بخش پنجم
فروع دين
پاكيزه باشيم
پيامبر ما حضرت محمّد(صلّى اللّه عليه و آله)مردى را ديد كه گرد و غبار بر سر و صورتش نشسته است ، موهايش كثيف و ژوليده است. دست و صورتش نشسته و بدنش كثيف است ، لباسهايش چرك و نامرتّب است.
پيامبر از آن مرد ناراحت شد و فرمود:چرا اينطور زندگى مىكنى؟
مگر نمىدانى كه پاكيزگى جزء دين است؟مسلمان بايد هميشه پاكيزه باشد و از نعمتهاى خدا استفاده كند.
ما هم دست و صورت خود را با آب و صابون مىشوييم و دندانهاى خود را مرتّب مسواك مىزنيم و لباسهاى خود را پاكيزه نگه- مىداريم و مىدانيم كه:خدا و پيامبر ، بچّههاى پاكيزه را دوست دارند.
پرسشها:
1-پيامبر بزرگ ما ، از ديدن آن مرد چرا ناراحت شد؟
2-به او چه فرمود؟
3-به لباس خود نگاه كنيد ، آيا كاملا پاكيزه است؟
4-به دستهاى خود نگاه كنيد ، آيا كاملا پاكيزه است؟ناخنها چطور؟
5-در شبانه روز ، دندانهاى خود را ، چند بار مسواك مىزنيد؟
6-نام پاكيزهترين دوست شما ، چيست؟
* هميشه ، پاكيزه باشيم *
همه ميدانيم كه:چيزهاى ناپاك و آلوده ، براى سلامتى ما زبان دارند و ما بايد از آنها دورى كنيم.
مثلا:ادرار و مدفوع انسان ، آلوده و كثيف است و دين اسلام اين دو را ، نجس و ناپاك مىداند.
اسلام به ما مىگويد:
* اگر بدن يا لباس ما با آنها آلوده شد ، بايد با آب بشوييم تا پاك شود.
بدن و لباس نمازگزار ، بايد كاملا پاك و پاكيزه باشد.
* خوردن غذاى نجس و آلوده ، حرام است و گناه دارد.
اسلام به ما مىگويد:
* وقتى به مستراح(توالت)مىرويد ، طورى بنشينيد كه ذرّههاى ادرار ، به بدن و لباس شما نپاشد ، زيرا ذرّههاى ادرار ، هر چند هم ريز باشند ، بدن و لباس را آلوده مىكنند.
محلّ خروج ادرار را ، بايد با آب بشوييم ، يعنى دو يا سه مرتبه آب بريزيم تا پاك شود.
محلّ خروج مدفوع را ، نيز ، با سه تكّه كاغذ پاك كنيم ، يا با آب بشوييم(با دست راست آب بريزيم و با دست چپ بشوييم)
بعد از بيرون آمدن از مستراح(توالت)دستمان را با آب و صابون ، بشوييم تا كاملا پاك و پاكيزه شود.
رو به قبله يا پشت به قبله ، ادرار كردن حرام است و گناه دارد.
هنگام ادرار كردن ، بايد نشسته باشيم.
پيامبر ما مىفرمايد:
ايستاده ، ادرار نكنيد.
و در كنار نهرها و چاهها و زير درختان ميوهدار ، ادرار نكنيد.
و در خيابانها و كوچهها هم ، ادرار نكنيد. * * *
دين اسلام دين پاكيزگى است و«پاكيزگى جزء دين است».
يك فرزند مسلمان مىكوشد تا بدن و لباس خود را پاك نگهدارد و هميشه پاكيزه باشد.
وضو
كسى كه مىخواهد نماز بخواند ، بايد قبل از نماز ، وضو بگيرد.
به اين ترتيب:
1-نيّت مىكنيم كه ، براى خوشنودى خدا ، وضو مىگيريم.
2-صورت را ، از جايى كه موى سر مىرويد تا چانه ، از بالا به پايين ، مىشوييم.
3-دست راست را ، از آرنج تا سر انگشتان ، از بالا به پايين ، مىشوييم.
4-دست چپ را ، از آرنج تا سر انگشتان ، از بالا به پايين ، مىشوييم.
5-دست راست را ، با ترى خودش ، به جلوى سر ، از بالا به پايين ، مىكشيم.
6-دست راست را ، با ترى خودش ، به پشت پاى راست ، از سر انگشت تا برآمدگى پا ، مىكشيم.
7-دست چپ را ، با ترى خودش ، به پشت پاى چپ ، از سر انگشت تا برآمدگى پا ، مىكشيم. پيش پدر يا مادر يا معلم خود وضو بگيريد و بپرسيد:آيا وضوى من درست است؟
نماز بخوانيم
نماز بخوانيم و با خداى خوب و مهربان ، در نماز صحبت كنيم.
نماز ستون دين است ، پيامبر ما فرمود:
هر كس نماز را كوچك بشمارد و درباره آن كوتاهى كند ، از پيروان من نيست.
اسلام ، به پدران و مادران ، دستور مىدهد ، كه نماز را به فرزندان خود ياد دهند و از هفت سالگى آنها را به خواندن نماز ، عادت دهند و پيوسته ، خواندن نماز را به فرزندان خويش ، يادآورى كنند و از آنها بخواهند كه ، نماز بخوانند.
بر پسران و دخترانى كه به سنّ تكليف ، رسيدهاند ، واجب است كه خودشان حتما نماز بخوانند و اگر نمازشان را ترك كنند ، نافرمانى خدا را كرده ، گناهكار مىباشند. پرسشها:
1-در نماز با چه كسى صحبت مىكنيم؟
2-پيامبر ما درباره كسانيكه نماز را كوچك مىشمارند ، چه فرمودهاند؟
3-وظيفه پدر و مادر در مورد كودكان هفت ساله ، چيست؟
4-چه كسى نماز را به شما ياد مىدهد؟
5-«نماز ستون دين است»يعنى چه؟
نماز بهترين توشه براى جهان ديگر است
نماز ، از بهترين عبادتهاست.نماز ما را به خدا نزديك مىكند و براى جهان آخرت ، بهترين توشه است.
اگر درست نماز بخوانيم ، در جهان آخرت ، خوشبخت و سعادتمند خواهيم شد.
حضرت محمّد-صلّى اللّه عليه و آله-مىفرمود:
دوست دارم در دنيا ، نماز بخوانم ، دلخوشى و چشم روشنى من ، به نماز است و نيز مىفرمود:
نماز چون چشمه پاك و پرآبى است كه نمازگزار ، در هر شبانه روز ، پنج بار ، خود را در آن شستشو مىدهد.
در نماز ، با خداى خوب و مهربان ، سخن مىگوييم و دل ما به سوى او ، توجّه مىكند.كسى كه نماز نخواند ، خدا و پيغمبر ، او را ، دوست ندارند.
پيغمبر مىفرمود:من از كسى كه نماز واجبش را نخواند بيزارم.
خدا نمازگزاران را دوست دارد و به آنان پاداش بسيار نيك ، مىدهد ، مخصوصا كودكانى را كه از كودكى نماز بخوانند ، بسيار دوست مىدارد.
هر مسلمانى در شبانه روز ، پنج«نماز»مىخواند:
نماز صبح دو ركعت
نماز ظهر چهار ركعت
نماز عصر چهار ركعت
نماز مغرب سه ركعت
نماز عشاء چهار ركعت * * * فكر كنيد و پاسخ دهيد:
1-حضرت محمّد-صلّى اللّه عليه و آله-درباره نماز چه فرمودهاند؟
2-چه كنيم تا در جهان آخرت ، سعادتمند شويم؟
3-هر مسلمان در شبانه روز ، چند نماز مىخواند ، هر يك چند ركعت است؟
4-درباره كسى كه نمازش را نمىخواند ، پيغمبر چه فرمودهاند؟
5-خدا ، چگونه كودكانى را بسيار دوست دارد؟
6-آيا شما هم از كسانى هستيد كه ، خدا آنها را بسيار دوست دارد؟
* چگونه نماز بخوانيم؟ *
به ترتيب زير نماز مىخوانيم:
1-رو به قبله مىايستيم و«نيّت مىكنيم» يعنى ، قصد مىكنيم كه:چه نمازى مىخوانيم.مثلا قصد مىكنيم كه:
چهار ركعت ، نماز ظهر براى«تقرّب به خدا»مىخوانيم.
2-بعد از نيّت؛مىگوييم:«اللّه اكبر»و دستها را تا نزديك گوش بالا مىبريم.
3-بعد از تكبير(اللّه اكبر گفتن)سوره حمد را مىخوانيم
به اين ترتيب:
بِسمِ اللّهِ الرَّحمنِ الرَّحيمِ * اَلحَمدُ لِلّهِ رَبِّ العالَمينَ * اَلرَّحمنِ الرَّحيمِ * مالِكِ يَومِ الدّينِ * ايّاكَ نَعبُدُ وَ ايّاكَ نَستَعينُ * اِهدِنَا الصِّراطَ المُستَقيمَ * صِراطَ الَّذينَ اَنعَمتَ عَلَيهِم * غَيرِ المَغضُوبِ عَلَيهِم وَ لاَالضّالّينَ *
بعد از خواندن سوره حمد ، يك سوره از قرآن مىخوانيم.مثلا سوره توحيد ،
به اين ترتيب:
بِسمِ اللّهِ الرَّحمنِ الرَّحيمِ * قُل هُوَ اللّهُ اَحَدٌ * اللّهُ الصَّمَدُ * لَم يَلِد وَ لَم يُولَد * وَ لَم يَكُن لَهُ كُفُواً اَحَدٌ *
4-بعد به«ركوع»مىرويم ، يعنى بقدرى خم مىشويم كه دستها به زانو برسد ، آنگاه مىگوييم:
سُبحانَ رَبّىَ العَظيمِ وَ بِحَمدِه
بعد ، سر از ركوع بر مىداريم ، مىايستيم و مىگوييم:
سَمِعَ اللّهُ لِمَن حَمِدَهُ
5-بعد از آن به«سجده»مىرويم ، يعنى:پيشانى را ، بر خاك يا سنگ يا چوب مىنهيم و دو كف دستها و سر زانوها و دو سر انگشت بزرگ پاها را روى زمين ، مىگذاريم و
مىگوييم:
سُبحانَ رَبّىَ الاَعلى وَ بِحَمدِه
بعد ، سر از سجده بر مىداريم و مىنشينيم و دوباره به سجده مىرويم و سجده دوم را مانند سجده اوّل تمام مىكنيم ، آنگاه سر از سجده دوم بر مىداريم و مىنشينيم.
سپس براى ركعت دوّم بر مىخيزيم و هنگام برخاستن مىگوييم:
بِحَولِ اللّهِ وَ قُوَّتِه اَقُومُ وَ اَقعُدُ
و مانند ركعت اوّل ، حمد و سوره را مىخوانيم.
6-در ركعت دوّم ، پس از خواندن حمد و سوره«قنوت»مىخوانيم.يعنى:دستها را تا مقابل صورت بالا مىبريم و دعا مىخوانيم ، مثلا مىگوييم:
رَبَّنا آتِنا فِى الدُّنيا حَسَنَةً وَ فِى الاخِرَةِ حَسَنَةً وَ قِنا عَذابَ النّارِ *
سپس به ركوع و سجده مىرويم و مانند ركعت اوّل ، آنها را انجام مىدهيم.
7-بعد از دو سجده ركعت دوّم مىنشينيم و«تشهّد»
مىخوانيم ، يعنى مىگوييم: اَلحَمدُ لِلّهِ.اَشهَدُ اَن لا اِلهَ اِلاَّ اللّهُ وَحدَهُ لا شَريكَ لَهُ.وَ اَشهَدُ اَنَّ مُحَمَّداً عَبدُهُ وَ رَسُولُهُ.اَللّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ *
8-بعد از تشهّد بر مىخيزيم و ركعت سوّم نماز را مىخوانيم ، در ركعت سوّم ، به جاى حمد و سوره ، سه مرتبه مىگوييم:
سُبحانَ اللّهِ وَ الحَمدُ لِلّهِ وَ لا اِلهَ اِلاَّ اللّهُ وَ اللّهُ اَكبَرُ *
آنگاه مانند ركعت دوّم به ركوع و سجده مىرويم.
سپس ، براى ركعت چهارم بر مىخيزيم و ركعت چهارم را مانند ركعت سوّم ، تمام مىكنيم.
9-در ركعت چهارم ، بعد از«دو سجده» مىنشينيم و تشهّد مىخوانيم ، سپس سلام مىدهيم ، يعنى مىگوييم:
اَلسَّلامُ عَلَيكَ اَيُّهَا النَّبىُّ وَ رَحمَةُ اللّهِ وَ بَرَكاتُهُ اَلسَّلامُ عَلَينا وَ عَلى عِبادِ اللّهِ الصّالِحينَ اَلسَّلامُ عَلَيكُم وَ رَحمَةُ اللّهِ وَ بَرَكاتُهُ حالا نماز ظهر ما ، تمام شده است.
وقت نمازها:
وقت نماز صبح ، از اوّل سپيده صبح است تا طلوع خورشيد.
وقت نماز ظهر و عصر ، از اوّل ظهر است تا غروب آفتاب.
وقت نماز مغرب و عشاء ، از اوّل شب است تا نيمه شب(تقريبا ساعت يازده و ربع) يادآوريها:
1-نماز عصر و عشاء را مانند نماز ظهر مىخوانيم ، ولى قصد مىكنيم كه:نماز عصر مىخوانيم.............
يا نماز عشاء مىخوانيم.............
2-نماز مغرب ، سه ركعت است ، در ركعت سوّم تشهّد و سلام مىگوييم.
3-نماز صبح ، دو ركعت است ، در ركعت دوّم ، بعد از تشهّد ، سلام مىگوييم.
نماز پرشكوه جمعه
نماز عالىترين شكوفه ايمان و برترين اوج روح انسان است كسى كه نماز نخواند از ايمان و مقام بلند انسانيّت بىبهره است.
در نماز به سوى قبله-خانه توحيد و ايمان-مىايستيم و با آفريدگار مهربان مناجات مىكنيم.پيامبر اكرم سفارش و تأكيد نموده كه براى اقامه نماز به مسجد برويم و نمازمان را همراه با ديگر نمازگزاران به جماعت برگزار كنيم كه ثواب و ارزش و پاداش الهى نماز جماعت در مقايسه با نماز فرادى همچون دريا و قطره است.نماز كامل و مورد قبول نمازى است كه در مسجد و با جماعت و توجّه برگزار شود.
در ميان نمازهاى جماعت نماز جمعه از موقعيّت ويژهاى برخوردار است ، كه حتما بايد به جماعت و با مراسم شكوهمند و مخصوصى اقامه گردد.
آيا مراسم نماز جمعه را مىدانيد؟آيا مىدانيد چرا امام جمعه سلاح به دست مىگيرد؟آيا مىدانيد امام جمعه در خطبههاى پيش از نماز ، درباره چه مطالبى بايد صحبت كند؟
امام جمعه سلاح به دست مىگيرد تا به دشمنان داخلى و خارجى اسلام اعلام كند كه مسلمانها هميشه آماده دفاع از سرزمين اسلامند.سلاح به دست مىگيرد كه هر هفته به مسلمانان يادآورى كند كه براى برپاى داشتن نماز بايد جهاد و مبارزه كرد ، سلاح در دست مىگيرد و سخن مىگويد تا اعلام كند كه نماز و جهاد از هم جدايىناپذيرند و مسلمانان بايد هميشه سلاح در دست ، مراقب كوچكترين حركت دشمن باشند.
امام جمعه كه از سوى رهبر و ولىّ جامعه اسلامى معين مىشود پيش از نماز جمعه سلاح در دست مىگيرد و روبهروى مردم مىايستد و دو خطبه مىخواند و درباره نيازهاى اجتماعى و سياسى مردم سخن مىگويد ، اوضاع عمومى كشور اسلام را توضيح مىدهد ، مشكلات اجتماعى و راهحلهاى مفيد را نشان مىدهد ، مردم را به تقوى و خدادوستى و فداكارى بيشتر دعوت مىكند ، پند و اندرز مىدهد و نمازگزاران را به پرهيزگارى و راستى و درستى و همكارى فرا مىخواند.
مردم در صفوف منظّم نماز ، نظم و برادرى و يگانگى را تمرين مىكنند و وحدت و صّف كشيدن يكپارچه خود را در مقابل دشمن نشان مىدهند.
هنگامى كه خطبههاى نماز شروع مىشود و امام جمعه به صحبت مىپردازد ، بر همه نمازگزاران لازم است كه ساكت و آرام بنشينند و در حالتى همانند نماز به خطبههاى امام با دقّت گوش دهند.رهبر كبير انقلاب اسلامى ما تأكيد فرموده است كه: «نماز جمعه بايد هر چه باشكوهتر برگزار شود.»
بنا بر اين چه خوب است كه برنامه روزهاى جمعه خود را طورى تنظيم كنيم كه بتوانيم در صفوف پيوسته جهاد و نماز جمعه حاضر باشيم و با حضور مداوم خويش جان خود را ، با ياد خدا نورانى كنيم و با خداى خود پيمان وفا و فداكارى و شهادت بربنديم و هر هفته اين پيمان آزادگى و ايمان را تجديد و تحكيم كنيم.
پرسشها:
1-صفهاى منظّم نماز جمعه نشان چيست؟
2-چرا امام جمعه هنگام بيان خطبه سلاح به دست مىگيرد؟
3-امام جمعه از سوى چه كسى تعيين مىشود؟
4-امام جمعه در خطبههاى نماز جمعه چه مطالبى را يادآورى مىنمايد؟
5-وظيفه نمازگزاران هنگام خطبههاى نماز چيست؟
6-رهبر كبير انقلاب اسلامى ما در مورد نماز جمعه چه فرموده است؟
7-بهتر است برنامه روزهاى جمعه خود را چگونه تنظيم كنيم؟
روزه
روزه يكى از بزرگترين عبادتهاى اسلام است.
خدا روزهداران را دوست دارد و به آنان پاداش نيك مىدهد.
روزه به سلامتى و تندرستى انسان كمك مىكند.
بر هر كس كه به سنّ تكليف برسد ، روزه گرفتن در ماه رمضان واجب است.
و اگر بتواند روزه بگيرد و روزهاش را بخورد ، گناه كرده است.
شخص روزهدار بايد از سحر تا مغرب ، چيزى نخورد. جملههاى زير را كامل كنيم:
1-روزه يكى از بزرگترين.............
2-خداوند روزهداران را.............و به آنان.............
3-روزه به.............كمك مىكند
4-و اگر بتواند روزه بگيرد و.............گناه كرده است.
5-روزهدار بايد از.............چيزى نخورد.
پاسدار تازه داماد
«او»جوان رشيد و شجاعى بود ، در جنگها شركت مىكرد و با عشق و ايمان ، از اسلام و قرآن پاسدارى مىكرد و شهادت در راه خدا را بزرگترين افتخار مىدانست و دوست داشت كه در ميدان نبرد شهيد شود.
حنظله مىخواست عروسى كند ، يكى از دختران مدينه نامزد او بود ، مقدمات عروسى فراهم شد و همه اقوام و خويشان به مجلس جشن دعوت شدند.
در همان روزها به پيغمبر گرامى اسلام خبر رسيد كه سپاه دشمن به سوى مدينه حركت كرده است و مىخواهد به شهر حمله كند.پيامبر ، اين خبر را با مسلمانان پرشور و مؤمن ، در ميان گذاشت و اعلان جهاد كرد.سپاهيان اسلام آماده مبارزه و نبرد شدند.پاسداران جوان ، با شور و اشتياق دست پدر و مادر را بوسيدند و خداحافظى كردند.مادران بر اندام رشيد فرزندان خود لباس رزم پوشاندند و براى آنها دعا كردند؛كودكان خردسال تكبيرگويان پدران و برادران خود را بدرقه نمودند ، پاسداران جانباز اسلام با فرياد«اللّه اكبر»شهر را ترك كردند و به سوى«ميدان احد»رهسپار شدند.مدينه زنده و پرخروش ، ارتش اسلام را تا بيرون شهر همراهى كرد.
حنظله خدمت«رسول خدا»رسيد و با ناراحتى و شرمندگى گفت:يا رسول الله!دوست دارم من هم به ميدان احد بيايم و به جهاد پردازم امّا پدر و مادرم اصرار دارند كه امشب در مدينه بمانم آيا اجازه مىدهيد امشب در شهر بمانم و در مجلس عروسى خود شركت كنم و فردا خود را به پاسداران برسانم؟
رسول خدا اجازه فرمود و حنظله در مدينه ماند.شهر مدينه خلوت شده بود.مجلس عروسى حنظله تشكيل شد و تعداد كمى در مجلس جشن شركت كردند.حنظله همه شب را ناراحت بود ، تمام فكرش در ميدان جنگ بود و گاهى با خود مىگفت:اى حنظله!تو در مجلس عروسى نشستهاى امّا برادران و دوستان پاسدارت در ميدان جنگ سنگربندى مىكنند؟آنان در راه شهادت مىكوشند و به بهشت و ديدار پروردگار مىرسند و تو در بستر آرميدهاى؟
شايد حنظله در آن شب هيچ نخوابيد و پيوسته در فكر بود.
همسر حنظله اندكى خوابيد ، در خواب ديد كه گويا آسمان شكافته شد و حنظله به آسمان رفت و سپس آسمان به هم پيوست.از خواب بيدار شد ، حنظله پيش از سحرگاه از بستر برخاست ، و لباس رزم پوشيد و عازم«ميدان احد»شد ، تازه عروس از پشت قطرههاى اشك به شوهرش نگاه مىكرد ، از او مىخواست كه با اين عجله و سرعت به ميدان جنگ نرود و او را تنها نگذارد.
حنظله در حالى كه اشكهاى خود را پاك مىكرد ، گفت:اى همسر مهربان!من نيز تو را دوست دارم و مىخواستم با تو زندگى خوبى داشته باشم. ولى مىدانى كه پيامبر ، ديروز اعلان جهاد داده است و اطاعت امر پيامبر واجب است و دفاع از كشور اسلام وظيفه فرد فرد مسلمانهاست.پاسداران اسلام هم اكنون در ميدان جهاد ، در انتظار صبح ، به سوى قبله نشستهاند تا نماز بگزارند و بر دشمن بتازند ، من نيز بايد به يارى آنان بشتابم ، اى همسر مهربان!اميدوارم مسلمانان با فتح و پيروزى بازگردند و آزاد و سربلند زندگى كنند.اگر من كشته شدم كه به آرزوى خود رسيدهام و تو را به خدا مىسپارم كه خدا بهترين يار و ياور است.
تازه عروس و تازه داماد با هم خداحافظى كردند و قطرههاى اشك پاكشان در هم آميخت و از هم جدا شدند.حنظله وسايل و تجهيزات رزمى خود را برداشت و به سوى ميدان احد حركت كرد تنها و شتابان از كنار نخلها و صخرهها گذشت و در گرماگرم جنگ به برادرانش پيوست ، با راهنمايى فرمانده ، مسئوليّتى را پذيرفت و به سپاه دشمن حمله كرد ، با اين كه خسته بود ، سخت و خشمگين ، بر دشمن حمله مىكرد و شمشيرش را چون برق فرود مىآورد و چون رعد مىخروشيد و سپاه دشمن را مىشكافت و پيش مىرفت.گروه بسيارى از سپاه دشمن را كشت و سرانجام خسته شد و از پاى درآمد ، زخم خورد و شهيد گشت.
پيامبر فرمود:فرشتگان را مىبينم كه جان پاك حنظله را به آسمان مىبرند و غسل مىدهند.و اين خبر در مدينه به همسرش رسيد............. *
ما در اين زمان نيز پاسداران شجاع و جان بر كفى را مىشناسيم كه همينگونه از انقلاب اسلامى ايران و قرآن پاسدارى مىكنند و جان خويش را در راه رضاى خدا فدا مىكنند.بر همه اين آزادگان دلير درود فراوان باد. *
فكر كنيد و پاسخ دهيد
1-اعلان جهاد پيامبر براى چه جنگى بود؟
2-پاسداران اسلام پس از اعلان پيامبر چگونه آماده شدند؟
3-چرا حنظله با ناراحتى خدمت رسول خدا رسيد؟چه گفت؟
4-حنظله در شب عروسى با خود چه مىگفت؟از خود چه مىپرسيد؟
5-عروس در خواب چه ديد؟
6-حنظله با همسر خود هنگام حركت چه گفت؟
7-همسرش از او چه درخواست كرد؟
8-پيامبر درباره حنظله چه فرمود؟