فاصله بین عقد و عروسی
بعد از اجرای صیغه عقد، دختر و پسر، زن و شوهر می‌شوند، شرعاً و قانوناً همه آثار ازدواج بر آنها مترتب می‌شود. از آن زمان همه‌مخارج زن، از قبیل خوراک و پوشاک و مسکن و دارو و دکتر همه بر عهده داماد می‌باشد.
ولی مرسوم چنین است که زن قبل از عروسی مطالبه نفقه نمی‌کند و شوهر هم نمی‌پردازد ولی اگر مطالبه کرد باید پرداخت شود.
مرد نیز در این زمان حق هرگونه تمتع مشروع را از همسرش دارد ولی مرسوم چنین است که تمتع مخصوص زناشویی را تا شب عروسی به تأخیر می‌اندازند، بهتر هم همین است.
غالباً بین عقد و عروسی مدتی فاصله می‌شود. اقوام و ملل در این فاصله عادات و رسوم مختلفی دارند: در بعضی طوایف در این فاصله زن و شوهر را از ارتباط و ملاقات هم، حتی شدیدتر از سابق محروم می‌باشند و تا شب عروسی یک دیگر را نخواهند دید. اما در بین اغلب مردم مرسوم است که دختر و پسر، در فاصله بین عقد و عروسی، کم یا بیش ارتباطی برقرار
می‌سازند. هر هفته یا پانزده شب یک مرتبه، یا کمتر یا بیشتر، داماد به منزل عروس می‌رود و شبی را در آن‌جا توقف می‌نماید. گاهی هم خانواده داماد عروس را به منزل دعوت می‌کنند و یک یا چند روز از او پذیرایی می‌کنند.
به هر حال این رسم بر رسم اول مزیت دارد، زیرا بهتر است زن و شوهر قبل از عروسی بهتر و بیشتر یک دیگر را بشناسند و با اخلاق و روحیات همدیگر آشنا شوند و برای تأسیس کانون خانوادگی آماده‌تر گردند. این درست نیست که یک دختر و پسر بی‌تجربه و ناآگاه، و بدون اندک آشنایی قبلی، شب عروسی یک دیگر را ملاقات کنند و در چنین وضع مبهم و تاریکی زندگی را آغاز نمایند. من صلاح می‌دانم همه خانواده‌ها به پسران و دختران اجازه دهند در فاصله بین عقد و عروسی ارتباط و ملاقات داشته باشند، هم از تمتعات مشروع برخوردار گردند، هم با افکار و روحیات و اخلاق هم آشنا شوند و خود را برای آغاز زندگی زناشویی آماده سازند. با مسافرت‌های کوتاه آنان نیز موافقت کنید، زیرا برای انس و شناخت بیشتر مفید است. به هرحال فاصله بین عقد و عروسی دوران بسیار مهم و شیرین و سرنوشت سازی است، خاطرات آن زمان غالباً فراموش نمی‌شود. به همین جهت لازم می‌دانم رعایت امور زیر را توصیه نمایم:
1- رسم است وقتی داماد به خانه عروس می‌رود تحفه و هدیه‌ای، از قبیل لباس، شیرینی، دسته گل، کتاب، میوه یا غیر اینها برای همسرش می‌برد. البته این رسم بسیار خوبی است، خانم‌ها روی این موضوع حساسیت دارند و آن را از نشانه‌های محبت می‌شمارند و موجب ازدیاد محبت و دل گرمی می‌شود. اما به هر حال مرد باید رعایت امکانات خویش را بنماید و از حد
معمول و متعارف فراتر نرود، خانم‌ها هم نباید بیش از این مقدار توقع داشته باشند.
2- عروس و داماد، در این ارتباطات سعی دارند یک دیگر را بشناسند و با اخلاق و رفتار و افکار و روحیات و توقعات همدیگر آشنا گردند. اما کسب این اطلاعات غالباً بدین منظور است که آیا در این ازدواج موفق بوده‌اند و همسر ایده‌آل را پیدا کرده‌اند یا نه؟ اگر همسرشان طبق دل‌خواه بود، خشنود و شادمان می‌گردند و اگر نبود دل‌سرد و مأیوس می‌شوند و بهانه‌جویی و ایراد را آغاز می‌کنند، و احیاناً دم از طلاق و جدایی می‌زنند.
در صورتی که هدف از این شناخت باید تطبیق و تفاهم باشد نه مقدار موفقیت. عروس و داماد باید قبلًا بدین نکته توجه داشته باشند که ازدواج واقع شده و تعهد شرعی و اخلاقی و وجدانی دارند که در استحکام و ابقا آن تلاش و جدیت نمایند. باید توجه داشته باشند که ساختار جسمانی و اخلاقی و روحانی افراد یکسان نیست و جز پیامبران و معصومین، انسان بی‌نقص و عیب وجود ندارد، هرکس عیب و نقص ویژه‌ای دارد، ولی قابل زندگی و تفاهم است، اکثر نواقص را می‌توان نادیده گرفت و شرایط زندگی را بر آن تطبیق داد. بنابراین، پسر و دختری که تازه ازدواج نموده‌اند باید درصدد شناخت اخلاق و رفتار و افکار و ساختار جسمانی و نفسانی یک دیگر باشند تا خود را برای سازش و تفاهم با شریک زندگی جدید آماده سازند، زیرا افراد ساختار جسمانی و اخلاقی متفاوتی دارند: نیرومند، ضعیف، زود رنج، بی‌باک، تندخو، پرخاشگر، صبور و نرم خو، افسرده و گوشه‌گیر، شادمان و اجتماعی، بدبین و بهانه‌جو، خوش‌بین و با گذشت، تجمّلی و ساده‌زیست،
آداب‌دان و بی‌تفاوت، خوش‌اخلاق و بداخلاق، دوست‌دار مال و ثروت، علاقه‌مند به معنویات، جاه طلب، مقید و منضبط و ده‌ها و صدها از این قبیل اختلافات جسمانی و نفسانی.
به هر حال همه انسان‌ها از جهت جسمانی و اخلاقی یک سان نیستند، ولی اکثرشان قابل تعدیل و تفاهم می‌باشند. بنابراین، هدف از شناخت همسر بایدتعدیل و تطبیق و تفاهم و ایجاد زمینه سازش باشد. مرد باید همسرش را بشناسد تا بفهمد چگونه با او رفتار کند تا از وجودش در زندگی مشترک خانوادگی بهره‌مند گردد. هم‌چنین زن باید شوهرش را بشناسد و بیاموزد که چگونه با او رفتار کند تا کانون خانواده را گرم و باصفا سازد.
3- یکی از موضوعات مهمی که دختر و پسر در فاصله بین عقد و عروسی درصدد کشف آن هستند درجه محبت و علاقه همسر می‌باشد. هریک از زن و شوهر می‌خواهد بفهمد که همسرش تا چه مقدار به وی علاقه دارد، و این موضوع در آینده زندگی آنها بسیار تأثیر دارد. بنابراین، بر زن و شوهر لازم است مراتب عشق و علاقه خود را نسبت به همسر ابراز دارند و از گفتن هر کلمه یا انجام هر عمل دل‌سرد کننده‌ای که می‌توان کم محبتی را از آن استنباط نمود جداً خودداری نمایند. مرد باید از همه زنان و زن از همه مردان چشم بپوشد و تنها همسرش را ببیند. از مردان و زنان دیگر تعریف کردن و از وجود خواستگاران سابق سخن گفتن و عیب‌جویی و انتقاد، از اسباب دل‌سردی به شمار می‌رود، باید جداً از آن اجتناب نمود.
4- زن و شوهر باید در معاشرت‌ها وقار و متانت خویش را نگه‌دارند، و از شوخی‌ها و حرکات سبک و زشت اجتناب نمایند. ادب و احترام را رعایت کنند و کاری نکنند رویشان به هم باز و حریم ادب شکسته شود.
5- زن‌داری و شوهرداری از همین زمان شروع می‌شود. همسرداری فن بسیار ظریف و دقیقی است که نیاز به اطلاعات دارد. ضرورت رعایت آنها از همین زمان شروع می‌شود و تأخیر آن به زمان بعد از عروسی هیچ‌گاه صلاح نیست، زیرا بسیاری از اختلافات خانوادگی از حوادث دوران بین عقد و عروسی مایه می‌گیرد و حل آنها بسیار دشوار خواهد بود. علاج واقعه قبل از وقوع باید کرد.
بنابراین به همه دختران و پسرانی که به سعادت آینده خویش می‌نگرند جداً توصیه می‌کنم که بعد از اجرای صیغه عقد بلافاصله، کتاب یا کتاب‌هایی که در فن همسرداری نگاشته شده تهیه کنند و بخوانند و به وظایف خویش آشنا شوند و مورد عمل قرار دهند.[3]
[3]. مىتوانید از کتابهاى زیر استفاده کنید:
همسردارى، از نگارنده، نظام حیات خانواده، دکتر على قائمى، خانواده در اسلام، حسین مظاهرى، بهشت خانواده، سید جواد مصطفوى. اخلاق خانواده، سید على اکبر حسینى
* امینى، ابراهیم، جوان و همسر گزینى، 1جلد، بوستان کتاب (انتشارات دفتر تبلیغات اسلامى حوزه علمیه قم) - قم، چاپ: پنجم، 1390