نماز جمعه حضرت آیت الله ابراهیم امينی. قم - 87/03/17
خطبه اول
السلام عليكم و رحمة الله و بركاته
بسم الله الرحمن الرحيم
الحمدلله الذي لا يبلغ مدحته القائلون و لا يحصي نعماءه العادّون و لا يؤدّي حقّه المجتهدون فطر الخلائق بقدرته و نشر الرياح برحمته و الصلاة و السلام علي اشرف الانبياء و المرسلين حبيب اله العالمين ابي القاسم محمّد و علي آله الطيبين الطاهرين المعصومين .
حَتَّى إِذَا جَاء أَحَدَهُمُ الْمَوْتُ قَالَ رَبِّ ارْجِعُونِ لَعَلِّي أَعْمَلُ صَالِحًا
فِيمَا تَرَكْتُ كَلَّا إِنَّهَا كَلِمَةٌ هُوَ قَائِلُهَا وَمِن وَرَائِهِم بَرْزَخٌ إِلَى يَوْمِ يُبْعَثُونَ
﴿ مؤمنون: 99-100﴾
از احاديث بسيار معتبر و فراوان استفاده مي‌شود كه انسان ها در لحظات آخرعمر خودشان يك مرتبه چشمشان باز مي‌شود يعني چشم دلشان و يك مرتبه همه حوادث دوران گذشته خودشان را در يك لحظه مشاهده مي‌كنند افراد چه بد باشند چه خوب يك لحظه در همان لحظه همه را مشاهده مي‌كنند چه كارهايي را در طول پنجاه سال، شصت سال، هشتاد سال انجام داده همه را يك مرتبه مشاهده مي‌كنند آن وقت در آن حال حالتي براي او حاصل مي‌شود كه قابل توصيف نيست اگر كه فرد گناهكاري باشد مشاهده ميكند و ديگر چاره‌اي هم ندارد فقط مي‌گويد رَبِّ ارْجِعُونِ لَعَلِّي أَعْمَلُ صَالِحًا فِيمَا تَرَكْتُ خدايا مرا برگردان تامن بتوانم از اين چيزهايي را كارهايي را انجام داده‌ام و اموالي را كه جمع كرده‌ام هر كاري كرده‌ام بتوانم اين را براي آخرت خودم ببرم البته جواب معلوم است كَلَّا إِنَّهَا كَلِمَةٌ هُوَ قَائِلُهَا اين كلمه‌اي است كه او مي‌گويد ولي ديگر وقتش گذشته است بايد در زمان حياط اين چنين فكر مي‌كرد اما اگر آدم صاف و پاك و منظم و خوب و نيكوكار باشد او هم همه نيكوكاري‌ها را و كارهاي سابق خودش را در يك لحظه مشاهده ميكند صدقاتي كه داده خيراتي كه داده كارهاي خوبي را كه انجام داده همه را و همه را در يك لحظه عينش را مشاهده ميكند حالتي به او دست مي‌دهد كه اون هم قابل توصيف نيست خشنود است در اين حالت راضي است وقتي كه عزرائيل مي‌خواهد قبض روحش بكند با كمال رضايت قبول ميكند فرشته الهي ندا ميكند يَا أَيَّتُهَا النَّفْسُ الْمُطْمَئِنَّةُ ارْجِعِي إِلَى رَبِّكِ رَاضِيَةً مَّرْضِيَّةً اي نفسي كه در دنيا با اعمال با عقائدت مطمئن شدي و اعمال صالحه را به جاي آوردي بيا به سوي خداي خودت مراجعه كن در حالي كه هم خدا از تو راضي است و هم تو از خدا راضي هستي. لذا روايت دارد كه مومن به هنگام مرگ پشيمان از مرگ نيست بلكه استقبال مرگ مي‌رود و تقاضا ميكند هر چه زودتر از اين زندگي نجات پيدا كند و چه خوب است كه ما اين چنين باشيم. اين كه امام راحل ما در آن وصيت نامه آخرين جملات وصيت نامه‌اش اين است كه اكنون با دلي آرام و قلبي مطمئن و روحي شاد و ضميري اميدار به پروردگار عالم از خدمت برادران و خواهران مرخص مي‌شوم و به جايگاه ابدي سفر مي‌كنم اين، بسيار مسئله بزرگي است همه مي‌توانند اين چنين باشند اين كه امام هيچ ضجه و ناراحتي از مرگ ندارد و اولياي خدا هم همين جور بودند علي بن ابي طالب در آن وقتي ضربت خورد در آن محراب عبادت گفت فُزتُ و ربِّ الكعبةِ واقعيت بود فُزتُ و ربِّ الكعبةِ و امام حسين در اين كه در قتل گاه مي‌گفت كه الهي رضاً لرضاك و صبراً على قضائِكَ يك واقعيتي بود و چرا ما غافل باشيم كه در همين دنيا به فكر آينده امان نباشيم خدا رحمت كند امام را كه يك همچين روحي داشت و اين روح را همه مي‌توانند داشته باشند. در اين ايام مردم مومن و ديندار ايران و مسلمانان جهان نوزدهمين سالگرد ارتحال ملكوتي امام راحل را به پاي سوگ نشسته‌اند و بايد همچنين باشد. خاطره امام نبايد از يادها برود بايد همواره زنده بماند تا براي جهانيان درس باشد و براي خودمان درس باشد و اهداف امام را فراموش نكنيم خاطره‌ي امام زنده خواهد ماند به واسطه آن خدمت بزرگي كه نسبت به جهان اسلام و مسلمانان ايران و جهان اسلام انجام داد. امام بود كه تفكر اسلام خواهي را در بين مردم ايران و مردم مسلمان جهان بيدار كرد امام بود كه روح اسلام خواهي را زنده كرد در جهان و هويت گمشده‌ي عزت بار اسلامي را به ياد مسلمانان جهان آورد امام عقيده شان اين بود و مي‌گفت كه بزرگترين مشكل مسلمانان جهان اين است كه هويت عزت آفرين اسلامي خودشان را فراموش كرده‌اند آنها نمي‌دانند كه اسلام چه گوهر گرانبهايي است اگر بخواهد جهان اسلام مشكلات خودش را حل كند چاره‌اي جز اين كه برگردد به هويت فراموش شده اسلامي خود ندارد همين را كه استكبار جهاني سال‌ها تلاش كرد كه از مردم مسلمان جهان بگيرد و از مردم ايران هم گرفته بود ولي به واسطه‌ي آن رهبري‌هاي امام اين حقيقت احيا شد و مردم يك وقت متوجه شدند كه چه اشتباهي كردند بنابراين خاطره‌ي امام بايد هميشه زنده بماند براي اين هدف بزرگي كه داشت. امام در مسئله‌ي استكبار ستيزي موفق بود و توانست به جهانيان اين مطلب را تفهيم كند كه مردم اگر بخواهند به هويت اسلامي خودشان عمل كنند و پايدار باشند جز با مبارزه با استكبار امكان‌پذير نيست براي اين كه مستكبرين نمي‌گذارند مردم به وظايف اسلامي خودشان اين گونه كه هستند عمل كنند اين مطلب را امام به مردم فهماند و از اين جهت بايد ما اين وضع را ادامه بدهيم مخصوصا در قسمت استكبار ستيزي كه از ويژگي‌هاي امام بود استكبار ستيزي كه يكي از خصوصيات بود اين بايد زنده بماند و زنده هم شد. شما الان مي‌بينيد كه مردم مسلمانان جهان همه بيدار شده‌اند اين بيدار شدن اسلامي ديگه ظاهرا به زودي قابل خواب رفتن نيست مردم بيدار شده‌اند فهميدند كه چه اشتباهي كردند و اين حقيقت را از دست داده‌اند اين حقيقت را بايد نگه دارند چنان چه كه مشاهده مي‌كنيد آثار آن هم اكنون در جهان مشاهده مي‌شود در ملت لبنان در فلسطين در ملت عراق در افغانستان در عراق و حتي در مصر و در تركيه در همه جا در بين مردم درست است كه دولت‌هاي حاكم نمي‌خواهند كه مردم بيدار شوند ولي مردم بيدار شده‌اند و همين طور كه امام در وصيت نامه‌اش بشارت مي‌دهد و مي‌فرمايد كه اين بيداري كه كه الان در مردم جهان و بيداري اسلامي كه در مردم مسلمانان جهان به وجود آمده است اين در نهايت همه مسلمانان را از چنگال استكبار نجات مي‌دهد و خواهد داد اين پيش بيني را ميكند و مي‌فرمايد مردم به تدريج همين طور كه الان بيدار شدند بيدارتر مي‌شوند و ملت‌ها مي‌فهمند و وارد عمل مي‌شوند و خودشان را از چنگال استكبار نجات مي‌دهند ان شاء الله.
امام در اين انقلاب اسلامي دو منظور داشت يكي اينكه مردم استكبار ستيزي را از مردم ايران ياد بگيرند خب استكبار ستيزي خود مردم در ايران احياء شد و مردم جهان هم مشاهده كردند و لذا تأسي كردند به اين استكبار ستيزي مردم ايران ولي مهمتر از اينها امام هدف بزرگتري داشت امام عقيده داشت كه بايد در ايران يك كشور نمونه اسلامي به وجود بيايد كه اين كشور از همه ارزشهاي اسلامي، افكار اسلامي استفاده كرده باشد و يك امت اسلامي نمونه در جهان به وجود بيايد در همه ابعاد زندگي البته اين مطلب دوم كه مهمترين فكر امام بود به اين سادگي‌ها تحقق پيدا نمي‌كند آن نياز به همكاري همه مردم و مسئولين دارد همه آن كساني كه دم از ارادت به امام و عشق به امام مي‌زنند بايد در اين جهت كمك بكنند امام فقط نمي‌خواست حاكميت عوض بشود مي‌خواست حاكميت، حاكميت اسلام در همه ابعاد زندگي باشد و اين خيلي مهم است امام مي‌خواست كه مردم ايران مسئولين ايران با استفاده از منابع غني اسلام و با آن منابعي كه دارند و با آن ثروت‌هاي خدادادي كه در اختيار دارند اقتصاد خودشان را رونق بدهند به طوري كه يك اقتصاد نمونه به وجود بيايد در جهان در آن وقت ديگر فقيرها صاحب يك اقل زندگي يا حد وسط زندگي باشند بي خانمان نباشد فقير نباشد همه در حد متوسط زندگي خودشان نائل باشند اين را امام مي‌خواست امام مي‌خواست تلويزيون ايران و صدا و سيماي ايران دانشگاه اسلامي و ترويج اسلام باشد كه از اين رسانه عمومي حقايق اسلامي به گوش مردم ايران و مردم جهان برسد و اين رسانه ارزشمند از بد آموزي‌هاي اخلاقي منزه و پاك باشد اين را امام مي‌خواست. امام مي‌خواست اسلام در بازار حضور داشته باشد يعني كه در بازار كم فروشي نباشد اهل غش و تقلب نباشد سوء استفاده‌هاي مالي نباشد رشوه نباشد حق كشي نباشد و ادارات اسلامي واقعي بشود. امام مي‌خواست كه در همه جا در دانشگاه ها اسلام مشاهده بشود در بانك ها اسلام مشاهده بشود. امام مي‌خواست ربا و ربا خواري به طور كلي ريشه كن بشود. اين آرزوي امام بود امام مي‌خواست در تمام ابعاد اسلام احيا بشود. امام مي‌خواست دستگاه قضايي مركز دادخواهي مظلومين باشد. امام مي‌خواست رشوه‌گيري نباشد در دادگاهها حق كشي نباشد در دادگاه ها حق افراد ادا بشود مظلومين پايگاهي داشته باشند كه بتوانند مراجعه كنند و ظلم را از خودشان برطرف بكنند. امام يك چنين خواسته‌اي را داشت. امام مي‌خواست كه بيت المال مسلمين كه تعلق به همه مردم دارد حيف و ميل نشود اگر صرف مي‌شود در كارهاي ضروري صرف شود بذل و بخشش‌هاي كلان نباشد جلوي سوء استفاده‌ها گرفته بشود و حق مردم مظلوم به ديگران داده نشود. امام مي‌خواست جلوي لقمه‌هاي سنگين حيف و ميل بيت المال را بگيرد. امام مي‌خواست خانواده‌هاي اسلامي ادب اسلامي و وظايف اسلامي را رعايت كنند. امام مي‌خواست بد حجابي نباشد بي حجابي نباشد. امام مي‌خواست اگر يك كسي وارد شد به ايران در همه جا صحنه‌هاي اسلام را ببيند از آن مهمان دار هواپيما تا آن كسي كه در فرودگاه تا آن تاكسي كه آن را به مركز خودش مي‌رساند تا آن هتل دار تا آن بازاري كه از آن خريد ميكند. امام مي‌خواست يك همچين محيطي را به وجود بياورد و اين بود معناي صدور انقلابي كه امام بارها مي‌فرمود امام بارها مي‌فرمود كه نمي‌خواهيم با زور اسلام را صادر كنيم. ما مي‌خواهيم يك نمونه اسلامي به وجود بياوريم مردم بيايند اينجا اسلام را ببينند و خودشان عاشق بشوند و بروند در كشورشان اسلام را پياده كند و آن مهم است و اين كار همين طوري كه عرض كردم تنها از مسئولين ساخته نيست همه بايد اين كار را بكنند و انتظار ما همين است از من طلبه تا شماي بازاري تا شماي اداري تا شماي وزير تا شماي وكيل تا شماي قاضي و همه و همه به وظايف اسلامي خودمان عمل كنيم و آبروي اسلام را زياد كنيم و اين هنوز احتياج دارد به همكاري همه. اگر بتوانيم اين كار را بكنيم آرزوي امام را برآورده كرده‌ايم و امام را از دست خودمان راضي كرده‌ايم عشق و علاقه‌ي به امام اين نيست كه پياده از فلان شهر بياييم به مرقد امام در آن موقع معين اين خوب است ولي مهمتر اين است كه خودمان را اصلاح كنيم و يك مسلمان بياييم آنجا.
آن چه عرض كردم به عنوان نمونه بود برادران و خواهران شما را به روح مقدس امام راحل، شما را به روح مقدس پيغمبر اكرم، شما را به صاحب اسلام بياييد عبرت بگيريد كمك كنيد به همين هم عمل كنيد. اظهار علاقه به امام اين است كه واقعا آن چه امام مي‌خواست ما اين گونه باشيم و ان شاء الله مأيوس هم نيستيم و اميدوارم هستم كه ان شاء الله خداوند متعال به همه ما توفيق بدهد كه به خواسته‌هاي امام كه همان خواسته‌هاي اسلام است به طور جد عمل كنيم هنوز هم دير نشده است نمونه كشور اسلامي را عملا نشان بدهيم در جهان.
پروردگارا ما را در تعقيب اهداف مقدس امام راحل موفق بدار،
خدايا ما را مسئولين ما را توده مردم ما را به انجام وظايف ديني و اسلامي خودشان موفق بدار،
اگر ما بتوانيم يك كشور نمونه اسلامي به وجود بياوريم آن وقت مي‌توانيم بگوييم كه مقدمه ظهور حضرت (عج)را فراهم كرده‌ايم و اين خيلي هم مهم است .
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ اللَّهُ الصَّمَدُ لَمْ يَلِدْ وَلَمْ يُولَدْ وَلَمْ يَكُن لَّهُ كُفُوًا أَحَدٌ
پايان خطبه اول
خطبه دوم
بسم الله الرحمن الرحيم
الحمدلله الذي لا يبلغ مدحته القائلون و لا يحصي نعماءه العادّون و لا يؤدّي حقّه المجتهدون فطر الخلائق بقدرته و نشر الرياح برحمته و الصلاة و السلام علي اشرف الانبياء و المرسلين حبيب اله العالمين ابي القاسم محمّد و علي آله الطيبين الطاهرين المعصومين .
اللهمّ صلّ و سلّم على عليّ اميرالمؤمنين و على فاطمة الزهراء سيدة النساء العالمين و على الحسن و الحسين سيدَي شباب اهل الجنة و على عليّ بن الحسين و محمد بن عليّ و جعفر بن محمّد و موسي بن جعفر و عليّ بن موسى و محمد علي و علي بن محمّد و الحسن بن عليّ و الخلف القائم المهديّ حججك على عبادك و اُمنائك في بلادك.
اللهمّ اغفر للمؤمنين و المؤمنات و المسلمين و المسلمات الأحياء منهم و الأموات.
اُوصيكم و نفسي بتقوى الله و اتّباع أمره و نهيه.
در اين خطبه هم باز شما را به روايت تقواي الهي و كوشش در تحقق آرمان هاي امام و انجام وظايف ديني دعوت مي‌كنم.
مناسبت هاي فراواني در اين ايام داريم كه بزرگترين آن، شهادت بانوي نمونه اسلام فاطمه زهرا سلام الله عليها است من اين شهادت را به عموم شيعيان و مسلمانان جهان تسليت عرض مي‌كنم و در اين رابطه به يك حديث كوتاهي از آن حضرت اشاره مي‌كنم. حديث بسيار جالبي است اين حديث مقام عرفان حضرت زهرا را و سير و سلوك او را نشان مي‌دهد اين حديث بهترين سرمشق است براي كساني كه طالب سير و سلوك الي الله و جهاد با نفس هستند حديث كوتاه است ولي بسيار پر محتواست و پر معناست حضرت فرمودند كه : "من اسعد خالص عبادته" هر كسي كه خالص عبادت خودش ر الي الله عبادت‌هاي خالص خودش را هيچ چيزي جز خدا منظور نباشد اين را به سوي خدا بفرستد خداوند متعال بهترين مصالح را يعني مصالح دنيا و آخرتش را به سوي او مي‌فرستد. اخلاص در عبادت بزرگترين وظيفه هر كسي است قبولي اعمال هر كس به مقدار اخلاص اوست خالص از غير خدا فقط براي خدا البته مقام اخلاص مقامات مختلفي است كه فرصت ذكر آنها نيست ولي توصيه مي‌كنم به بانواني كه واقعا دوست دارند كه از محبين حضرت زهرا باشند كه به اين دستور العمل حضرت عمل كنند و سعي كنند كه در اعمال خودشان خالصا لله انجام وظيفه كنند و اما البته بايد بيشتر در مورد آن حضرت صحبت مي‌كرديم ولي فرصت نيست به همين مقدار اكتفا مي‌كنم.
و اما مطلب دومي كه داريم و بسيار هم مهم است در اين ايام انتخاب مقام معظم رهبري به رهبري است در آن دوران كه من خودم امام را در آخرين لحظات عمرشان بود كه من در خدمتشان بودم مشاهده مي‌كردم همين مطلب به فكر بود و همه ناراحت بودند كه آيا چه مي‌شود و چه كسي را بايد انتخاب بكنند اما لطف خداوند متعال و تأييدات الهي و اخلاص امام سبب شد كه در مدت كوتاه خبرگان رهبري موفق شوند بهترين و شايسته‌ترين فرد را به رهبري انتخاب كنند واقعا بنده كه در صحنه‌ها بودم اين را مطمئن هستم كه يك تاييد الهي است اصلا فكر به اينجاها نمي‌رفت فكر به اين جز با تاييد الهي و خواست خدا و روح بلند امام چيز ديگري نبود و الحمدلله الان آثار اين وجود مبارك را مشاهده مي‌كنيم و اميدواريم كه خداوند متعال طول عمر و موفقيت هر چه بيشتر و سلامتي به اين بزرگوار عنايت بفرمايد.
و اما حادثه سوم، مناسبت سوم حادثه خونين پانزده خرداد بود كه آن هم خيلي از شماها شاهد بوديد و خودم هم شاهد بودم حادثه عجيبي بود واقعا مردمي كه از گرفتاري امام، دستگيري امام ناراحت بودند همه به خيابانها ريخته بودند به خيابانها به اين سرعت در تهران خيلي جالب بود و مردم عشق و علاقه خودشان را به مرجعيت تقليد ورهبري در آن صحنه به وجود آوردند و به نمايش گذاشتند درست است كه در آن جا ده‌ها هزار نفر كشته شد ولي همين كشته‌ها مايه اين شد كه بعدا پيروزي حاصل شد ما به شهداي عزيز آن دوران درود مي‌فرستيم و به امام شهيدان هم درود مي‌فرستيم و همين طور كه امام مي‌فرمايند بايد حادثه خرداد هميشه زنده بماند و الحمد لله هنوز هم زنده است.
و اما مناسبت چهارم در اين ايام، سالگرد ارتحال فقيه مجاهد آيت الله فاضل لنكراني را داريم كه عمري عمر خودش را در راه مبارزه با استكبار در خدمت امام از شاگردان خوب امام و خودش هم در زمان خودش خدمات بزرگي را انجام داد و شاگردان خوبي را پرورش داد رضوان الله تعالي عليه.
و اما مناسبت پنجم در اين ايام، افتتاح مجلس شوراي اسلامي را داشتيم و مهمتر از همه انتخاب بسيار شايسته آقاي دكتر لاريجاني را كه همه شما مي‌شناسيدش و از وجودهاي خدوم اسلام هستند. ما اين انتخاب شايسته را تبريك عرض مي‌كنيم به ايشان و اميدواريم و مردم اميدوارند كه مجلس با همكاري دولت به طور جدي در صدد حل اين مشكلات مخصوصا مشكلات اقتصادي و تورم باشند واقعا مردم انتظار دارند حالا اميدواريم با آن شخصيتي كه من از ايشان سراغ دارم و آن نمايندگان خوبي كه انتخاب شدند انتظار مي‌رود كه اين كار را حتما انجام بدهند و در راس كارهايشان همين مسئله است و يك مسئله ديگر است مسئله مشكلات فرهنگي كه باز آن هم اميدواريم انشاءالله با كمك مجلس و دولت و امثال اينها مشكلات حل بشود ان شاء الله.
و اما آخرين مطلبي كه عرض مي‌كنم يك توصيه كوتاهي به مردم مظلوم و شريف و قدرتمند مردم عراق دارم برادران و خواهران شما خودتان مي‌دانيد شما سالهاي سال تحت حكومت‌هاي ديكتاتوري زندگي كرده‌ايد همين مستكبرين همه بر شما مسلط شدند خودتان بهتر مي‌دانيد، خودتان احتمال نمي‌داديد كه يك روزي آزاد بشويد از بند استكبار حالا با لطف خدا با تاييدات الهي الحمد الله نجات پيدا كرده‌ايد از اين قدرت‌هاي مستكبر اما موقعيت‌هاي حساسي داريد مبادا كه اين موقعيت را از دست بدهيد موقعيت استقرار شماست آزادي شماست بايد استقلال كشورتان را حفظ كنيد بايد آن قدرت اسلامي را حفظ كنيد مبادا كه يك وقتي فريب بخوريد مستكبرين هيچ وقت سعادت شما را نمي‌خواهند آنها مي‌خواهند كه شما هميشه در چنگال آنها باشيد مال و ثروت و نفتتان را همه را ببرند و شما را بيچاره نگه دارند بسيار دقت كنيد عنايت داشته باشيد مبادا فريب دشمنان را بخوريد مخصوصا من توصيه مي‌كنم كه از رهبري‌هاي حضرت آيت الله سيستاني هم هر چه توان داريد استفاده كنيد خدا انشاء الله وجود ايشان را كه يك وجود پر بركتي است براي شما حفظ بفرمايد.
پروردگارا فرج امام زمان ما نزديك بفرما،
قلب آن جناب را از دست ما راضي و خشنود بفرما،
ما را از ياران و منتظران واقعي آن حضرت قرار بده،
روح بلند امام را از ما راضي بفرما،
ما را در تعقيب اهداف امام موفق بدار،
روح بلند امام را از ما شاد بگردان،
پروردگارا مقام معظم رهبري طول‌عمر و موفقيت عنايت بفرما،
سايه بلند پايه ايشان را بر امت اسلامي و مردم مسلمان ايران مستدام بدار،
پروردگارا مشكلات جهان اسلام مخصوصا مشكلات مردم ايران را حل بفرما،
اين تورم و گراني كه اسباب ناراحتي همه است خدايا به مسئولين توفيق عنايت بفرما كه هر چه زودتر اين مشكل را حل كنند،
خدايا جوان هاي ما را وسيله ازدواج و وسيله اشتغال برايشان فراهم بفرما،
دولت خدمتگذار را در حل مشكلات واقعي مردم هر چه بيشتر موفق بدار،
سعادت دنيا و آخرت را نصيب همه ما بگردان،
ما را قدردان نظام اسلامي قرار بده،
ما را قدر دان خون شهيدان قرار بده،
شهداي ما را با شهداي كربلا محشور بفرما،
شهداي پانزده خرداد و پيروزي انقلاب را با شهداي كربلا محشور بفرما.
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
إِنَّا أَعْطَيْنَاكَ الْكَوْثَرَ فَصَلِّ لِرَبِّكَ وَانْحَرْ إِنَّ شَانِئَكَ هُوَ الْأَبْتَرُ
صدق الله العلي‌ّ العظيم
پايان خطبه دوم