نماز جمعه حضرت آیت الله ابراهیم امينی. قم - 87/06/15

خطبه اول

بسم‌ الله‌ الرحمن‌ الرحيم‌

«يا ايها الذين آمنو کتب عليکم الصيام کما کتب علی الذين من قبلکم لعلکم تتقون»

خدای متعال در این آیه ای که قرائت شد تقوا و تحصیل تقوا را به عنوان هدف و فلسفه روزه معرفی کرده است می فرماید مومنون روزه را بر شما واجب کردیم تا به وسیله روزه گرفتن با تقوا شوید تقوا در قرآن و احادیث مخصوصا در نهج البلاغه جایگاه بسیار بالایی دارد در قرآن صدها آیه و حدیث داریم که مردم را به تقوا دعوت می کند ،خوبیهای تقوا را ذکر می کند ،مشکلات بی تقوایی را ذکر می کند مخصوصا نهج البلاغه را که باید گفت کتاب معرف تقوا است در هر جا که باز کنی مردم را به تقوا دعوت می کند و این دلیل بر عظمت و اهمیت تقوا است تقوا را معمولا به عنوان یک امر منفی و یک نحوه زندگی انزوایی و گوشه گیری و نهایت ترک گناهان معرفی می کنند کسی را می گویند با تقوا که گناه نکند و سعی کند به هر طریق ممکن خودش را از گناه حفظ کند البته اسلام و قرآن تقوا را یک امری بالاتر از این می دانند تقوا را یک امر مثبت و تاثیر گذار معرفی می کنند شما در قرآن می خوانید و تزودوا فان خیر الزاد التقوا به مردم می فرماید که تزودوا برای جهان ؟آخرت خودتان زاد وتوشه ای فراهم کنید بعد هم می فرماید که بهترین زاد جهان آخرت و سفر آخرت تقوا است در اینجا تقوا را به عنوان زاد معرفی میکند یعنی وسیله سفر معلوم است که زاد یک امر منفی نیست باید یک امر مثبتی باشد زاد انسان یعنی یک چيزي که انسان را بی نیاز می کند از آن چیزهایی که در زندگی نیاز دارد این معنای زاد است و تقوا زاد است مثل غذا برای این دنیا برای آخرت هم آن چیزی که مهم است تحصیل همین زاد است از این آیه استفاده می شود که اصلا بهشت و نعمتهای بهشتی از تقوا به دست می آید تقوا است که بهشت را برای انسان به وجود می آورد نعمتهای بهشتی از تقوا درست می شود و معلوم می شود که یک امر مثبت است در نهج البلاغه هم در مورد تقوا به تعبیرات مختلفی اشاره کرده گاهی میگوید تقوا زاد است مثل قرآن آن هم تقوا را زاد معرفی می کند گاهی تقوا را به منزله حصن و حرز با این تعبیر معرفی می کند یعنی پناهگاهی است که انسان را نجات می دهد مثل یک پناهگاهی که انسان در جنگ با دشمن دارد تقوا هم به منزله یک پناهگاهی است برای انسان مومن و یا تعبیراتی دیگر مثلا در بعضی جاها به عنوان جنه معرفی کرده یعنی سپری است برای جلو گیری از آتش دوزخ خود تقوا را جنه معنی می کنند.

در بعضی تعبیرات است که می گوید تقوا طریق الی الجنه راه بهشت است تقوا راه بهشت است راه که نمی تواند یک امر منفی باشد یک راه واقعی است یعنی کسی که می خواهد بهشت برود باید تقوا داشته باشد تا از راه تقوا به بهشت برود و بالاخره بعضی ها تقوا را به معنای یک وسیله حفظ نفس معرفی می کنند امثال این است که مثلا تقوا را به معنای زمام معرفی می کند یعنی آن افساری که به دهن اسب می بندند تا بتوانند کنترلش کنند این تعبیرات مختلف است این تعبیرات مختلف کاشف از این است که تقوا یک امر مثبت است یک امر ثبوتی است یک امر منفی نیست فقط ترک گناه نیست بلکه یک چیزی است که به وسیله تمرین و ریاضت به دست می آید این امر مثبت و خوب این معنای تقوا اگر تقوا را بخواهیم می توانیم تشبیه بکنیم تقوا به منزله ترمز برای اتومبیل است یک کسی که اتومبیلش ترمز داشته باشد می تواند عبور کند به سلامتی در راهها نه به کسی لطمه بزند نه جان خودش را در خطر بیندازد اما اگر ترمز نداشته باشد هم جان خودش در خطر است هم جان سایر مردم تقوا هم این گونه است آدم متقی هم خودش را از مفاسد نجات می دهد وهم ضرر و زیان به دیگران نمی زند و این یک امر مهمی است.

بنابراین با این تعبیرات فراوانی که در قرآن است و در احادیث و نهج البلاغه است انسانی که طالب سعادت اخروی و دنیوی خودش است باید در تحصیل تقوا تلاش و کوشش کند باید بداند که بدون تقوا با هیچ وسیله دیگری نمی تواند سعادت اخروی خودش را تامین کند تقوا لازم است و خدای متعال ماه رمضان را بهترین وقت برای تحصیل صفت تقوا معرفی کرده است فرمود اگر روزه بگیرید دارای یک ملكه نفسانی می شوید دارای یک نیروی نفسانی می شوید دارای یک قدرت نفسانی می شوید در زمانی که گناه پیش می آید چه گناهان چشم و دست و پا و امثال اینها ،گناهان مالی و هرجا گناه پیش بیاید به وسیله تقوا می توان جلوی آن را گرفت یک جوانی که غرق شهوت است این جوان را چیزی جز تقوا نمی تواند نجاتش دهد یک جوانی که در بهبوهه ی جوانی است و علاقه دارد که نگاه کند به جنس مخالف جز تقوا نمی تواند او را نجات دهد حالا تقوا در اموال است در هر جایی است بزرگترین مشکل جوامع بی تقوایی است کار های خلافی که انجام می گیرد به هر طریق ممکن به واسطه بی تقوایی است مشکلاتی که در خود کشور ما است در هر جایی را که حساب کنید در بازارش باشد در دانشگاهش باشد در فیضیه باشد در هر جایی باشد به واسطه بی تقوایی است انسان باید سعی کند هر چه می تواند تلاش کند برای تحصیل صفت تقوا صفت تقوا چگونه بدست می آید و ماه رمضان که بهبوهه ی این کار است چگونه می تواند این نتیجه را به ما بدهد چرا ما در خود ماه رمضان نمی توانیم گناهان را ترک کنیم با اینکه ماه رمضان ماه خداست مگر پیغمبر اکرم نفرمود که در های بهشت در ماه رمضان باز است در های جهنم بسته است شیاطین در ماه رمضان در غل و زنجیر هستند و کاری نمی توانند بکنند یعنی چه در های جهنم و بهشت فکر می کنید مثل همین درهای چوبی و بهشت و جهنم یک چیزی است که جلو تر ساخته شده و در داردو در های بهشت از طلا و نقره و در های جهنم از چیزهای دیگراست در های بهشت همین چشم و گوش بنده و شماست در های جهنم همین چشم و گوش و زبان و شكم ماست شارع مقدس اسلام در ماه مقدس رمضان به ما دستور داده چشمتان را حفظ کنید گناه نکنید خوب همین که گفته چشمتان را حفظ کنید زبانتان را حفظ کنید و گناه نکنید این چشم بستن یعنی در جهنم بستن خدا در جهنم را بسته است باتشریع احکام در جهنم بسته است در های بهشت باز است برای اینکه دستور داده وظایفتان را در ماه رمضان انجام دهید اعمالتان را انجام دهید کارهای مختلفی را پیشنهاد کرده انجام دهید اگر آنها را انجام بدهیم درهای بهشت به روی ما باز است درهای جهنم بسته است شیاطین غل و زنجیر اند واقعا برای روزه داران واقعی غل و زنجیر اند اما برای بنده نمی دانم اینها چه مقدار در غل و زنجیر باشند نمی دانم برای بنده در های جهنم هم بسته است اگر بنده یا دیگری گناه بکند در جهنم باز هم به رویش بسته است اگر انسان واجبات خودش را انجام ندهد در ماه رمضان باز هم درهای بهشت به رویش باز است.

عزیزم درهای بهشت باز و درهای دوزخ بسته است برای روزه داران واقعی یعنی آن کسانی که مجموع اعضا و جوارحش روزه دار باشد ،چشمش روزه دار باشد ،زبانش روزه دار باشد گوشش روزه دار باشد شكمشان روزه دار باشد روزه دار بودن فقط به این نیست که ما یک وعده ناهارمان را نخوریم به این نیست که فقط از گرد و غبار اجتناب کنیم به این نیست که فقط سعی کنیم دود در داخل دهانمان نرود که دود روزه را باطل می کند بله این روزه فقهی را دود باطل میکند بنا بر فتوای بعضی ها اما این روزه فقهی است آن روزه حقیقی که پیغمبر خواسته و خدا خواسته و آن روزه حقیقی که وسیله تحصیل تقوا است آن عبارت از روزه ای است که همه ی اعضای بدن روزه دار باشند اگر انسان بتواند یک ماه رمضان را درست روزه بگیرد این نتایج را دارد عزیزم ماه رمضان بهترین ماه هاست برای خود سازی و تزکیه و تهدیب نفس ماه رمضان بهترین اوقات است ولی فقط به وسیله ذکر مستحبات و دعا خواندن و قرآن خواندن و زیارت خواندن و فقط به اینها اگر بخواهد اکتفا کند آن روزه ای که مورد قبول پرودگار عالم باشد آن نیست بله بر طبق احکام فقهی باید آدم از این کارها اجتناب کند اما فقط که اینها نیست اگر ما احادیث داریم که در روز ماه رمضان روزه دار باید غذا نخورد ،آب نخورد اگر اینها را داریم دهها برابرش را در احادیث داریم باید چشمش را حفظ کند باید زبانش را حفظ کند چرا آنها را نمی بینید و فقط همین را حساب می کنید خیلی تعجب است که همه ی ما آنها را رها کردیم و همین ها را گرفتیم من از باب نمونه به حدیثی اشاره می کنم در حدیثی است که عن الصادق عليه السلام : امام صادق عليه السلام فرمودند قال اذا صمت فليصم سمعک و بصرک و شعرک و جلدک و عد اشياء غيرها.

امام صادق فرمودند وقتی روزه می گیرید گوشتان روزه دار باشد اگر به ترانه ها گوش بدهید اگر به غیبت گوش بدهید اگر کارهای حرامی را که با گوش است اگر بکنید گوش ات روزه دار نیست و بصرک جشمت را باید حفظ کنی اگر چشم چرانی را در ماه رمضان ازش دست بر نداری این روزه تو روزه نیست اگر در ماه رمضان هم نگاه به نا محرم بکنی که این چشمت روزه نیست عزیزم چرا جلوی چشمت را نمی گیری جوان قربانت چرا جلوی چشمت را نمی گیری به خدا قسم زیان دارد این چشم چرانی ها من چه قدر بگویم راجع به این قسمت چرا حرف من اثر ندارد بسیاری از مشکلات جوانان ما بر اثر همین چشم چرانی که در خطبه های گذشته هم عرض کردم بیایید تصمیم بگیریم که این ماه رمضان را حداقل نگاه نکنیم و شعرک حتی مو هایتان را حفظ کنید از گناه خانم تو که می آیی به زیارت جمکران تو که می گویی روزه دارم و روزه دار هم هستی این موهای سرت را موهای دخترت را اینها را بپوشان اگر می خواهی روزه دار باشی وجلدک یعنی پوست بدنت هم باید روزه دار باشد راوی می گوید حضرت فرمود این معنای روزه است ما دهها حدیث از این قبیل داریم اگر در مورد اکل و شرب در مورد حرمت اکل و شرب حدیث داریم ده برابرش ازاینها برای روزه داریم متاسفانه مورد غفلت واقع شده و کسی در این باره فکری نمی کند بعد فرمودند و قال لا یکون یوم صومک کیوم فطرک روز روزه داری تو مثل افطارت نباشد باید یک تفاوتی بکند در آن روزی که روزه می گیرید باید معلوم باشد که روزه دارید کسی جرات نکند جلوی تو غیبت کند خودت غیبت نکنی دروغ نگویی تهمت نزنی ظلم نکنی به خانواده ظلم نکنی به دیگران ظلم نکنی به همسایه ات ظلم نکنی این معنای روزه داری است اگر این جور روزه گرفتیم روزه ما خیلی خوب است و بهترین روزه را گرفتیم اگر همین روزه را گرفتیم و همین جور تقوا برایمان حاصل می شود گر چه دعای افتتاح هم نخوانیم گر چه خیلی مستحبات هم به جای نیاوریم مهم این هاست البته بعد از اینکه این اعمال و این محرمات را ترک کردیم واجبات را انجام دادیم دعا و زیارت و قرآن و همه ی آنها هم خیلی خوب است آنها زینت است اما اینها اصل است امیدوارم خداوند متعال به همه ی ما توفیق بدهد که این ماه رمضان را آن جور که خداوند خواسته است ما روزه دار باشیم عزیزم اگر این ماه رمضان را بتوانیم تمرین کنیم به طور کامل گناه نکنیم یا حداقل بعضی از گناهان را ترک کنیم بعد از ماه رمضان دیگر با تقوا شده ایم بعد دیگر عادت می کنیم به ترک گناه.

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ

قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ ﴿١﴾

اللَّهُ الصَّمَدُ ﴿٢﴾

لَمْ يَلِدْ وَلَمْ يُولَدْ ﴿٣﴾

وَلَمْ يَكُن لَّهُ كُفُوًا أَحَدٌ ﴿٤﴾

پايان خطبه اول

خطبه دوم

بسم‌ الله‌ الرحمن‌ الرحيم‌

در این خطبه هم خودم و شما را به رعایت تقوای واقعی خداوند متعال و ترک گناهان مخصوصا در این ماه مبارک رمضان دعوت می کنم.

در هفته گذشته هفته دولت را داشتیم که مسئولین محترم دولت کارهایی راکه در طول سال در ایران انجام داده بودند گزارش می کردند و مردم را خوشحال و امیدوار می ساختند ما از زحمات و تلاشهای آنها تشکر می کنیم در اینجا لازم می دانم از عنایت ویژه ای که دولت نسبت به شهرمقدس قم و از جمله مصلای قدس انجام دادند تشکر و قدر دانی کنم چنانکه می دانید قم از آن شهرهای مظلوم و محروم بوده چه در رژیم سابق و چه در الان ولی با عنایت ویژه ای که دولت نسبت به قم انجام دادند آثار عمران و آبادی را ما در شهر قم مشاهده می کنیم و از این جهت باید تشکر کنم واز جمله مصلای قدس است می دانید که مدتها است مصلای قدس تعطیل بوده علتش هم این بود که می خواستند وسیله صوت و گرما و سرمای آن را اصلاح کنند ولی مهندسینی که می خواستند این کار را انجام دهند گفتند مقاوم سازی مقدم بر آنها است و گفتند مادامی که مقاوم سازی نشود ما حاضر نیستیم این کار را یکنیم ما هم چاره ای نداشتیم وباید تسلیم می شدیم بعضی از آنها برای مقاوم سازی یک برنامه هایی تنظیم کردند و بعد هم نماز در مصلی عملا امکان نداشت از این جهت مزاحم آستانه مطهر حضرت معصومه سلام الله علیها شدیم و از زحمات آنها هم تشکر میکنیم ولی اخیرا بواسطه عنایت ویژه ای که ریاست محترم جمهور نسبت به مصلای قدس انجام دادند الان شاید در حدود یک ماه است حرکتی برای اصلاح این شروع شده و جدا هم مشغول اند و امیدواریم که هر چه زودتر بتوانند این مشکل حل شود برای اینکه افکار مردم هم مطالب مختلفی را می گفتند.

به هر حال علت تعطیل شدن نماز در آنجا این بود که عرض کردم امیدوارم هر چه زودتر این مشکل حل شود من هم از دولت و هم از مسئولین شهر استانداری وسایر مسئولین که تلاش پیگیر دارند در این مسئله چه در شهر و چه در مصلی تشکر و قدر دانی می کنم واما مطلب دومی که می خواستم عرض کنم یک مسئله ای راجع به تذکری بود به نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی اخیرا یک لایحه ای از طرف دولت به مجلس آمده به عنوان حمایت از خانواده کار بسیار خوبی است حمایت از خانواده یک کار لازمی است مخصوصا در این زمان که خانواده در همه ی جهان و مخصوصا در ایران ما با مشکلات فراوانی مواجه است نیاز به یک کار های جدی و مهم است انتظار می رود که این لایحه بتواند مشکلات خانواده ها را کم کند یا رفع کند البته این لایحه اگر بخواهد درست این مشکلات را رفع کند نیاز دارد به کارهای کارشناسی دقیق، تفکر، مشورت و انتظار داریم از نمایندگان مجلس که عجله نکنند در تصویب این لایحه بلکه یک کار کارشناسی دقیقی انجام دهند بلکه مشکلات خانواده که متاسفانه به وضع مطلوبی نیست مقداری یا همه ی آن حل شود در این لایحه دو نکته منفی هم است که من ناچار هستم ذکر کنم برای این جهت که نمایندگان مجلس به فکر اصلاع آن باشند یک ماده ی این که ماده ی 23 است من می خوانم اختیار همسر دائم بعد یعنی دومی وسومی منوط به اجازه دادگاه پس از احراز توانایی مرد و تعهد اجرای عدالت بین همسران می باشد به نظر من این یک جیزی است که فکر نکرده نوشته شده باید در این قسمت دقت شود ببینید یکی از مشکلات بانوان و خانواده های ما امروز بد بینی زنهاست نسبت به شوهرانشان چون بعضی از شوهر ها پیدا می شوند که اینها قدرت دارند یا بی قدرت به هرحال می روند یک تجدید فراشی می کنند یک زن دومی می گیرند زن اولشان را با چند فرزند رها می کنند و یک مشکلات فراوانی برای زن اول و فرزندانشان به وجود می آید حالا مخفیانه می کنند گاهی هم زن ناچار می شود اجازه بدهد اما برای زنها قابل تحمل نیست این مسئله و لذا الان حتی آن خانواده هایی هم که تجدید فراش نکردند زنها بدبین هستند مرد می خواهد برود بیرون می گوید کجا رفتی مثل پلیس مراقب اند چرا به جهت اینکه در طایفه یا در همسایگانشان دیدند یک کسی را که یک همچین کاری کرده مراقب اند که مبادا کاری بکنند بسا مرد هم هیچ تقصیری ندارد چیزی هم نیست ولی زن که باور نمی کند زن به این سادگی باور نمی کند علاوه بر این دخترانی که الان می خواهند شوهر بکنند یکی از مشکلاتشان این است که بدبینند می کویند اگر ما ازدواج بکنیم بعد از آن ممکن است که همسر مان برود و یک زن دوم بگیرد قبل از آن مطلب هم... مشکلی هم برای ازدواج ها به وجود آمده من به نظرم این است که نمایندگان مجلس شورای اسلامی جدا در این ماده تجدید نظر کنند.

نمی دانم حالااین را که نوشته چه هدفی داشته چه بوده ولی به هر حال عرض می کنم آقایان محترم خانواده های ما به مقدار کافی مشکل ونزاع خانوادگی دارد شما زیادترش نکنید و اما یک ماده دیگر ماده 25 از همین است که وزارت اقتصاد و وزارت دارایی موظف شده اند که در موقعی که یک کسی می خواهد ازدواج کند اگر مهریه از حد متعارف بالاتر بود از این مالیات می گیرد هدفشان ظاهرا این بوده است که جلوی این مزایده در مهریه ها را بگیرند واقعا هم خیلی مسئله بدی است وضع خیلی ناگواری به وجود آمده مهریه ها سنگین چشم و همچشمی ،رقابت آن چند تا سکه آن چند تا سکه بهار آزادی آن چقدر ملک آن چی همین طور مرتب هی ...گویا می خواستند جلوی آن را بگیرند ولی عرض می کنم آقایان این راهش نیست شما این کاری که می کنید که مهریه ها را مالیات بگیرید مردها که نمی خواهند مهریه ها را زیاد کنند آن خانمها هستند که بر اثر بدبینی مهریه را زیاد می کنند خانواده عروس است که مهریه ها را زیاد میکند شما با این کار نمیتوانید جلوی مهریه ها را بگیریدآنها می گویند که بله حالا مهریه ای که در مهرنامه نوشته مثلا 50سکه بهار آزادی اما باید چه قدر پول نقد بدهد آقا اما حاضر نیستیم کما اینکه الان می گویند 500تا کمتر باشد 300تا کمتر باشد حاضر نیستیم آن وقت هم می گویند که نه این چیزی که در مهر نامه می نویسیم همان که مالیات ندهیم اماباید غیر از مهریه نقد بدهد خانه بدهد به عنوان مهریه هم نباشد این راهش نیست عزیزان من این نمی تواند جلوی ازدیاد مهر را بگیردباید راه چاره ای پیدا کرد کار فرهنگی نیاز داریم ما در مورد ازدواج کار فرهنگی نیاز داریم باید کاری بکنیم که خانواده ها اعتماد کنند زن اعتماد بکند مرد اعتماد بکند اختلافات سبب این حرفها میشود وقتی در طایفه ای افرادی پیدا شوند که مشکل داشته باشند دیگر دختران حاضر نیستند ازدواج کنند یا در خانه می مانند یا می گویند باید این مقدار مهر بدهد تاحاضر باشند این راهش نیست کار فرهنگی نیاز داریم بارها هم عرض کردم باید فکری به حال این کار کنیم من چند مناسبت دیگر بود که چون وقت دیر شده دیگر آنها را رها می کنم فقط در خاتمه باز هم به آقایان نماینده مجلس عرض میکنم این طرح حالا که امده سبب شود که کارهای مابقی کارشناسی بشود نه کارهای آبکی چند روز قبل در روزنامه خواندم زنان رفته اند در جلوی درب مجلس جمع شده اند و شعار می دادند به این طریق نمی شود این کار درستی نیست.

پايان خطبه دوم