند.
در صورتی که حکمای یونانی به استخوان‌های ارسطو، این‌گونه اعتقاد داشته باشند، جای تعجب نیست از حکیمی الهی و فیلسوفی امامی که هرگاه مسئله‌ای علمی برایش مشکل شود از چند فرسخی قم حرکت کند به قصد تشرف به آستان حضرت فاطمه معصومه علیهاالسلام که مهبط فیوضات ربانیّه و تجلیّات سبحانیه است، برای آن‌که اضافه شود بر او علوم و کشف شود بر او مسائل عمیق و مشکل علمی و فلسفی.[1]
در شرح حال بوعلی سینا؛ فیلسوف بزرگ اسلامی هم آورده‌اند که از نماز در گره گشایی از مسائل علمی و فلسفی، استمداد می‌جست؛[2] همان‌طور که قرآن می‌فرماید: « وَاسْتَعِـینُوا بِالصَّبْرِ وَالصَّلاةِ ».[3]
[1]. شیخ عباس قمى، فوائد الرضویه فى احوال علماء المذهب الجعفریه، ص380.
[2]. رضا مختارى، سیماى فرزانگان، ص171.
[3]. بقره، آیه 45.