انتظار فرج وعلت عقب افتادگى

اوضاع آشفته واسفناك جهان، مردم را به وحشت انداخته،جنگهاى سرد وگرم ومسابقهء تسليحاتى وصف آرائى شرق وغرب وبحرانهاى موحش، اعصاب جهانيان را خسته وفرسوده نموده است. توليد وتكثير سلاحهاى جنگى، نسل بشر را بنابودى تهديد مى كند. خودسرى وطغيان غارتگران جهانى، ملل عقب نگاهداشته شده را از تمام شئون حياتى ساقط ساخته است. محروميت روزافزون طبقهء ضعيف واستمداد واستغاثهء گرسنگان ومريضان جهان وتوسعهء فقرو بيكارى، وجدانهاى زنده ودلهاى حساس را پريشان نموده است. تنزل اخلاق انسانيت وبى رغبتى نسبت به اموردينى واعراض از قوانين الهى وافراط در ماديگرى وترقى ورونق مظاهر فساد وشهوت پرستى، روشنفكران جهان را مضطرب نموده است.

اين اوضاع وصدها مانند اينهاست كه خيرخواهان بشرو عاقبت انديشان واصلاح طلبان را سرگردان نموده وزنگ خطر سقوط انسانيت، درگوششان طنين انداز است. آنان براى حل مشكلات بشرورفع بحرانهاى جهانى، تلاش وكوشش مى نمايند وبدين منظور، هردرى را مى كوبند، اما هرچه بيشتر كوشش كنند مأيوس تر مى گردند. گاهى بطورى نااميد مى شوند كه دراصل قابليت اصلاح بشرترديد مى نمايند وبه اوضاع آيندهء جهان بدبين مى شوند واز عواقب وخيم وسرنوشت خطرناك آن، بخود مى لرزند وازحل مشكلات جهان انسانيت اظهار عجز مى كند، بالاترازاين، گاهى ازشدت عصبانيت واستيصال، ترقيات بشر را ناديده گرفته علوم وصنايع را به باد انتقاد مى گيرند، درصورتيكه حتى خودشان هم درحال عادى، اعتراف دارند كه علم وصنعت گناهى ندارد، بلكه بشرخودخواه وسركش است كه  از آن نعمت بزرگ، سوء استفاده مى كند وازمسير صلاح بسوى فسادش مى كشد.

آيندهء جهان از نظر شيعه

اما شيعيان، ديويأس ونااميدى را از خويش رانده اند وبه عاقبت وسرنوشت بشر خوشبين هستند، مردم نيك وشايستهء جهان را پيروز مى دانند لكن احكام وقوانين بشرى را براى اصلاح  وادارهء جهان كافى نمى دانند. آنان مى گويند (وباثبات هم رسانده اند) كه اين همه برنامه هاى رنگارنگ ومسلك هاى دلفريب مجعول بشر قدرت ندارند بشر را از گرداب بدبختى نجات دهند وبحرانهاى خطرناك جهانى را علاج كنند، بلكه فقط قوانين ودستورات جامع ومتين اسلام را كه از منبع وحى سرچشمه گرفته، براى تأمين سعادت بشر صالح مى دانند.آنان عصردرخشانى را پيش بينى مى كنند كه بشر به حد كمال رسيده وزمام ادارهء جهان را به دست تواناى امام معصومى مى بينند كه ازهرگونه خطا واشتباه وخودخواهى وغرض رانى منزه ودرامانست. بطور كلى شيعيان از موهبت بزرگ اميدوارى برخوردارند ودرهمين عصر تاريك، عصر درخشان حكومت توحيد را درمغز خويش مجسم نموده، درانتظارش بسر مى برند وخودشان را براى چنين انقلاب جهانى آمادهمى سازند.

انتظار فرج وعلت عقب افتادگى

يكى از موضوعاتى كه دستاويز دشمنان شيعه شده بدان وسيله برآنها تاخته اند، موضوع انتظار فرج وايمان به مهدى موعود است. مى گويند: يكى از عوامل عقب ماندگى شيعيان ايمان به مصلح غيبى است. همين عقيده است كه شيعيان را تنبل ولاابالى بارآورده، از جديت وكوششهاى اجتماعى بازشان داشته، فكر اصلاحات عمومى وترقيات علمى را ازآنان سلب نموده است ودرمقابل بيگانگان به ذلت وخوارى تسليم شده، اصلاح امور اجتماعى را از مهدى اسلام انتظار دارند.

ما اكنون مجال آن را نداريم كه درعوامل واسرار انحطاط مسلمين وشيعيان بحث وكنجكاوى كنيم، ليكن اين موضوع به طور اجمال، مسلم است كه احكام وعقائد اسلام منشاء عقب ماندگى مسلمين نشده بلكه عوامل وعلل خارجى است كه جهان اسلام را به اين روز سياه انداخته است. به طور قطع مى توان گفت: هيچيك از اديان آسمانى، به قدر اسلام، راجع بامور اجتماعى وترقى وعظمت ملت، سفارش ننموده است. اسلام مبارزهء با فساد وبيدادگرى ونهى ازمنكر را از وظائف حتمى پيروانش قرارداده واصلاحات اجتماعى ودادخواهى وامر به معروف رادررأس واجبات دينى دانسته است. موضوع امربه معروف ونهى ازمنكر را به قدرى اهميت داده كه برتمام مسلمين واجب نموده است، تا گروهى رابدان منظور آماده ومجهز سازند.

خداوند متعال درقرآن كريم مى فرمايد: (گروهى از شما بايد هميشه آماده باشند ومردم را به سوى خوبى دعوت نمايند وبكارهاى نيك وادار كنند واز افعال زشت بازدارند، چنين افرادى سعادتمند مى گردند).(1)

بلكه اين دو وظيفهء بزرگ را از امتيازات وافتخارات مسلمين محسوب داشته مى فرمايد: (شما بهترين جمعيت وملت جهان هستيد زيرا امربه معروف ونهى ازمنكر مى كنيد).(2)

پيغمبراكرم (صلى الله عليه وآله وسلم) كوشش دراصلاح امور مسلمين را از اركان اسلام وعلائم مسلمين شمرده مى فرمايد: هركس درامور اجتماعى جهان اسلام لاابالى باشد واهتمام نورزد وكوشش نكند، اصلا مسلمان نيست.

قرآن شريف به مسلمين دستور مى دهد هميشه درمقابل دشمنان مجهز ومسلح باشيد. (اى مسلمين تا سرحد قدرت به كوشيد وخودتان را درمقابل دشمنان مسلح سازيد وبراى تهديد آنان نيروى جنگى خويش را تقويت كنيد).(3)

اكنون از شما سؤال مى كنم: با وجود اين قبيل آيات وصدها روايت، كه دراين موضوع وارد شده است، اسلام كى اجازه مى دهد مسلمين ترقيات علمى وصنايع جهان را ناديده بگيرند وخطراتى را كه متوجه جهان اسلام است كوچك شمارند ودست برروى دست بگذارند وحمايت از اسلام ومسلمين را از مهدى موعود انتظار داشته باشند؟! درمقابل ضربه هائى كه برپيكر جهان اسلام وارد مى شود سكوت نمايند وبا گفتن يك جملهء كوتاه كه(خدا فرج امام زمان را نزديك كند) اززيربار مسئوليت هاى سنگين شانه خالى كنند!!

ما درطول كتاب نوشته ايم كه: انتظار فرج يكى ازبزرگترين راههاى موفقيت مى باشد وهرگروهى كه چراغ اميد دردلشان خاموش گشت وديو يأس ونااميدى خانهء قلبشان را اشغال نمود، هرگز روى سعادت وموفقيت را نخواهند ديد. ليكن افرادى كه درانتظارموفقيت هستند، بايد تا سرحد قدرت بكوشند وراههاى رسيدن به هدف را هموارسازند وبراى بهره بردارى از مقصد، خودشان را آماده سازند.

حضرت صادق (عليه السلام) فرمود: حكومت آل محمد مسلماً تأسيس خواهد شد پس هركس علاقه مند است كه ازاصحاب وياران قائم ما باشد، بايد كاملا مراقبت كند، تقوى وپرهيزكارى را شيوهء خويش گرداند، خودش را به اخلاق نيك انسانيت مزين سازد وبعداً درانتظار فرج قائم آل محمد باشد. هركس براى ظهور قائم ما، اين چنين آمادگى وانتظار داشت ليكن توفيق نصيبش نگشت وقبل از ظهور آن حضرت، اجلش فرارسيد، به اجرو ثواب ياران آن جناب نائل خواهد شد.سپس فرمود: كوشش وجديت كنيد واميدوار فرج وموفقيت باشيد. اى گروهى كه مورد توجه خداهستيد، موفقيت وپيروزى گوارايتان باد.(4)

اسلام آنقدر به موضوع آمادگى مسلمين اهميت داده كه امام صادق (عليه السلام) فرمود: خودتان را براي ظهور قائم مهيا وآماده سازيد ولوبه ذخيره نمودن يك تير باشد.(5)

خداوند مقرر فرموده است كه اوضاع آشفتهء جهان به وسيلهء مسلمانان اصلاح شود، دستگاه ظلم وستم برچيده شود، كفر ومادى گرى ريشه كن گردد، دين مقدس اسلام همگانى شود وهيچ شخص بااطلاعى دراين جهت ترديد نمى كند كه يك چنين انقلاب بزرگ جهانى صلاحيت وشايستگى لازم داشته، بدون تهيه مقدمات امكان وقوع ندارد.

قرآن كريم نيز همين مطلب را تصديق نموده شايستگى را براى به دست آوردن قدرت زمين لازم مى شمارد. خداوند درقرآن كريم مى فرمايد: ما اين مطلب را مسجل نموديم كه بندگان شايسته وصلاحيتدار ما وارث زمين گردند.(6) با توجه به مطالب مذكور آيا مى توان گفت مسلمانان كه بايد پرچمدار آن انقلاب فوق العاده جهانى باشند نسبت به تهيهء مقدمات واسباب آن هيچ گونه مسئوليتى ندارند؟! گمان نمى كنم هيچ عاقلى چنين مطلبى را باور كند.

پيامى به مسلمين

اى مسلمانان غيور! دوران غفلت سپرى شده است از خواب غفلت بيدار شويد، ازاختلاف وتشتت احتراز كنيد. همه تحت پرچم نيرومند توحيد مجتمع گرديد.اختيار خود را به شرق وغرب ندهيد وهمه جا پيشرو وطلايه دار كاروان تمدن بشر باشيد. كاخ عظمت واستقلال وتمدن خويش را بر پايه هاى محكم اسلام استوار سازيد. ازروح قرآن مجيد الهام بگيريد، درراه عزت وسربلندى اسلام گام برداريد، افكار شوم وخطرناك شرق وغرب را مهار كنيد، قافلهء تمدن بشرى را رهبرى نمائيد. شما شخصيت وبزرگى وحريّت خويش را به دست آوريد. با جهل وبيسوادى وجمود افكارو خرافات مبارزه كنيد. جوانان خود را باحقائق اسلام آشنا سازيد تا ديو استعماراز شما مأيوس گردد وازمرزو بومتان فرار كند.

اى مسلمانان عزيز! عزت وبزرگى واقتدار مخصوص رجال شايسته وصلاحيت دار است، شما شايستگى خويش را به اثبات رسانيد، منابع گرانبهاى علوم اجتماعى واقتصادى واخلاقى قرآن را استخراج كنيد، برنامه هاى اصلاحى متين اسلام را به جهانيان عرضه بداريد وعملاً به آنان به فهمانيد كه دين اسلام نيامده تا درمعابد گوشه نشين گردد يا دردرون دلها لانه بسازد، بلكه آمده است تا سعادت وترقى بشر را تأمين كند. شما خيرانديشان جهان را اميدوار سازيد ودراين پيكار مقدس به همكارى دعوتشان نمائيد وقافلهء تمدن وخيرخواهى جهان انسانيت را رهبرى كنيد.

اى جوانان رشيداسلام! شما دراين پيكار مقدس وهدف بزرگ انسانيت مسؤليت وسهم بيشترى داريد، بايد بجوشيد وبكوشيد وبراى عظمت اسلام وترقى مسلمين وپيشبرد هدف مقدس امام زمان جديت نماييد. شما بايد ازاصحاب وياران مهدى دادگستر باشيد كه امير المؤمنين (عليه السلام) فرمود: (اصحاب وياران مهدى موعود همه جوان مى باشند وافراد پيردربين آنها كمياب است).(7)

ومن الله التوفيق.

ابراهيم امينى ـ قم حوزهء علميه

فروردين ماه 1346

(1)سوره آل عمران،آيه 104.
(2)سوره آل عمران، آيه 110.
(3)سوره انفال آيه 60.
(4)غيبت نعمانى، ص 106.
(5)بحار الأنوار ج 52 ص 366.
(6)سورهء انبياء آيه 105.
(7)بحار الأنوار ج 52 ص333