مقدمه
زیارت در فرهنگ تشیع جایگاهی رفیع و والا دارد. زائر در زیارت از یکسو به خدا نزدیک میشود... مُتَقَرِّباً إِلَى الله... و از سویی با پیشوایان و الگوهای الهی آشنا میگردد: عَارِفاً بِحَقِّهِ... مُعْتَقِداً لِفَرْضِ طاعَتِهِ. و از سوی دیگر با الهامگیری از اخلاق و رفتار و منش آنان خود را برای یک تغییر و تحول اساسی آماده میسازد تا هنگام بازگشت بهگونهای دیگر زندگی کند و اسلام را در تمام مراحل حیات و زندگی خود پیاده و مجسّم سازد.
امروزه متأسفانه به دلیل برخی برداشتهای غلط، زیارت مفهوم حقیقی و واقعی خود را تا حدودی از دست داده است، تعدادی از زائران فقط با نگاه حاجتخواهی و حاجتگیری به مشاهد مشرفه میروند با این تصور که گرفتاریهای زندگی خود را از طریق امام و پیشوای معصوم حل کنند؛ هر چند واسطه قراردادن معصومین نزد خداوند امری پسندیده است لیکن متون ارزشمند زیارتنامهها به ما میآموزد که فلسفه اصلی زیارت چیز دیگری است.
ما در زمان حیات پیشوایانمان حضور نداشتهایم، هماکنون نیز امام زمان ما[ در پرده غیبت به سر میبرند، در چنین شرایطی خلأ ارتباط با پیشوایان را از طریق زیارت میتوان پر کرد.
زائر با آداب خاصی به زیارت میآید، در کنار قبور پیشوایان قرار میگیرد و باورهای خود را بازگو میکند. السَّلامُ عَلَیْکُمْ یَا أَهْلَ بَیْتِ النبُوَّةِ وَ مَوْضِعَ الرِّسَالَةِ وَمَهْبِطَ الْوَحْیِ... سَاسَةَ الْعِبَادِ... و سپس با پیشوایان خود بیعت میکند: مُحَقِّقﹲ لِما حَقَّقْتُمُ، مُبْطِلﹲ لِما أَبْطَلْتُم، مُطِیعﹲ لَکُم، سِلمﹲ لِمَنْ سَالَمَکُم، وَحَرْبﹲ لِمَنْ حَارَبَکُم.
اهمیت زیارت آنگاه بیشتر روشن میشود که زائر پس از زیارت با توبه به درگاه پروردگار از گذشته غلط خود فاصله میگیرد و با رویکردی جدید به زندگی و به دور از آلودگی به وطن بازمیگردد تا شرایط جدیدی را بر زندگی خود و شعاع پیرامونی آن حاکم سازد.
محقق بزرگ، اندیشمند فرزانه و مجاهد نستوه حضرت آیت الله ابراهیم امینی(دامت توفیقاته) زیارت را از این نگاه مورد بررسی قرار دادهاند که میتوان آن را نگاهی حقیقی و واقعی به زیارت دانست.
امید آنکه برای خوانندگان سودمند و مؤثر واقع گردد.
سیدعلی قاضیعسکر
نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت
و سرپرست حجاج ایرانی