بخش پنجم
فروع دین
پاکیزه باشیم
پیامبر ما حضرت محمّد(صلّى اللّه علیه و آله)مردى را دید که گرد و غبار بر سر و صورتش نشسته است ، موهایش کثیف و ژولیده است. دست و صورتش نشسته و بدنش کثیف است ، لباسهایش چرک و نامرتّب است.
پیامبر از آن مرد ناراحت شد و فرمود:چرا اینطور زندگى مىکنى؟
مگر نمىدانى که پاکیزگى جزء دین است؟مسلمان باید همیشه پاکیزه باشد و از نعمتهاى خدا استفاده کند.
ما هم دست و صورت خود را با آب و صابون مىشوییم و دندانهاى خود را مرتّب مسواک مىزنیم و لباسهاى خود را پاکیزه نگه- مىداریم و مىدانیم که:خدا و پیامبر ، بچّههاى پاکیزه را دوست دارند.
پرسشها:
1-پیامبر بزرگ ما ، از دیدن آن مرد چرا ناراحت شد؟
2-به او چه فرمود؟
3-به لباس خود نگاه کنید ، آیا کاملا پاکیزه است؟
4-به دستهاى خود نگاه کنید ، آیا کاملا پاکیزه است؟ناخنها چطور؟
5-در شبانه روز ، دندانهاى خود را ، چند بار مسواک مىزنید؟
6-نام پاکیزهترین دوست شما ، چیست؟
* همیشه ، پاکیزه باشیم *
همه میدانیم که:چیزهاى ناپاک و آلوده ، براى سلامتى ما زبان دارند و ما باید از آنها دورى کنیم.
مثلا:ادرار و مدفوع انسان ، آلوده و کثیف است و دین اسلام این دو را ، نجس و ناپاک مىداند.
اسلام به ما مىگوید:
* اگر بدن یا لباس ما با آنها آلوده شد ، باید با آب بشوییم تا پاک شود.
بدن و لباس نمازگزار ، باید کاملا پاک و پاکیزه باشد.
* خوردن غذاى نجس و آلوده ، حرام است و گناه دارد.
اسلام به ما مىگوید:
* وقتى به مستراح(توالت)مىروید ، طورى بنشینید که ذرّههاى ادرار ، به بدن و لباس شما نپاشد ، زیرا ذرّههاى ادرار ، هر چند هم ریز باشند ، بدن و لباس را آلوده مىکنند.
محلّ خروج ادرار را ، باید با آب بشوییم ، یعنى دو یا سه مرتبه آب بریزیم تا پاک شود.
محلّ خروج مدفوع را ، نیز ، با سه تکّه کاغذ پاک کنیم ، یا با آب بشوییم(با دست راست آب بریزیم و با دست چپ بشوییم)
بعد از بیرون آمدن از مستراح(توالت)دستمان را با آب و صابون ، بشوییم تا کاملا پاک و پاکیزه شود.
رو به قبله یا پشت به قبله ، ادرار کردن حرام است و گناه دارد.
هنگام ادرار کردن ، باید نشسته باشیم.
پیامبر ما مىفرماید:
ایستاده ، ادرار نکنید.
و در کنار نهرها و چاهها و زیر درختان میوهدار ، ادرار نکنید.
و در خیابانها و کوچهها هم ، ادرار نکنید. * * *
دین اسلام دین پاکیزگى است و«پاکیزگى جزء دین است».
یک فرزند مسلمان مىکوشد تا بدن و لباس خود را پاک نگهدارد و همیشه پاکیزه باشد.
وضو
کسى که مىخواهد نماز بخواند ، باید قبل از نماز ، وضو بگیرد.
به این ترتیب:
1-نیّت مىکنیم که ، براى خوشنودى خدا ، وضو مىگیریم.
2-صورت را ، از جایى که موى سر مىروید تا چانه ، از بالا به پایین ، مىشوییم.
3-دست راست را ، از آرنج تا سر انگشتان ، از بالا به پایین ، مىشوییم.
4-دست چپ را ، از آرنج تا سر انگشتان ، از بالا به پایین ، مىشوییم.
5-دست راست را ، با ترى خودش ، به جلوى سر ، از بالا به پایین ، مىکشیم.
6-دست راست را ، با ترى خودش ، به پشت پاى راست ، از سر انگشت تا برآمدگى پا ، مىکشیم.
7-دست چپ را ، با ترى خودش ، به پشت پاى چپ ، از سر انگشت تا برآمدگى پا ، مىکشیم. پیش پدر یا مادر یا معلم خود وضو بگیرید و بپرسید:آیا وضوى من درست است؟
نماز بخوانیم
نماز بخوانیم و با خداى خوب و مهربان ، در نماز صحبت کنیم.
نماز ستون دین است ، پیامبر ما فرمود:
هر کس نماز را کوچک بشمارد و درباره آن کوتاهى کند ، از پیروان من نیست.
اسلام ، به پدران و مادران ، دستور مىدهد ، که نماز را به فرزندان خود یاد دهند و از هفت سالگى آنها را به خواندن نماز ، عادت دهند و پیوسته ، خواندن نماز را به فرزندان خویش ، یادآورى کنند و از آنها بخواهند که ، نماز بخوانند.
بر پسران و دخترانى که به سنّ تکلیف ، رسیدهاند ، واجب است که خودشان حتما نماز بخوانند و اگر نمازشان را ترک کنند ، نافرمانى خدا را کرده ، گناهکار مىباشند. پرسشها:
1-در نماز با چه کسى صحبت مىکنیم؟
2-پیامبر ما درباره کسانیکه نماز را کوچک مىشمارند ، چه فرمودهاند؟
3-وظیفه پدر و مادر در مورد کودکان هفت ساله ، چیست؟
4-چه کسى نماز را به شما یاد مىدهد؟
5-«نماز ستون دین است»یعنى چه؟
نماز بهترین توشه براى جهان دیگر است
نماز ، از بهترین عبادتهاست.نماز ما را به خدا نزدیک مىکند و براى جهان آخرت ، بهترین توشه است.
اگر درست نماز بخوانیم ، در جهان آخرت ، خوشبخت و سعادتمند خواهیم شد.
حضرت محمّد-صلّى اللّه علیه و آله-مىفرمود:
دوست دارم در دنیا ، نماز بخوانم ، دلخوشى و چشم روشنى من ، به نماز است و نیز مىفرمود:
نماز چون چشمه پاک و پرآبى است که نمازگزار ، در هر شبانه روز ، پنج بار ، خود را در آن شستشو مىدهد.
در نماز ، با خداى خوب و مهربان ، سخن مىگوییم و دل ما به سوى او ، توجّه مىکند.کسى که نماز نخواند ، خدا و پیغمبر ، او را ، دوست ندارند.
پیغمبر مىفرمود:من از کسى که نماز واجبش را نخواند بیزارم.
خدا نمازگزاران را دوست دارد و به آنان پاداش بسیار نیک ، مىدهد ، مخصوصا کودکانى را که از کودکى نماز بخوانند ، بسیار دوست مىدارد.
هر مسلمانى در شبانه روز ، پنج«نماز»مىخواند:
نماز صبح دو رکعت
نماز ظهر چهار رکعت
نماز عصر چهار رکعت
نماز مغرب سه رکعت
نماز عشاء چهار رکعت * * * فکر کنید و پاسخ دهید:
1-حضرت محمّد-صلّى اللّه علیه و آله-درباره نماز چه فرمودهاند؟
2-چه کنیم تا در جهان آخرت ، سعادتمند شویم؟
3-هر مسلمان در شبانه روز ، چند نماز مىخواند ، هر یک چند رکعت است؟
4-درباره کسى که نمازش را نمىخواند ، پیغمبر چه فرمودهاند؟
5-خدا ، چگونه کودکانى را بسیار دوست دارد؟
6-آیا شما هم از کسانى هستید که ، خدا آنها را بسیار دوست دارد؟
* چگونه نماز بخوانیم؟ *
به ترتیب زیر نماز مىخوانیم:
1-رو به قبله مىایستیم و«نیّت مىکنیم» یعنى ، قصد مىکنیم که:چه نمازى مىخوانیم.مثلا قصد مىکنیم که:
چهار رکعت ، نماز ظهر براى«تقرّب به خدا»مىخوانیم.
2-بعد از نیّت؛مىگوییم:«اللّه اکبر»و دستها را تا نزدیک گوش بالا مىبریم.
3-بعد از تکبیر(اللّه اکبر گفتن)سوره حمد را مىخوانیم
به این ترتیب:
بِسمِ اللّهِ الرَّحمنِ الرَّحیمِ * اَلحَمدُ لِلّهِ رَبِّ العالَمینَ * اَلرَّحمنِ الرَّحیمِ * مالِکِ یَومِ الدّینِ * ایّاکَ نَعبُدُ وَ ایّاکَ نَستَعینُ * اِهدِنَا الصِّراطَ المُستَقیمَ * صِراطَ الَّذینَ اَنعَمتَ عَلَیهِم * غَیرِ المَغضُوبِ عَلَیهِم وَ لاَالضّالّینَ *
بعد از خواندن سوره حمد ، یک سوره از قرآن مىخوانیم.مثلا سوره توحید ،
به این ترتیب:
بِسمِ اللّهِ الرَّحمنِ الرَّحیمِ * قُل هُوَ اللّهُ اَحَدٌ * اللّهُ الصَّمَدُ * لَم یَلِد وَ لَم یُولَد * وَ لَم یَکُن لَهُ کُفُواً اَحَدٌ *
4-بعد به«رکوع»مىرویم ، یعنى بقدرى خم مىشویم که دستها به زانو برسد ، آنگاه مىگوییم:
سُبحانَ رَبّىَ العَظیمِ وَ بِحَمدِه
بعد ، سر از رکوع بر مىداریم ، مىایستیم و مىگوییم:
سَمِعَ اللّهُ لِمَن حَمِدَهُ
5-بعد از آن به«سجده»مىرویم ، یعنى:پیشانى را ، بر خاک یا سنگ یا چوب مىنهیم و دو کف دستها و سر زانوها و دو سر انگشت بزرگ پاها را روى زمین ، مىگذاریم و
مىگوییم:
سُبحانَ رَبّىَ الاَعلى وَ بِحَمدِه
بعد ، سر از سجده بر مىداریم و مىنشینیم و دوباره به سجده مىرویم و سجده دوم را مانند سجده اوّل تمام مىکنیم ، آنگاه سر از سجده دوم بر مىداریم و مىنشینیم.
سپس براى رکعت دوّم بر مىخیزیم و هنگام برخاستن مىگوییم:
بِحَولِ اللّهِ وَ قُوَّتِه اَقُومُ وَ اَقعُدُ
و مانند رکعت اوّل ، حمد و سوره را مىخوانیم.
6-در رکعت دوّم ، پس از خواندن حمد و سوره«قنوت»مىخوانیم.یعنى:دستها را تا مقابل صورت بالا مىبریم و دعا مىخوانیم ، مثلا مىگوییم:
رَبَّنا آتِنا فِى الدُّنیا حَسَنَةً وَ فِى الاخِرَةِ حَسَنَةً وَ قِنا عَذابَ النّارِ *
سپس به رکوع و سجده مىرویم و مانند رکعت اوّل ، آنها را انجام مىدهیم.
7-بعد از دو سجده رکعت دوّم مىنشینیم و«تشهّد»
مىخوانیم ، یعنى مىگوییم: اَلحَمدُ لِلّهِ.اَشهَدُ اَن لا اِلهَ اِلاَّ اللّهُ وَحدَهُ لا شَریکَ لَهُ.وَ اَشهَدُ اَنَّ مُحَمَّداً عَبدُهُ وَ رَسُولُهُ.اَللّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ *
8-بعد از تشهّد بر مىخیزیم و رکعت سوّم نماز را مىخوانیم ، در رکعت سوّم ، به جاى حمد و سوره ، سه مرتبه مىگوییم:
سُبحانَ اللّهِ وَ الحَمدُ لِلّهِ وَ لا اِلهَ اِلاَّ اللّهُ وَ اللّهُ اَکبَرُ *
آنگاه مانند رکعت دوّم به رکوع و سجده مىرویم.
سپس ، براى رکعت چهارم بر مىخیزیم و رکعت چهارم را مانند رکعت سوّم ، تمام مىکنیم.
9-در رکعت چهارم ، بعد از«دو سجده» مىنشینیم و تشهّد مىخوانیم ، سپس سلام مىدهیم ، یعنى مىگوییم:
اَلسَّلامُ عَلَیکَ اَیُّهَا النَّبىُّ وَ رَحمَةُ اللّهِ وَ بَرَکاتُهُ اَلسَّلامُ عَلَینا وَ عَلى عِبادِ اللّهِ الصّالِحینَ اَلسَّلامُ عَلَیکُم وَ رَحمَةُ اللّهِ وَ بَرَکاتُهُ حالا نماز ظهر ما ، تمام شده است.
وقت نمازها:
وقت نماز صبح ، از اوّل سپیده صبح است تا طلوع خورشید.
وقت نماز ظهر و عصر ، از اوّل ظهر است تا غروب آفتاب.
وقت نماز مغرب و عشاء ، از اوّل شب است تا نیمه شب(تقریبا ساعت یازده و ربع) یادآوریها:
1-نماز عصر و عشاء را مانند نماز ظهر مىخوانیم ، ولى قصد مىکنیم که:نماز عصر مىخوانیم.............
یا نماز عشاء مىخوانیم.............
2-نماز مغرب ، سه رکعت است ، در رکعت سوّم تشهّد و سلام مىگوییم.
3-نماز صبح ، دو رکعت است ، در رکعت دوّم ، بعد از تشهّد ، سلام مىگوییم.
نماز پرشکوه جمعه
نماز عالىترین شکوفه ایمان و برترین اوج روح انسان است کسى که نماز نخواند از ایمان و مقام بلند انسانیّت بىبهره است.
در نماز به سوى قبله-خانه توحید و ایمان-مىایستیم و با آفریدگار مهربان مناجات مىکنیم.پیامبر اکرم سفارش و تأکید نموده که براى اقامه نماز به مسجد برویم و نمازمان را همراه با دیگر نمازگزاران به جماعت برگزار کنیم که ثواب و ارزش و پاداش الهى نماز جماعت در مقایسه با نماز فرادى همچون دریا و قطره است.نماز کامل و مورد قبول نمازى است که در مسجد و با جماعت و توجّه برگزار شود.
در میان نمازهاى جماعت نماز جمعه از موقعیّت ویژهاى برخوردار است ، که حتما باید به جماعت و با مراسم شکوهمند و مخصوصى اقامه گردد.
آیا مراسم نماز جمعه را مىدانید؟آیا مىدانید چرا امام جمعه سلاح به دست مىگیرد؟آیا مىدانید امام جمعه در خطبههاى پیش از نماز ، درباره چه مطالبى باید صحبت کند؟
امام جمعه سلاح به دست مىگیرد تا به دشمنان داخلى و خارجى اسلام اعلام کند که مسلمانها همیشه آماده دفاع از سرزمین اسلامند.سلاح به دست مىگیرد که هر هفته به مسلمانان یادآورى کند که براى برپاى داشتن نماز باید جهاد و مبارزه کرد ، سلاح در دست مىگیرد و سخن مىگوید تا اعلام کند که نماز و جهاد از هم جدایىناپذیرند و مسلمانان باید همیشه سلاح در دست ، مراقب کوچکترین حرکت دشمن باشند.
امام جمعه که از سوى رهبر و ولىّ جامعه اسلامى معین مىشود پیش از نماز جمعه سلاح در دست مىگیرد و روبهروى مردم مىایستد و دو خطبه مىخواند و درباره نیازهاى اجتماعى و سیاسى مردم سخن مىگوید ، اوضاع عمومى کشور اسلام را توضیح مىدهد ، مشکلات اجتماعى و راهحلهاى مفید را نشان مىدهد ، مردم را به تقوى و خدادوستى و فداکارى بیشتر دعوت مىکند ، پند و اندرز مىدهد و نمازگزاران را به پرهیزگارى و راستى و درستى و همکارى فرا مىخواند.
مردم در صفوف منظّم نماز ، نظم و برادرى و یگانگى را تمرین مىکنند و وحدت و صّف کشیدن یکپارچه خود را در مقابل دشمن نشان مىدهند.
هنگامى که خطبههاى نماز شروع مىشود و امام جمعه به صحبت مىپردازد ، بر همه نمازگزاران لازم است که ساکت و آرام بنشینند و در حالتى همانند نماز به خطبههاى امام با دقّت گوش دهند.رهبر کبیر انقلاب اسلامى ما تأکید فرموده است که: «نماز جمعه باید هر چه باشکوهتر برگزار شود.»
بنا بر این چه خوب است که برنامه روزهاى جمعه خود را طورى تنظیم کنیم که بتوانیم در صفوف پیوسته جهاد و نماز جمعه حاضر باشیم و با حضور مداوم خویش جان خود را ، با یاد خدا نورانى کنیم و با خداى خود پیمان وفا و فداکارى و شهادت بربندیم و هر هفته این پیمان آزادگى و ایمان را تجدید و تحکیم کنیم.
پرسشها:
1-صفهاى منظّم نماز جمعه نشان چیست؟
2-چرا امام جمعه هنگام بیان خطبه سلاح به دست مىگیرد؟
3-امام جمعه از سوى چه کسى تعیین مىشود؟
4-امام جمعه در خطبههاى نماز جمعه چه مطالبى را یادآورى مىنماید؟
5-وظیفه نمازگزاران هنگام خطبههاى نماز چیست؟
6-رهبر کبیر انقلاب اسلامى ما در مورد نماز جمعه چه فرموده است؟
7-بهتر است برنامه روزهاى جمعه خود را چگونه تنظیم کنیم؟
روزه
روزه یکى از بزرگترین عبادتهاى اسلام است.
خدا روزهداران را دوست دارد و به آنان پاداش نیک مىدهد.
روزه به سلامتى و تندرستى انسان کمک مىکند.
بر هر کس که به سنّ تکلیف برسد ، روزه گرفتن در ماه رمضان واجب است.
و اگر بتواند روزه بگیرد و روزهاش را بخورد ، گناه کرده است.
شخص روزهدار باید از سحر تا مغرب ، چیزى نخورد. جملههاى زیر را کامل کنیم:
1-روزه یکى از بزرگترین.............
2-خداوند روزهداران را.............و به آنان.............
3-روزه به.............کمک مىکند
4-و اگر بتواند روزه بگیرد و.............گناه کرده است.
5-روزهدار باید از.............چیزى نخورد.
پاسدار تازه داماد
«او»جوان رشید و شجاعى بود ، در جنگها شرکت مىکرد و با عشق و ایمان ، از اسلام و قرآن پاسدارى مىکرد و شهادت در راه خدا را بزرگترین افتخار مىدانست و دوست داشت که در میدان نبرد شهید شود.
حنظله مىخواست عروسى کند ، یکى از دختران مدینه نامزد او بود ، مقدمات عروسى فراهم شد و همه اقوام و خویشان به مجلس جشن دعوت شدند.
در همان روزها به پیغمبر گرامى اسلام خبر رسید که سپاه دشمن به سوى مدینه حرکت کرده است و مىخواهد به شهر حمله کند.پیامبر ، این خبر را با مسلمانان پرشور و مؤمن ، در میان گذاشت و اعلان جهاد کرد.سپاهیان اسلام آماده مبارزه و نبرد شدند.پاسداران جوان ، با شور و اشتیاق دست پدر و مادر را بوسیدند و خداحافظى کردند.مادران بر اندام رشید فرزندان خود لباس رزم پوشاندند و براى آنها دعا کردند؛کودکان خردسال تکبیرگویان پدران و برادران خود را بدرقه نمودند ، پاسداران جانباز اسلام با فریاد«اللّه اکبر»شهر را ترک کردند و به سوى«میدان احد»رهسپار شدند.مدینه زنده و پرخروش ، ارتش اسلام را تا بیرون شهر همراهى کرد.
حنظله خدمت«رسول خدا»رسید و با ناراحتى و شرمندگى گفت:یا رسول الله!دوست دارم من هم به میدان احد بیایم و به جهاد پردازم امّا پدر و مادرم اصرار دارند که امشب در مدینه بمانم آیا اجازه مىدهید امشب در شهر بمانم و در مجلس عروسى خود شرکت کنم و فردا خود را به پاسداران برسانم؟
رسول خدا اجازه فرمود و حنظله در مدینه ماند.شهر مدینه خلوت شده بود.مجلس عروسى حنظله تشکیل شد و تعداد کمى در مجلس جشن شرکت کردند.حنظله همه شب را ناراحت بود ، تمام فکرش در میدان جنگ بود و گاهى با خود مىگفت:اى حنظله!تو در مجلس عروسى نشستهاى امّا برادران و دوستان پاسدارت در میدان جنگ سنگربندى مىکنند؟آنان در راه شهادت مىکوشند و به بهشت و دیدار پروردگار مىرسند و تو در بستر آرمیدهاى؟
شاید حنظله در آن شب هیچ نخوابید و پیوسته در فکر بود.
همسر حنظله اندکى خوابید ، در خواب دید که گویا آسمان شکافته شد و حنظله به آسمان رفت و سپس آسمان به هم پیوست.از خواب بیدار شد ، حنظله پیش از سحرگاه از بستر برخاست ، و لباس رزم پوشید و عازم«میدان احد»شد ، تازه عروس از پشت قطرههاى اشک به شوهرش نگاه مىکرد ، از او مىخواست که با این عجله و سرعت به میدان جنگ نرود و او را تنها نگذارد.
حنظله در حالى که اشکهاى خود را پاک مىکرد ، گفت:اى همسر مهربان!من نیز تو را دوست دارم و مىخواستم با تو زندگى خوبى داشته باشم. ولى مىدانى که پیامبر ، دیروز اعلان جهاد داده است و اطاعت امر پیامبر واجب است و دفاع از کشور اسلام وظیفه فرد فرد مسلمانهاست.پاسداران اسلام هم اکنون در میدان جهاد ، در انتظار صبح ، به سوى قبله نشستهاند تا نماز بگزارند و بر دشمن بتازند ، من نیز باید به یارى آنان بشتابم ، اى همسر مهربان!امیدوارم مسلمانان با فتح و پیروزى بازگردند و آزاد و سربلند زندگى کنند.اگر من کشته شدم که به آرزوى خود رسیدهام و تو را به خدا مىسپارم که خدا بهترین یار و یاور است.
تازه عروس و تازه داماد با هم خداحافظى کردند و قطرههاى اشک پاکشان در هم آمیخت و از هم جدا شدند.حنظله وسایل و تجهیزات رزمى خود را برداشت و به سوى میدان احد حرکت کرد تنها و شتابان از کنار نخلها و صخرهها گذشت و در گرماگرم جنگ به برادرانش پیوست ، با راهنمایى فرمانده ، مسئولیّتى را پذیرفت و به سپاه دشمن حمله کرد ، با این که خسته بود ، سخت و خشمگین ، بر دشمن حمله مىکرد و شمشیرش را چون برق فرود مىآورد و چون رعد مىخروشید و سپاه دشمن را مىشکافت و پیش مىرفت.گروه بسیارى از سپاه دشمن را کشت و سرانجام خسته شد و از پاى درآمد ، زخم خورد و شهید گشت.
پیامبر فرمود:فرشتگان را مىبینم که جان پاک حنظله را به آسمان مىبرند و غسل مىدهند.و این خبر در مدینه به همسرش رسید............. *
ما در این زمان نیز پاسداران شجاع و جان بر کفى را مىشناسیم که همینگونه از انقلاب اسلامى ایران و قرآن پاسدارى مىکنند و جان خویش را در راه رضاى خدا فدا مىکنند.بر همه این آزادگان دلیر درود فراوان باد. *
فکر کنید و پاسخ دهید
1-اعلان جهاد پیامبر براى چه جنگى بود؟
2-پاسداران اسلام پس از اعلان پیامبر چگونه آماده شدند؟
3-چرا حنظله با ناراحتى خدمت رسول خدا رسید؟چه گفت؟
4-حنظله در شب عروسى با خود چه مىگفت؟از خود چه مىپرسید؟
5-عروس در خواب چه دید؟
6-حنظله با همسر خود هنگام حرکت چه گفت؟
7-همسرش از او چه درخواست کرد؟
8-پیامبر درباره حنظله چه فرمود؟