سن ازدواج[1]
اسلام، سنِّ ازدواج را زمان بلوغ می‌داند. وقتی پسر و دختر به سن بلوغ رسیدند شرعاً می‌توانند ازدواج کنند. بلوغ یکی از مراحل زندگی انسان است. پسر و دختر بعد از دوران کودکی به مرحله بلوغ می‌رسند. در زمان بلوغ، تحولی جسمانی و روانی در نوجوان و جوان، به وجود می‌آید، غریزه جنسی در او بیدار می‌شود و برای ازدواج آماده می‌گردد. درباره زمان بلوغ و نشانه‌های آن در کتاب‌های فقهی و رساله‌های عملیّه و هم‌چنین در منابع زیست‌شناسی، روان‌شناسی و علوم تربیتی، مطالب و تحقیقات مفصّلی آمده است که علاقه‌مندان می‌توانند به آن‌جا رجوع کنند.
اما بحث ما راجع به مناسب‌ترین سنِّ ازدواج است.
مسئله‌ای که باید در این‌جا به آن اشاره کنم این است که گرچه وقتی پسر و دختر به مرحله بلوغ رسیدند و غریزه جنسی در آن‌ها بیدار شد می‌توانند ازدواج کنند، اما با توجه به این‌که از آغاز بلوغ تا چند سال غریزه جنسی در اکثر افراد کاملًا بیدار و شفاف نشده و نیاز شدید به ارضا ندارد، می‌توان ازدواج را تا آن زمان به تأخیر انداخت، لذا من مناسب‌ترین زمان ازدواج را برای دختر 14 تا 15 سالگی و برای پسر 17 تا 18 سالگی می‌دانم. در این سنین است که غریزه جنسی، کاملًا بیدار و تحریک شده و جوان را تحت فشار شدید قرار می‌دهد و فکر و ذکر او را به سوی جنس مخالف، مشغول می‌سازد و خواستار ارضا می‌باشد.
ارضای غریزه جنسی در این سنین، برای جوان یک نیاز طبیعی و ضروری، محسوب می‌شود. او همان‌طور که به آب و غذا نیاز دارد به همان مقدار- بلکه شدیدتر- به ارضای غریزه جنسی، محتاج است و هیچ سرگرمیِ دیگری از قبیلِ ورزش و تفریح، کتاب‌خوانی، شرکت در مسابقات، مسافرت و غیره، نمی‌تواند جایگزین آن شود.
جوانان در برابر این غریزه می‌توانند یکی از این کارها را انجام دهند:
1. عفت خود را با تحمل این غریزه، حفظ کنند و به هر طریق ممکن آن را سرکوب سازند. اولیا و مربیان هم غالباً چنین انتظاری را از جوانان دارند، ولی این کار، بسیار دشوار است و عوارض ناگواری بر اعصاب و روان جوانان دارد.
2. ارضای این غریزه از راه‌های غیرمشروع و افتادن به گناه و انحرافات جنسی. این گزینه هم خطرناک و فاجعه‌آفرین است و آثار سوئی بر جسم و روان جوانان، می‌گذارد؛ به طوری که علاوه بر مفاسد و مشکلات اجتماعی، امکان دارد به گناهان بزرگی که در شرع از ارتکاب آن‌ها نهی شده دچار گردند. به علاوه، جوانان در بهترین سنینِ جوانی از لذت‌های مشروع جنسی محروم خواهند شد.
3. راه‌حلّ نجات‌بخش و سرورانگیز، ازدواج به موقع جوانان است که شارع مقدس اسلام بر آن، تأکید فراوان دارد. در این‌جا برای نمونه، به ذکر چند حدیث بسنده می‌کنیم:
پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله فرمود:
هر کسی در آغاز جوانی ازدواج کند، شیطانی که مأمور اوست، بانگ می‌زند: واویلا، دو ثلث دینش را از دستبردِ من حفظ کرد و ثلث دیگر را با رعایت تقوا می‌تواند حفظ کند.[2]
حضرت امام رضا علیه السلام در حدیثی فرمود:
جبرئیل بر پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله نازل شد و گفت: پروردگارت سلام می‌رساند و می‌گوید: دختران باکره همانند میوه درختان هستند، وقتی میوه رسید جز چیدن آن چاره‌ای نیست، اگر به موقع چیده نشد به وسیله آفتاب و باد فاسد می‌گردد. دختران نیز وقتی به سن ازدواج رسیدند باید ازدواج کنند وگرنه ممکن است به فساد کشیده شوند.
رسول خدا صلی الله علیه و آله، مردم را به مسجد دعوت کرد و بر فراز منبر، دستور خدا را به آنان ابلاغ نمود.[3]
* امینى، ابراهیم، ازدواج، موانع و راه حلها، 1جلد، بوستان کتاب (انتشارات دفتر تبلیغات اسلامى حوزه علمیه قم) - قم، چاپ: دوم، 1390
[1] تاریخ ایراد خطبه: 1/ 3/ 77
[2]. مستدرک الوسائل، ج 14، ص 150:« ما مِن شابّ تَزوَّج فى حداثةِ سنةِ الّا عجّ شیطانُهُ یقول یا ویلاهُ عَصَمَ هذا منّى ثُلُثى دینِهِ فلیتّقِ اللَّهُ فى الثلثِ الباقى»
[3]. بحارالانوار، ج 16، ص 223:« نزل جبرئیلُ على النبى صلى الله علیه و آله فقال: یا محمدُ إنّ ربک یُقْرِئک السلام و یقول: إنّ الابکارَ مِن النساءِ بمنزلةِ الثمرِ على الشجرِ فَإذا أینعَ الثمرُ فلا دواءَ لَه إلّااجتناءُهُ وَ إلّاأفسَدتْهُ الشمسُ وَ غَیَّرْته الریحُ وَ إنّ الابکار إذا أدرکن ما تُدرک النساءُ فَلا دواءَ لَهُنَّ إلّاالبُعُولُ وَ إلّالَمْ یُؤمنْ علیهنَّ الفتنهُ فَصعدَ رسولُ اللَّهِ صلى الله علیه و آله المنبَر فَجَمَع الناسَ ثم أعْلَمهمْ ما أمرَ اللَّهُ عزوجلَّ به»