پایگاه اطلاع رسانی آیت الله ابراهیم امینی قدس سره

خانه دارى

یگانه خانه اى که دو عضو اساسى آن یعنى زن و شوهر- هر دو- از گناه و انحراف معصوم و به فضائل و کمالات انسانیت آراسته بودند خانه ى على و فاطمه بود. على (علیه السلام) نمونه ى یک مرد کامل اسلامى و زهرا (علیهاالسلام) نمونه ى یک بانوى کامل اسلامى بود.

على بن ابى طالب از کودکى در دامن رسول خدا (صلّى اللَّه علیه و آله وسلّم) و تحت تربیت مستقیم آن حضرت قرار داشت. بهترین و عالى ترین اخلاق و فضائل و کمالات اسلامى را دارا بود. زهرا نیز در دامن پدر بزرگوارش تربیت یافت و به اخلاق اسلامى کاملا آشنا بود. گوش آنها از همان آغاز کودکى با قرآن مأنوس بود ، شب و روز و گاه و بیگاه صوت آیات قرآن را از زبان مبارک پیغمبر گرامى استماع مى نمودند، از وحى و اخبار غیبى مطلع مى شدند، حقائق و معارف اسلام را از منبع اصلّى دریافت مى نمودند و نمونه ى عملى آن را در آینه ى وجود رسول اکرم تماشا مى کردند. بنابراین باید عالى ترین نمونه ى زندگى خانوادگى را در این خانه یافت.

خانه ى على و فاطمه علیهماالسلام حقاً کانون صفا و صمیمیت بود. زن و شوهر با کمال صداقت در اداره ى آن همکارى و معاونت داشتند و در امور خانه دارى کمک مى کردند. در آغاز زندگى خدمت رسول اکرم رسیدند و از آن جانب خواهش کردند که کارهاى خانه را در میانشان تقسیم کند.

رسول خدا فرمود: کارهاى داخل خانه را فاطمه (علیهاالسلام) انجام دهد و کارهاى خارج بر عهده ى على (علیه السلام) باشد.

فاطمه مى گوید: خدا مى داند که من چقدر از این مطلب خوشحال شدم که کارهاى خارج خانه بعهده ى من نیفتاد. [بحارالانوار ج 43 ص 81.] فاطمه علیهاالسلام تربیت شده ى وحى بود، مى دانست که خانه یکى از سنگرهاى بزرگ اسلام است و زن اگر این سنگر بزرگ را از دست بدهد و براى خرید و فروش از خانه خارج گردد نمى تواند وظیفه ى خانه دارى و تربیت فرزند را به خوبى انجام دهد. به همین جهت وقتى دید که کارهاى دشوار خارجى بر دوش على علیه السلام قرار گرفت بسیار خوشحال شد. دختر یگانه ى شخص اول اسلام از کار کردن عار نداشت و از زیر بار کارهاى دشوار خانه دارى شانه خالى نمى کرد. به حدى در خانه زحمت مى کشید که خود على علیه السلام درباره اش رقت مى نمود و خدماتش را مى ستود.

روزى به یکى از اصحاب فرمود: مى خواهى از وضع خودم و فاطمه براى تو تعریف کنم؟ آنقدر در خانه ام آب آورد که آثار مشک بر بدنش دیده مى شد. آنقدر آسیا مى کرد که دستهایش تاول زد. آنقدر در نظافت و تمیز کردن و روفتن خانه و پختن نان و غذا زحمت مى کشید که لباسهایش کثیف مى شد. بدین جهت کار بر او سخت شد. گفتم: خوب است خدمت پیغمبر بررسى و جریان را برایش بیان کنى شاید خادمى برایت تهیه کند تا در امور خانه دارى به تو کمک کند.

فاطمه علیهاالسلام خدمت رسول خدا رسید. دید با گروهى از اصحاب صحبت مى کند، خجالت کشید حاجتش را اظهار کند بدون عرض حاجت به خانه برگشت. پیغمبر (صلّى اللَّه علیه و آله و سلّم) احساس کرد که فاطمه حاجتى داشته. لذا، بامداد روز بعد به منزل ما تشریف آورد سلام کرد، پاسخ دادیم. داخل خانه شد و نزد ما نشست. فرمود: فاطمه جان دیشب، به چه منظور به منزل ما آمدى؟ فاطمه علیهاالسلام خجالت کشید حاجتش را بگوید. من عرض کردم: یا رسول اللَّه فاطمه آنقدر آب آورده که بند مشک در سینه اش اثر گذاشته، آنقدر آسیا گردانیده که دستهایش آبله کرده، آنقدر در نظافت خانه کوشیده که لباسهایش گردآلود و کثیف شده، آنقدر غذا پخته که لباسهایش چرک شده. من گفتم خدمت شما برسد شاید خادم و کمک کارى به وى عطا کنى.

پیغمبر صلّى اللَّه علیه و آله فرمود: فاطمه جان میخواهى عملى به شما تعلیم کنم که از خادم بهتر باشد؟ وقتى خواستى بخوابى سى و سه مرتبه بگو: سبحان اللَّه سى و سه مرتبه بگو: الحمدللَّه. و سى و چهار مرتبه بگو: اللَّه اکبر. این ذکر صد مرتبه بیش نیست ولى در نامه ى عمل هزار حسنه دارد. فاطمه جان اگر این ذکر را هر روز صبح بگویى خدا کارهاى دنیا و آخرتت را اصلاح خواهد نمود. فاطمه در جواب پدر گفت: از خدا و رسول راضى شدم. [بحارالانوار ج 43 ص 82 و ص 134.] در حدیث دیگر چنین دارد: فاطمه علیهاالسلام احوالش را براى پدر تعریف کرد و تقاضاى کنیز نمود. رسول خدا گریه کرد و فرمود: فاطمه جان به خدا سوگند چهارصد نفر فقیر در مسجد سکونت دارند که نه غذا دارند و نه لباس. مى ترسم اگر کنیز داشته باشى اجر و ثواب خدمت در خانه از تو فوت شود. مى ترسم على بن ابى طالب علیه السلام در قیامت از تو مطالبه ى حق کند. سپس تسبیح زهرا را به او یاد داد. امیرالمؤمنین فرمود: براى طلب دنیا نزد رسول خدا رفتى ولى ثواب آخرت نصیبمان شد. [بحارالانوار ج 43 ص 85.] یک روز پیغمبر اکرم (صلّى اللَّه علیه و آله و سلّم) به خانه ى فاطمه تشریف برد، دید على و فاطمه مشغول آسیا کردن هستند. پرسید کدامتان خسته تر هستید؟ على علیه السلام فرمود: فاطمه. رسول خدا جاى فاطمه نشست و على را در آسیا کردن کمک نمود [بحارالانوار ج 43 ص 50.] جابر مى گوید: پیغمبر (صلّى اللَّه علیه و آله و سلّم) فاطمه را دید که لباس کم ارزشى پوشیده و با دستش آسیا مى کند و بچه اش را در دامن نهاده شیر مى دهد. از دیدن این منظره اشکش جارى شد و فرمود: دختر عزیزم سختى و مرارت دنیا را بچش تا به شیرنى نعمت هاى آخرت نائل گردى.

عرض کرد: یا رسول اللَّه خدا را بر نعمت هایش سپاس مى گویم.

پس این آیه نازل شد: خدا در قیامت آنقدر به تو عطا مى کند که راضى شوى. [بحارالانوار ج 43 ص 86.] امام صادق علیه السلام فرمود: على بن ابى طالب علیه السلام هیزم و آب خانه را تهیه مى کرد و خانه را مى روفت. و فاطمه علیهاالسلام آسیا مى کرد و خمیر درست مى کرد و نان مى پخت. [بحارالانوار ج 43 ص 151.] یک روز از بلال از وقت معمول دیرتر به نماز صبح حاضر شد. رسول خدا علت دیر آمدن را پرسید. عرض کرد: وقتى به مسجد مى آمدم از منزل فاطمه علیهاالسلام عبور کردم دیدم مشغول آسیا کردن است و بچه اش گریه مى کند. عرض کردم: اى دختر پیغمبر یکى از کارهایت را به من واگذار کن، تا شما را کمک کنم.

فرمود: بچه دارى از من بهتر ساخته است اگر میل دارى در آسیا گرداندن کمک کن. من آسیا کردن را برعهده گرفتم، از این جهت دیرتر به مسجد آمدم.

پیغمبر (صلّى اللَّه علیه و آله و سلّم) فرمود: به فاطمه ترحم کردى خدا به تو ترحم کند. [ذخائر العقبى ص 51.]